همه عالم کتاب خداوند است
همه عالم کتاب خداوند است
همه عالم کتاب خداوند است
عزیزترین فرد این عالم، پیامبر اکرم صلیالله و علیه وآله است و ایشان سحاب حریص بود. خود میفرمود: انا حریصُ علی رُشدکم: من به رشد شما حریصم …
کسی که خود بوی خوش میدهد دوست دارد که همه بوی خوش بدهند؛ درست مثل عزیزی که در این عالم بوی خوشاخلاق داشت و دوست داشت تمامی آدمها از این بوی خوش بهرهمند شوند. نهتنها دوست داشت، بلکه حریص بود و جان خود را بر سر این کار میگذاشت. آن عزیز کسی نیست جز عزیزترین این عالم، پیامبر اکرم صلیالله و علیه وآله و ایشان سحاب حریص بود.
درست مثل پارهای ابرها که خود را به منطقهای تشنه و نیازمند میرسانند و آنگاه آنقدر میبارند تا خود تمام میشوند و مثل شمعی آبگردند؛ اما زمین را سبز و سیراب کنند؛ چنانچه عربها به اینگونه ابرها «سحاب حریص میگویند.»
طبق تعالیم قرآن کریم مربی باید نسبت به هدایت متربیان تلاش کند و حریص باشد و خود را برای هدایت افراد به آبوآتش بزند چنانچه درباره پیامبر گرامی اسلام (صلیالله و علیه وآله) میفرماید «حریص علیکم«یعنی این پیامبر برای هدایت شما حریص است و از جان خودش هم میگذرد تا شما هدایت شوید. (سوره مبارکه انعام، آیه 12)
مکتب غیرانتفاعی بدون هزینه
یادمان باشد این حرص پیامبر (صلیالله علیه وآله وسلم) در تعلیم و هدایت از باب تأمین و کسب درآمد جهت فراهم ساختن معیشت پر رفاه خود نبود، بلکه او هم چنانکه در این آیه کریمه یاد میشود درخواست مزد و اجرت نداشت: وَمَا تَسْأَلُهُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ: و تو در مقابل پیامبریات از آنها مزدی نمیطلبی. (سوره یوسف، آیه 104)
در حقیقت کلاس و مکتب و مدرسه پیامبر نازنین اسلام (صلیالله علیه واله وسلم) به معنای واقعی کلمه، غیرانتفاعی البته بدون هزینه و رایگان است و این البته فرمان حق است که انبیاء و اولیای الهی و پیروان ایشان ارتباط مالی با مردم نداشته باشند، وگرنه نه شنونده حال شنیدن دارد و نه گوینده حال گفتن.
طبق تعالیم قرآن کریم مربی باید نسبت به هدایت متربیان تلاش کند و حریص باشد و خود را برای هدایت افراد به آبوآتش بزند چنانچه درباره پیامبر گرامی اسلام (صلیالله و علیه وآله) میفرماید «حریص علیکم«یعنی این پیامبر برای هدایت شما حریص است و از جان خودش هم میگذرد تا شما هدایت شوید. (سوره مبارکه انعام، آیه 12)
هرچه گرانبهاتر، ارزانتر
اساساً آنچه در نظام طبیعت گرانبهاتر است ارزانتر و گاه بهرایگان است.
– من از شما میپرسم، نان مهمتر است یا میوهجات؟
– نان.
– کدام ارزانتر است؟
– نان.
– نان مهمتر است یا آب؟
– آب.
– و میبینی که آب ارزانتر است.
– آب مهمتر است یا هوا؟
– هوا.
– و میبینی که هوا رایگان است.
حال بیتردید هدایت و سعادت از هوا ارزشمندتر خواهد بود و اساساً هوا مثل همهچیزهای دیگر خلق شد و پدید آمد تا هدایت و سعادت و بندگی شکل گیرد وگرنه چه فایده از خلقت و آفرینش!
ازاینرو هدایت را خداوند مثل هوا، رایگان میخواهد و آنگاه در ادامه میفرماید: إِنْ هُوَ إِلَّا ذِکْرٌ لِلْعَالَمِینَ: و این کتاب جز اندرزی برای مردم جهان نیست.
و آنگاه میفرماید: وَ کَأَیِّن مِّنْ ءَایَهٍ فی السمَوَتِ وَ الاَرْضِ یَمُرُّونَ عَلَیهَا وَ هُمْ عَنهَا مُعْرِضونَ (105، سوره یوسف) چه بسیار نشانههایی در آسمانها و زمین است که بر آن میگذرند و از آن رخ برمیتابند.
