دیباچه‌ای مختصر بر شهروندی
دیباچه‌ای مختصر بر شهروندی
دیباچه‌ای مختصر بر شهروندی
نویسندگان: مرتضی اصغر نیا، احمد اعتماد
ناشر: خرسندی
سال انتشار: 1395
قیمت: 13000 تومان
شهروندی از جمله مفاهیم پرکاربرد در دانش حقوق عمومی و سیاست است. این مفهوم از دیرباز در نظریات و اندیشه‌های حقوقی، سیاسی، فلسفی و اجتماعی دارای نقش و جایگاه ممتازی بوده است. شهروندی درگذر زمان بنا به دلایل و عوامل مختلف تحولات بسیاری یافته است. این تحولات خود منجر به توسعه یا تقلیل مفاهیم و ارزشهای مرتبط با شهروندی در کشورهای مختلف جهان با توجه به مبانی نظری متفاوت در زمینه حکمرانی گردیده است؛ به‌طوری‌که امروزه این مفهوم در هر یک از نظامهای سیاسی و دولتهای حقوقی به‌طور ویژه‌ای مورد تأویل و تفسیر قرار می‌گیرد.
بدیهی است این امر، یعنی نوع نگرش به مفهوم شهروندی و تأویلات و تقسیرهای مرتبط با آن، به‌طور قابل‌توجهی بر وضعیت حقوق شهروندان در هر جامعه سیاسی اثرگذار خواهد بود. ازاین‌رو، شهروندی وضعیتی حقوقی است که به رابطه دوطرفه فرد یا شهروند و دولت اشاره دارد. این رابطه حقوقی، موجد برخی حقوق و تکالیف برای هریک از دو طرف رابطه مذکور می‌باشد. این حقوق و تکالیف لازم و ملزوم یکدیگرند؛ به‌طوری‌که هیچ‌یک را نمی‌توان بدون دیگری تصور نمود.
لذا مفهوم شهروندی علاوه بر حقوق شهروندان، بر تکالیف و تعهدات آنان در قبال دولت نیز دلالت دارد؛ بر این مبناست که شهروندی خود زمینه لازم را برای توسعه مشارکت سیاسی و نتیجتاً حکمرانی خوب فراهم می‌آورد. باید در نظر داشت که اگرچه مفهوم شهروندی یونان باستان و روم باستان مطرح بوده است، اما انقلاب آمریکا و انقلاب کبیر فرانسه در ربع آخر قرن هجدهم میلادی، رخدادهایی بوده‌اند که شهروندی به‌واسطه آنها معنا و مفهوم جدیدی یافته است.
پس از آن نیز، با ظهور جنبش دستور گرایی و قانون اساسی گرایی و توسعه مفاهیم حقوق بشر و حقوق شهروندی در قرن بیستم و بیست و یکم میلادی، شهروندی در قالب قوانین اساسی و عادی و مقررات موضوعه کشورهای مختلف جهان به‌طور گسترده‌ای به شیوه‌ای حقوقی مورد حمایت قانونی قرارگرفته و در حوزه‌های اندیشه‌ای بسیاری وارد گردیده است.
نویسنده کتاب حاضر، ریچارد بلامی دانش‌آموخته دانشگاه کمبریج انگلستان و مؤسسه دانشگاه اروپایی فلورانس ایتالیا است که ابتدا در دانشگاههای کمبریج و ادین بورگ و سپس در دانشگاههای انگلیای شرقی، ردینگ، اسکس و دانشگاه کالج لندن (یوسی‌ال) به تدریس پرداخته و بنیان‌گذار مدرسه سیاست عمومی در دانشگاه کالج لندن نیز می‌باشد.
نخستین چاپ این کتاب به زبان انگلیسی با عنوان “Citizenship: A Very Short Introduction” در نوامبر سال 2008 میلادی از سوی انتشارات دانشگاه آکسفورد در ایالات‌متحده آمریکا انجام‌گرفته است. بلامی کتاب خود را در پنج فصل تنظیم و تدوین نموده و در فصل اول، به چیستی شهروندی و اهمیت آن، در فصل دوم به بیان نظریات شهروندی (شهروندی یونان و روم باستان تا شهروندی دموکراتیک مدرن) و تاریخچه آنها، در فصل سوم به عضویت در جامعه سیاسی و عوامل مرتبط با آن (جنسیت، ملیت، نژاد و فرهنگ)، در فصل چهارم به ابعاد حقوق بشریِ حقوق شهروندی با رویکردی فراملی و بین‌المللی و نهایتاً در فصل پنجم و پایانی کتاب به بیان ارتباط و همبستگی موجود میان مفاهیم مشارکت، دموکراسی و شهروندی با یکدیگر پرداخته است.
امید است ترجمه کتاب حاضر که به‌منظور توسعه مفاهیم حقوق شهروندی در ایران اسلامی انجام پذیرفته است، با تمهید شرایط استفاده پژوهشگران و دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری رشته‌های حقوق و علوم سیاسی به تعمیق مفهوم شهروندی در اذهان شهروندان و دولتمردان بیانجامد.
منبع: سایت انتشارات خرسندی