نکاتی چند از آیین دادرسی کیفری
نکاتی چند از آیین دادرسی کیفری
نکاتی چند از آیین دادرسی کیفری
قسمت (3)
نکته 1: آیین دادرسی کیفری مجموعه مقررات و قواعدی است که برای: 1٫کشف جرم، 2٫تعقیب متهم، 3٫تحقیقات مقدماتی، 4٫میانجیگری و صلح میان طرفین، 5٫نحوه رسیدگی و صدور رأی، 6٫طرق اعتراض به آراء، 7٫اجرای آراء، 8٫تعیین وظایف و اختیارات مقامات قضایی و ضابطان دادگستری 9٫رعایت حقوق متهم، بزهدیده و جامعه وضع میشود.
نکته 2: در قانون جدید آ.د.ک برای رعایت حقوق شهروندی مقرر در «قانون احترام به آزادیهای مشروع و حفظ حقوق شهروندی مصوب 15/2/1383» ضمانت اجرا تعیینشده است بهاینترتیب که تخلف از رعایت این مقررات توسط مقامات قضایی و ضابطان دادگستری و سایر اشخاصی که در فرآیند دادرسی مداخله دارند موجب میشود که متخلفان علاوه بر جبران خسارات وارده، به مجازات مقرر در ماده (570) قانون مجازات اسلامی مصوب 2/3/1375 محکوم شوند، مگر آنکه در سایر قوانین مجازات شدیدتری مقررشده باشد.
نکته 3: عوامل سقوط دعوای عمومی یا موقوفی تعقیب یا اجرای مجازات عبارتاند از:
الف- فوت متهم یا محکومعلیه؛
ب- گذشت شاکی یا مدعی خصوصی در جرایم قابلگذشت؛
پ- شمول عفو؛
ت- نسخ مجازات قانونی؛
ث- شمول مرور زمان در موارد پیشبینیشده در قانون؛
ج- توبه متهم در موارد پیشبینیشده در قانون؛
چ- اعتبار امر مختوم.
نکته 4: به گذشت مشروط و معلق در صورتی ترتیب اثر داده میشود که آن شرط یا معلق علیه تحققیافته باشد.
نکته 5: مدت مرور زمان اجرای مجازات از مدت مرور زمان تعقیب و صدور حکم بیشتر است.
نکته 6: جرایم ذیل مشمول مرور زمان تعقیب، صدور حکم و اجرای مجازات نمیشوند:
الف- جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور
ب- جرایم اقتصادی شامل کلاهبرداری و جرایم موضوع تبصره ماده (36) این قانون با رعایت مبلغ مقرر در آن ماده
پ- جرایم موضوع قانون مبارزه با مواد مخدر
نکته 7: در زنا و لواط هرگاه جرم به عنف، اکراه و یا با اغفال بزهدیده انجام گیرد، مرتکب در صورت توبه و سقوط مجازات به حبس یا شلاق تعزیری درجه شش یا هردوی آنها محکوم میشود.
نکته 8: مقررات راجع به توبه در جرایم تعزیری درباره کسانی که مقررات تکرار جرایم تعزیری در مورد آنها اعمال میشود، جاری نمیگردد.
نکته 9: مطابق تبصره 2 ماده 13 ق.ا.د.ک: هرگاه مرتکب جرم پیش از صدور حکم قطعی مبتلابه جنون شود تا زمان افاقه، تعقیب و دادرسی متوقف میشود. مگر آنکه در جرایم حقالناسی شرایط اثبات جرم به نحوی باشد که فرد مجنون یا فاقد هوشیاری در فرض افاقه نیز نتواند از خود رفع اتهام کند. دراین صورت به ولی یا قیم یا سرپرست قانونی وی ابلاغ میشود که ظرف مهلت پنج روز نسبت به معرفی وکیل اقدام نماید. در صورت عدم معرفی، صرفنظر از نوع جرم ارتکابی و میزان مجازات آن وفق مقررات برای وی وکیل تسخیری تعیین میشود و تعقیب و دادرسی ادامه مییابد.
نکته 10: ضرر و زیان ناشی از جرم که از سوی شاکی قابل مطالبه است عبارتاند از: ضرر و زیانهای مادی و معنوی و منافع ممکن الحصول.
منبع: مطالب حقوقی