و این آیه بهخوبی نشان میدهد که آیات حق فقط در کتاب خدا قرآن کریم نیست بلکه: همه عالم کتاب حقتعالی است:
به نزد آنکه جانش در تجلا است
همه عالم کتاب حقتعالی است (شیخ محمود شبستری)
عیسی که یک انسان است، چرا به او «کلمه»گفته میشود؟
به اعتبار اینکه معنی دارد، پر از معنی است. چرا ما نسبت به ائمه میگوییم «الکلمات التامات»، یا خودشان فرمودهاند: «نحن الکلمات التامات»ما کلمههای کامل و تمام هستیم؟ ( چون پر از معنی هستند) اینجا میفرماید: در آسمانها و زمین آیاتی است برای اهل ایمان.
همه عالم کتاب و آیه خداوند هستند
اساساً تعبیرات خود قرآن از این مطلب حکایت میکند. در آن شعر منسوب به امیرالمؤمنین علیهالسلام که میفرماید:
و انت الکتاب المبین الذی
باحرفه یظهر المضمر (دیوان خطی امیرالمؤمنین، ص 35)
تو یک کتابی هستی که حروف و کلماتی که در آن هست رازها را نشان میدهد. قرآن، هم آیات خود را میگوید «آیه »و هم به کوه و دریا و خورشید و ماه و ستاره و خلقت انسان میگوید «آیه.» چرا قرآن کلمهای را انتخاب کرده است که آن را همانطور که درباره جملههایی از قرآن تعبیر میکند و مجموعی از جملههای قرآن را «آیه »میگوید، دستگاهی از دستگاههای آفرینش را هم «آیه »میگوید؟ میخواهد بگوید این هم کتاب خداست، آنهم کتاب خداست. همینطور که این، حروف و الفاظی است دارای معانی، آنها هم حروف و الفاظی هستند دارای معانی، پس کوشش کنید که به معنای آنها پی ببرید. یک شعری هست که در کتب فلسفه ذکر میکنند، خطاب به خداوند میگوید:
الکل عبارت و انت المعنی یا من هو للقلوب مغناطیس
همه ما بهمنزله عبارت و لفظ هستیم و معنی تویی، ای کسی که مغناطیس قلبها هستی. معنی معانی، آنکه از همه معنیها معنی تر است خود خداوند متعال است. چرا به عیسی بن مریم گفته میشود «کلمه »«بِکَلِمَهٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ »(آلعمران/ 45)؟ عیسی که یک انسان است، چرا به او «کلمه»گفته میشود؟
به اعتبار اینکه معنی دارد، پر از معنی است. چرا ما نسبت به ائمه میگوییم «الکلمات التامات «یا خودشان فرمودهاند: «نحن الکلمات التامات«ما کلمههای کامل و تمام هستیم؟ (چون پر از معنی هستند) اینجا میفرماید: در آسمانها و زمین آیاتی است برای اهل ایمان.
میگویند که در قرآن بعضی جاها اینجور آمده که «در خلقت آسمان و زمین آیه است »و بعضی جاها آمده: «خلقت آسمان و زمین آیه است»آیا اینها تفاوت دارد؟ میگویند بله قرآن گاهی میگوید که اصلاً این آسمان آیه است، زمین آیه است، یعنی این مجموع دستگاه را بهمنزله یک آیه تلقی میکند، ولی گاهی میگوید در این آسمان آیات است، میخواهد بگوید این جنبههایی دارد، معناهایی دارد، از جنبههای مختلف میشود پی برد.
کلام آخر:
نکتهای در بعضی تفاسیر مثل تفسیر المیزان آمده است؛ میگویند که در قرآن بعضی جاها اینجور آمده که «در خلقت آسمان و زمین آیه است »و بعضی جاها آمده: «خلقت آسمان و زمین آیه است»آیا اینها تفاوت دارد؟ میگویند بله قرآن گاهی میگوید که اصلاً این آسمان آیه است، زمین آیه است، یعنی این مجموع دستگاه را بهمنزله یک آیه تلقی میکند، ولی گاهی میگوید در این آسمان آیات است، میخواهد بگوید این جنبههایی دارد، معناهایی دارد، از جنبههای مختلف میشود پی برد.
منبع: تبیان