شکنجه، ناپدیدشدگی، خشونت و قتل در آمریکا

شکنجه، ناپدیدشدگی، خشونت و قتل در آمریکا

 در 9 دسامبر 2014 (18 آذر 1393)، کمیته اطلاعاتی سنای آمریکا گزارش مبسوط و جامعی را در ارتباط با بررسی عملکرد سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) تحت عنوان برنامه بازداشت و بازجویی سازمان سیا منتشر ساخت.

این گزارش حدوداً 500 صفحه‌ای، خلاصه گزارش کامل و محرمان 6700 صفحه‌ای است که کمیته تحقیق سنای آمریکا طی 5 سال تحقیق و تفحص و بررسی بیش از 6 میلیون سند متعلق به سازمان سیا آن را تهیه‌کرده است.

این گزارش با بررسی گزارشات موجود در خصوص 19 بازداشتگاه مخفی سیا واقع در کشورهای ثالث و نحوه بازجویی از 19 تن از بازداشت‌شدگان نتیجه گرفته است که سیا مرتکب اقدامات خشن و غیر قانونی علیه بازداشت‌شدگان شده است.

گزارش مزبور طی 6 بخش اصلی اقدامات سازمان سیا علیه بازداشت‌شدگان و هم‌چنین میزان تعامل آن با نهادهای عالی اجرایی، قضایی و تقنینی آمریکا را موردبررسی قرار داده است.

به‌طور خلاصه اهم موارد مطروحه را می‌توان چنین برشمرد:

– شیوه‌های بازجویی خشن سازمان سیا شیوه‌ای مؤثر در جهت کسب اطلاعات از مظنونین یا واداشتن آنان به همکاری نبوده است.

– توجیهات سازمان سیا در خصوص مؤثر بودن شیوه‌های بازجویی خشن، مبتنی بر ادعاهای غلط بوده است.

– شیوه‌های به کار گرفته‌شده، خشن و به مراتب وخیم‌تر از آن چیزی بود که به سیاستمداران و مردم آمریکا گفته‌شده است.

– سازمان سیا با ارائه مکرر اطلاعات نادرست به وزارت دادگستری آمریکا مانع از ارزیابی حقوقی مناسب اقدامات این سازمان گردیده است.

– این سازمان در جریان اقدامات خود از نظارت سنای آمریکا و هم‌چنین کاخ سفید ممانعت به عمل‌آورده است.

– سیا مستمراً اطلاعات غلطی را در خصوص مؤثر بودن شیوه‌های بازجویی خود در اختیار رسانه‌ها باهدف گمراهی افکار عمومی و جلب محبوبیت و حمایت عمومی قرار داده است.

– مدیریت و اجرای برنامه بازداشت و بازجویی سیا طی این سالها به شدت مخدوش بوده است.

– سیا در خصوص میزان دقیق تعداد بازداشت‌شدگان بررسی جامعی به عمل نیاورده و در این خصوص و تعداد افرادی که تحت شکنجه‌های شدید قرار گرفته‌اند اطلاعات نادرستی در اختیار مراجع مسئول گذاشته است.

– اقدامات سازمان سیا در چارچوب برنامه بازداشت و بازجویی، وجهه آمریکا را در سطح جهان مخدوش کرده و مستوجب هزینه‌های گزاف مالی و غیرمالی برای دولت آمریکا شده است.

– در گزارش سنای آمریکا تصریح شده است که سازمان سیا طی قراردادی با دو شرکت خصوصی و هم‌چنین پرداخت بیش از 80 میلیون دلار به دو پزشک روان‌شناس وزارت دفاع جهت ابداع شیوه‌های شکنجه از آنان جهت پیشبرد برنامه‌های خود بهره گرفته است.

بر اساس این گزارش مهم‌ترین شیوه‌های به کار گرفته‌شده از سوی بازجویان سیا جهت اخذ اعتراف از مظنونین و متهمان بازداشتی را می‌توان به شرح زیر برشمرد:

– محرومیت از خواب (به مدت 180 ساعت به‌صورت ایستاده)؛

– برهنه سازی، سیلی و کوبیدن فرد به دیوار؛

– قرار دادن فرد بازداشتی در جعبه‌های کوچک؛

– قرار دادن افراد بازداشتی در آب یخ؛

– بازداشت انفرادی طولانی‌مدت؛

– القاء حس خفگی مصنوعی در بازجویی (با ریختن آب بر سروصورت متهم)؛

– اعدام مصنوعی؛

– تزریق مقعدی جهت کنترل رفتار فرد بازداشتی؛

– اعمال فشارهای شدید روحی- روانی شامل تهدید به قتل فرد بازداشتی، تهدید به ایجاد آزار و اذیت فرزندان فرد بازداشتی، تهدید به قتل یا تجاوز جنسی به بستگان فرد بازداشتی (در مواردی تهدید به بریدن گلو یا تجاوز به اعضای خانواده فرد بازداشتی).

لازم به توضیح است به استناد اظهارات یکی از مأموران سیا در گزارش سنا شرایط بازداشتی یکی از مراکز سیا جهنم توصیف‌شده است.

