گشوده شدن لایحه حمایت از محیط‌بانان در دولت
گشوده شدن لایحه حمایت از محیط‌بانان در دولت
گشوده شدن لایحه حمایت از محیط‌بانان در دولت
دنیای حقوق: شهید شدن سه محیط‌بان در هفته گذشته موجب شد تا پرونده لایحه حمایت از محیط‌بانان در دولت به شکل جدی گشوده شود و از سوی دیگر نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز خواهان ارسال آن به خانه ملت با قید فوریت شدند.
طبق استاندارهای جهانی به ازای هر چهار هراز هکتار در عرصه طبیعی یک محیط‌بان برای حفاظت آن تعیین می‌شود، این در حالی است که ایران چندین برابر کمتر از استاندارد جهانی محیط‌بان دارد. در کشور ما به دلیل تعداد اندک محیط‌بانان، به ازای هر 40 هزار هکتار یک محیط‌بان وجود دارد و این مشکل عرصه حفاظت از زیست‌بوم را برای 2 هزار و 700 محیط‌بان ایرانی دشوار کرده است به‌طوری‌که تعداد این افراد در ایران باوجود مسئولیتهای فراوانی که دارند، کافی نیست. این در حالی است که محیط‌بانان باید در منطقه به‌صورت شبانه‌روزی حضورداشته باشند بنابراین میزان شیفتهای کاری آنها در مناطق تحت حفاظت به لحاظ کمبود نیروی انسانی، بیش از مدت‌زمانی است که باید باشد.
از سوی دیگر، محیط‌بانان وظیفه حفاظت از 11 درصد خاک کشور را که مناطق حفاظت‌شده محسوب می‌شوند، بر عهده‌دارند. کمبود نیروی انسانی یکی از مهمترین موضوعاتی است که حوزه محیط‌بانی کشور با آن روبروست، سازمان حفاظت از محیط‌زیست به‌خوبی به همه این مشکلات واقف است و مسئولان این سازمان برای جبران این کمبود معتقدند باید برنامه‌های جدیدی ازجمله استفاده از تجهیزات نوین برای حفاظت بهره گرفته شود زیرا محیط‌بانان باید مسلح به سلاح، مدرج به درجه و ملبس به لباس باشند تا بتوانند از محیط‌زیست ایران حفاظت کنند. بااین‌حال در واقعیت تلاش و کمکی برای حل نسبی این دوستداران طبیعت انجام‌نشده است، به‌طوری‌که در سالهای اخیر با مجاهدت محیط‌بانان در برابر شکارچیان غیرمجاز متأسفانه اتفاقهای ناخوشایندی افتاده که در محافل مختلف بسیار خبرساز شد. البته درباره آخرین اخبار متأثرکننده در حیطه محیط‌بانی می‌توان به حادثه مرگبار سه محیط‌بان در جنوب ایران در هفته گذشته اشاره کرد. اتفاقی که سردار عزیز الله ملکی، فرمانده انتظامی هرمزگان درباره آن می‌گوید: پدر و پسر 60 و 27 سالهای در ارتفاعات صعب‌العبور قلات بالا با شلیک گلوله‌هایی از سلاح جنگی کلاشینکف 2 محیط‌بان را به شهادت رساند که قاتلان در یک عملیات پیچیده پلیسی دستگیر شدند و به جرم خود اعتراف کردند. البته باگذشت کمتر از 48 ساعت از به شهادت رسیدن این 2 محیط‌بان هرمزگانی، محیط‌بان پارک ملی بمو نیز در چهارم تیرماه به شهادت رسید. این اتفاقها موجب شد تا مسئولان و نمایندگان مجلس هر یک به اظهارنظر دراین‌باره بپردازند. نایب‌رئیس فراکسیون محیط‌زیست و توسعه پایدار مجلس معتقد است: اگر مجازاتها تأثیرگذار بود سه محیط‌بان در کمتر از ۴۸ ساعت به شهادت نمی‌رسیدند. عبدالکریم حسین‌زاده با ابراز تأسف از به شهادت رسیدن سه محیط‌بان در استان هرمزگان و فارس در هفته گذشته، بر ضرورت حمایت از محیط‌بانان تأکید می‌کند و می‌گوید: متأسفانه برخورد با شکارچیان و متجاوزان به طبیعت تا امروز سبب کاهش تخلفات نشده و محیط‌بانان همچنان در معرض خطر قرار دارند.
