«OIEL»؛ گذرواژه کشتار یمنیها توسط عربستان در وزارت تجارت انگلیس( بخش سوم)
«OIEL»؛ گذرواژه کشتار یمنیها توسط عربستان در وزارت تجارت انگلیس( بخش سوم)
«OIEL»؛ گذرواژه کشتار یمنیها توسط عربستان در وزارت تجارت انگلیس( بخش سوم)
مهدی ذوالفقاری
چندی قبل روزنامه انگلیسی «ایندیپندنت» فاش کرد که بر اساس مجوزی با عنوان «OIEL»، لندن مدتی است به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و سایر کشورهایی که دارای رژیمهای سرکوبگر و ناقض حقوق بشر هستند به‌صورت محرمانه سلاحهای راهبردی را صادر می‌کند؛ افشاگری که برای درک ابعاد پیچیده آن لازم است تهاجم عربستان به یمن با پشتوانه این گذرواژه را مورد واکاوی دقیقی قرار دهیم.
OIEL چیست؟
در بخشی از پایگاه اطلاع‌رسانی دولت انگلیس در این‌باره آمده است: «مجوز صادرات نامحدود برای تک اقلام خاص» (OIEL) به مجوزی اطلاق می‌شود که از سوی سازمان نظارت بر صادرات (ECO)(وابسته به وزارت تجارت انگلیس) صادر شده و در مقایسه با «مجوز صادرات تک اقلامی استاندارد» (SIEL) که دارای قدمت بیش‌تری است، از انعطاف و تناسب بیش‌تری با نیاز صادرکنندگان برخوردار است.
مجوز مذکور به صادرکننده اجازه صادرات محموله‌هایی از کالاهای خاص با رعایت ضوابط و شرایط مندرج به کشورهای اعلام‌شده در فرم تقاضانامه را می‌دهد.
در بخشی از وبگاه وزارت تجارت انگلستان درباره «OIEL» تصریح‌شده است که این مجوز صادرات می‌تواند در صورت کسب شرایط مقرر، افزایش بهره‌وری و کاهش کاغذبازی برای صادرکننده را به ارمغان آورد؛ به‌گونه‌ای که می‌توان تنها ظرف مدت ۲۰ روز لیسانس مذکور را دریافت کرد.
مطابق با تقاضانامه «مجوز صادرات نامحدود برای تک اقلام خاص» می‌توان محموله‌های چندگانه‌ای از کالاهای ویژه و تحت کنترل را بدون محدودیت ارزش و مقدارِ آن به مقاصد از پیش اعلام‌شده ارسال کرد.
بر این اساس نه صادرکنندگان انگلیسی دغدغه‌ای برای پیمودن سیر طولانی ارسال اقلام خاص به کشورهایی مانند ریاض را دارند و نه انگلیس از ره‌گیری مقصد آن اقلام در صورت نیاز ناتوان خواهد بود. هم‌چنین در مدت‌زمان کوتاه ۲۰ روزه برای دریافت لیسانس صادرات، بازرگانان این‌گونه محموله‌ها می‌توانند نیازهای فوری کشورها یا اشخاص هدف را با سرعت تمام تهیه و آماده ارسال کنند.
مطابق با مندرجات دو وبگاه فوق، پیش‌تر صادرات محصولات راهبردی تحت‌کنترل با استفاده از «مجوز صادرات تک اقلامی استاندارد» (SIEL) به انجام می‌رسید؛ اما در «مجوز صادرات نامحدود برای تک اقلام خاص» (OIEL) که در ۱۴ آگوست سال ۲۰۱۲ برای اولین بار منتشر و سپس در ۱۴ فوریه ۲۰۱۵ به‌روزرسانی گردید، نیازی به درج صریح، شفاف و پیشاپیشِ مشخصات هویتی کامل کاربر نهایی و تحویل‌گیرنده محموله‌ها در تقاضانامه‌هایی که به سازمان نظارت بر صادرات انگلیس ارائه می‌شود؛ نیست.
هم مجوز قدیمی صادراتِ اقلام نظامی (SIEL) و هم نسخه جدید و مخصوصاً به‌روزرسانی شده آن یعنی «OIEL»، دارای مشترکاتی نیز هستند؛ مثلاً هر بر اساس هر دوی آنها نمی‌توان کالاهای تحت کنترل را به انگلیس وارد و سپس از این کشور به مقصد دیگری انتقال داد و یا این‌که مثلاً هر دو مجوز به صادرات اقلام راهبردی مرتبط هستند.
در نتیجه بسترهای لازم برای صادر کردن این قبیل تولیدات (که در ذیل به آنها اشاره می‌شود) از انگلیس به‌گونه‌ای مهیا شده است که عایدات مالی فراوانی را نصیب کارخانه‌های صنایع نظامی این کشور کرده و دولت نیز علاوه بر اشتغال‌زایی در صنعت تسلیحات سازی، از مالیات سرشار مرتبط با مشاغل، تولید و صادرات آن نیز بهره‌مند می‌گردد. بر همین اساس حتی می‌توان وعده‌های مکرر «ترزا می» نخست‌وزیر انگلیس درباره رشد اقتصادی منشعب از اصلاحات قوانین در این کشور به‌ویژه در «پسابرگزیت» (دوران پس از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا) را نیز بهتر درک کرد.
از سوی دیگر درحالی‌که مجوز «SIEL» نهایتاً تا ۲ سال اعتبار دارد، «OIEL» برای صادرات به اشخاص یا دولتهای عضو اتحادیه اروپا فقط تا ۳ سال اما برای افراد یا دوَل غیرعضو در این اتحادیه تا ۵ سال اعتبار داشته و می‌تواند درصورتی‌که اسناد و مدارک آنها اعم از مالی و غیرمالی پس از بررسی بازرسان سازمان نظارت بر صادرات انگلیس (ECO) در دوره‌های زمانی بین ۳ تا ۳۶ ماه مورد تأیید قرار گیرد تا ۱۵ سال نیز تداوم یابد؛ در نتیجه لندن می‌تواند با خیالی آسوده از اعتراضهای همسایگان اروپایی خود به ارسال گسترده محموله‌های زیر به کشورهای متقاضی ادامه و به آنها درباره تداوم صادرات تا ۱۵ سال اطمینان دهد.
منبع: مهر- ادامه دارد