بر اساس اظهارات این مأمور که هویت آن فاش نگردید شیوه‌های خشن بازجویی مأموران سیا تبعات جدی روانی و رفتاری بر بازداشت‌شدگان داشته است که از جمله آنها ایجاد توهم، بی‌خوابی، خودزنی و پارانویا بوده است.

طبق گزارش سنا، حداقل 26 نفر به اشتباه تحت بازداشت و بازجویی همراه با شکنجه سیا قرار گرفته‌اند.

در یکی از موارد با آن‌که سازمان پی برده بود فرد بازداشتی به اشتباه و بر اساس اطلاعات مغرضانه بازداشت گردیده لیکن همچنان به بازجویی و شکنجه وی ادامه داد.

در این چارچوب، 11 روز پیش از انتشار گزارش سنا سند دیگری از رسوایی آمریکا در حوزه حقوق بشر نیز در تاریخ 28 نوامبر 2014(7 آذر 93) منتشر گردید.

کمیته ضد شکنجه شورای حقوق بشر سازمان ملل طی گزارشی با متهم ساختن آمریکا به نقض فاحش حقوق بین‌الملل شدیداً از نقض حقوق بشر در این کشور انتقاد و ابراز نگرانی کرد.

در این گزارش که در واقع چند روز پس از تصمیم دادگاه عالی میسوری مبنی بر تبرئه افسر سفیدپوست متهم به قتل مایکل براون نوجوان سیاه‌پوست آمریکایی منتشر شد نسبت به اقدامات ضد تروریستی آمریکا عملکرد نهادهای امنیتی این کشور در فراسوی مرزها، اعمال شکنجه در زندانهای خارج از آمریکا، شیوه‌های بازجویی مأموران سیا و اف بی آی، حبس انفرادی، توسل بیش‌ازحد به زور و خشونت توسط پلیس این کشور، تجاوز جنسی و دیگر اعمال خشونت‌آمیز در ارتش آمریکا و … انتقاد شده است.

در گزارش کمیته ضد شکنجه، نگرانی عمیق کمیته نسبت به موارد مستمر و مکرر تیراندازی پلیس به افراد سیاه‌پوست غیر مسلح و تعقیب و گریز منجر به مرگ آنان ابراز شده است.

در این راستا کمیته نگرانی خود را نسبت به اقدامات خشن و خارج از عرف پلیس آمریکا به‌طور خاص پلیس شیکاگو در قبال افراد منتسب به اقلیتهای نژادی، قومی و مهاجرین به‌ویژه آفریقایی- آمریکایی تبارها و لاتینی تبارها ابراز کرد.

در بندهای مختلف این گزارش از عملکرد نیروهای اطلاعاتی، امنیتی و پلیس آمریکا انتقاد و ابراز نگرانی جدی شده است.

از جمله: بازداشت بدون محاکمه و تفهیم اتهام در کنار شکنجه بازداشت شدگان (گوانتانامو)، بازداشت مهاجران از جمله کودکان در شرایطی نابهنجار و سخت، اخراج مهاجران، بدرفتاری و اقدام به شکنجه توسط پرسنل ارتش آمریکا، حبس انفرادی نوجوانان و معلولین ذهنی به مدت نامعین و طولانی (در برخی موارد تا 23 ساعت در روز).

به دنبال انتشار این گزارش، زید رعد الحسین، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل در 19‌ آذر 1396 طی بیانیه‌ای ضمن انتقاد جدی از برنامه بازداشت و بازجویی سیا اعلام کرد بر اساس کنوانسیون ضد شکنجه حتی وضعیت جنگی نیز توجیهی برای اعمال شکنجه ایجاد نمی‌کند.

وی افزود: این کنوانسیون به هیچ‌کسی اجازه فرار از مسئولیت نمی‌دهد ، نه شکنجه گران،‌ نه تصمیم گیران، نه مقامهای دولتی که این سیاست را تأیید کرده یا صادرکننده به دستورات در این زمینه بوده‌اند.

کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل با استقبال از انتشار گزارش سنا گفت: عاملان این شکنجه در سیا نباید در امنیت باشند و باید به مجازات برسند.

بن امرسون گزارشگر ویژه سازمان ملل در حمایت از حقوق بشر به هنگام مبارزه با تروریسم، در واکنش به گزارش سنا خواستار ارائه آن به دستگاه قضایی آمریکا جهت مجازات مرتکبین و مسئولین شکنجه شد.

وی هم‌چنین اظهار کرد: علاوه بر مجازات افسران سازمان سیا و مدیران آن‌که در سازمان‌دهی این جنایات نقش داشته‌اند باید برخی از مقامات دولت بوش نیز که در اجرای این برنامه نقش داشتند مورد مجازات قرار گیرند.

جوان مندز، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امر شکنجه نیز طی موضع‌گیری اظهار کرد: تا پیش از رسوایی سازمان سیا یک حس مشترک در خصوص محکومیت هر نوع از شکنجه در جهان وجود داشت اما این اقدام آمریکا سبب عقب‌گردی بزرگ در مبارزه علیه شکنجه شد.

منبع: میزان