حمایت از محیط‌بانان نوعی سرمایه‌گذاری است
به گفته نماینده مردم نقده و اشنویه در مجلس، بهبود وضعیت محیط‌بانان علاوه بر اصلاح قوانین و تشدید مجازات متخلفان نیازمند اقدامات زیرساختی است، در واقع نباید از هزینه‌کرد در این بخش جلوگیری کرد زیرا صرف هزینه برای تقویت حمایت از محیط‌بانان نوعی سرمایه‌گذاری است که نوع زندگی، امنیت جانی و مدل کاری محیط‌بانان را تغییر داده و بهبود خواهد بخشید. به عقیده وی، کسانی که عادت به شکار و تجاوز به حریم طبیعت کردند از پیشینیه و سابقه طولانی برخوردارند بنابراین برخورد نمی‌تواند تنها راهکار باشد؛ ساماندهی به‌صورت ریشه‌ای ضروری است، در حقیقت آسیب‌شناسی رویکردهای حفاظت از طبیعت از طریق انجام مطالعات تطبیقی در بلندمدت مؤثر و مفید خواهد بود. در این میان، برخورد با متخلفان و شکارچیان از حقوق محیط‌بانان به شمار می‌آید بنابراین اقدامات آموزشی باهدف تقویت روحیه ضدشکار و ضدتجاوز به حریم طبیعت باید در دستور کار دولت قرار گیرد، در این زمینه هم نهادهای مردم‌نهاد می‌توانند در سطوح مختلف آشتی و صلح بین مردم، محیط‌زیست و شکارچیان برقرار کنند. نایب‌رئیس فراکسیون محیط‌زیست و توسعه پایدار مجلس درباره وظیفه مجلس در برابر محیط‌بانان می‌گوید: مجلس در خصوص کارآمد کردن قوانین حمایتی به وظیفه خود عمل خواهد کرد و درصورتی‌که دولت هم لایحه‌ای ارائه نکند، مجلس در قالب یک طرح، حفره‌هایی را که ناکارآمدی ایجاد کرده، برطرف خواهد کرد.
توجه به‌تمامی مشکلات در قالب یک لایحه
از سوی دیگر، یک عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس نیز معتقد است: دولت باید لایحه حمایت از محیط‌بانان را با قید فوریت به مجلس ارسال کند. احمدعلی کیخا از به شهادت رسیدن سه محیط‌بان در هفته گذشته ابراز تأسف می‌کند و می‌گوید: سازمان حفاظت محیط‌زیست در حال تدوین این لایحه و ارائه آن به دولت است که امیدواریم هر سریع‌تر این کار انجام شود، نیاز است در این لایحه تمامی مشکلات محیط‌بانان اعم از کمبود نیرو، حقوق و حمایتهای قانونی و قضایی دیده شود.
انتقاد وی از این است که فقط سه هزار محیط‌بان از 100 میلیون هکتار از بهترین عرصه‌های طبیعی کشور محافظت می‌کنند، این در حالی است که تمام اعتبار تخصیص داده‌شده به حوزه محیط‌بانی 2 میلیارد تومان است که از این اعتبار گاهی 30 تا 40 درصد و حتی در سال 94 فقط پنج درصد به محیط‌بانان اختصاص داده شد، علاوه بر این گاهی اوقات در طول سال به ازای هر محیط‌بان کمتر از نیم میلیون تومان اعتبار برای تأمین امکانات ارائه می‌شود.
پیشنهاد نماینده مردم زابل، زهک و هیرمند در مجلس شورای اسلامی این است که برای بررسی مشکلات محیط‌بانان کارگروهی متشکل از مجلس و دولت با همکاری مرکز پژوهشهای مجلس تشکیل شود. از سوی دیگر، امیدواریم نمایندگان در برنامه ششم توسعه توجه جدی به بهبود وضعیت محیط‌زیست کشور به‌ویژه محیط‌بانان داشته باشند، ضمن اینکه قوانین حوزه زیست‌محیطی برای حل چالش و مشکلات زیست‌محیطی کافی نبوده و نیاز است که در همین راستا دولت لایحه‌ای به مجلس ارائه کند؛ اما مشکلات محیط‌بانان فقط به کمبود نیروی انسانی و نیاز به اصلاح و بازنگری قوانین این شغل ختم نمی‌شود زیرا باوجوداینکه این افراد از بهترین عرصه‌های کشور محافظت می‌کنند اما حقوق اکثر آنها بین 700 هزار تومان تا یک‌میلیون تومان است ازاین‌رو با مشکلات عدیده معیشتی و اجتماعی مواجه هستند؛ در واقع شغل این افراد بسیار طاقت‌فرسا و سخت اما امکانات و حقوق آنها بسیار ناچیز و اندک است. در چنین وضعیتی آنچه به ذهن می‌رسد این است که بارها درباره مظلوم واقع‌شدن محیط‌بانان سخن به میان آمده اما اقدام عملی صورت نگرفته است زیرا اخبار تکان‌دهنده از کشته و مجروح شدن این دوستداران طبیعت فقط یکی 2 هفته مسئولان را متأثر می‌کند و حرفهایشان نقل محافل خبری و دوباره همه‌چیز به فراموشی سپرده می‌شود تا محیط‌بان دیگری با شکارچی یا متخلفی درگیر یا شهید شود. با همه اینها انتظار می‌رود این بار که قرار است موضوع حقوق محیط‌بانان هفته آینده در صحن مجلس بحث و بررسی شود خروجی این جلسه نویدبخش روزهایی بهتر برای محیط‌بانان کشورمان باشد. منبع: حمایت