کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

تمامی اراضی موات داخل و خارج از محدوده استحفاظی شهرها در مالکیت دولت است و صرفاً تحت ضوابط خاصی قابلیت دارد که در اختیار افراد قرار گیرد یا به آنها واگذار شود. به سخن دیگر احیای اراضی موات در شرایط حاضر منتقی است، مگر مواردی که بنا به تشخیص کمیسیون ماده 12 مورد رسیدگی واقع شود.

با هدف رعایت حقوق افراد، در خصوص تشخیص موات بودن املاک دولتی، قانون‌گذار کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری را پیش‌بینی نموده است. این کمیسیون مرکب از سه نفر نمایندگان وزارت مسکن و شهرسازی است که به حکم وزیر مسکن و شهرسازی منصوب می‌شوند. محل تشکیل و دبیرخانه کمیسیون در اداره مسکن و شهرسازی هر محل و زیر نظر مدیرکل سازمان و شهرسازی استان مربوطه فعالیت می‌کنند.

دبیرخانه کمیسیون پس از وصول درخواست در صورتی‌که مدارک لازم پیوست باشد تحقیق خواهد نمود که پلاک دولتی نباشد؛ زیرا طرح زمینهای پلاک دولتی در کمیسیون ممنوع است. هم‌چنین در خصوص زمین مربوط قبلاً گواهی عمران موضوع قانون لغو مالکیت اراضی موات شهری و یا اظهارنظری از ناحیه کمیسیون ماده 12 صادر نشده باشد.

در صورت عدم احراز مالکیت دولت و عدم صدور گواهی عمران یا رأی کمیسیون ماده 12 مبادرت به تعیین وقت جهت تشکیل کمیسیون و عندالاقتضا بازدید اعضا از محل خواهد بود. در پی صدور رأی، پرونده مستقیماً به دبیرخانه کمیسیون ارجاع می‌گردد تا به ذی‌نفع ابلاغ شود.

ذی‌نفع می‌تواند ظرف مدت سه ماه از تاریخ ابلاغ رأی کمیسیون، به دادگاههای عمومی- حقوقی شهرستان محل وقوع ملک اعتراض نماید. دادگاه نسبت به دادخواست واصله خارج از نوبت و بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی رسیدگی و حکم مقتضی صادر می‌کند. کمیسیون با حضور کلیه اعضای تشکیل و تصمیمات آن با اکثریت آرا اتخاذ می‌شود. تنها مرجع صالح برای تشخیص عمران و احیای تأسیسات متناسب و تعیین نوع زمین دایر و تمیز بایر از موات می‌باشد. حدود اختیارات کمیسیون اظهارنظر و صدور نظریه نسبت به پلاکهایی است که اولاً توسط مراجع رسمی و ذی‌صلاح جهت تشخیص و تعیین ماهیت به کمیسیون ارجاع شده ثانیاً پلاکهای معرفی‌شده داخل حوزه خدماتی، قانونی و استحفاظی شهر باشند.

از نظر نحوه تشخیص اراضی کلیه مراجعی که به نحوی در ارتباط با اراضی شهری اقداماتی از قبیل نقل‌وانتقال، صدور مجوزهای قانونی و پروانه‌های حفر چاه یا ساختمانی یا غیره انجام می‌دهند ملزم و موظف هستند قبل از هرگونه اقدامی در ابتدا نظر وزارت مسکن و شهرسازی را درباره نوع زمین استعلام نمایند. مگر این‌که با عنایت به مقررات مربوطه نوع زمین مشخص باشد. مراجع درخواست‌کننده نظریه وزارت مسکن و شهرسازی، باید مشخصات ثبتی زمین و دو نسخه رونوشت یا فتوکپی نقشه ثبتی و در صورت نداشتن نقشه یادشده دو نسخه کروکی دقیق زمین را که منطبق با سوابق ثبتی و وضع محل زمین باشد با انعکاس موقعیت ملک روی نقشه هوایی با مقیاس مناسب تهیه و به وزارت مسکن و شهرسازی ارسال نمایند. در صورت عدم دسترسی به مدارک مالکیت در مواردی که رأساً قصد تملک دارند، باید آخرین استعلام ثبتی و نام آخرین مالک یا مالکین که با حضور و امضای نماینده اداره ثبت تنظیم‌شده باشد را به کمیسیون تسلیم نمایند.

روند کار بدین طریق است که اعضای کمیسیون پس از تطبیق مدارک با محل و معاینه وضع ظاهری محل و عنداللزوم تحقیق از مطلعین و معتمدین مبادرت به صدور نظریه خواهد کرد. کمیسیون یک نسخه نقشه امضاشده را به انضمام نظریه خود حداکثر صرف یک ماه به مرجع درخواست‌کننده ارسال می‌کند و نسخه دیگر نقشه با یک نسخه از نظریه یادشده در کمیسیون بایگانی می‌شود. نظریه کمیسیون که جهت یک زمین یا ملک صادرشده برای موارد مراجعات بعدی معتبر بوده و اخذ نظریه مجدد ضروری نمی‌باشد. تصمیمات در برگهای مخصوص حاوی مشخصات زمین مورد نظر، مدارک مستدل و شواهد متکی به مستندات و مبانی رأی، محل امضای اعضای کمیسیون و تاریخ صدور و ابلاغ آن می‌باشد. هم‌چنین باید در رأی صادره به نوع دایر به‌صورت باغ، مزروعی آبی و یا مزروعی دیمی و نیز تعداد درختان اشاره گردد. منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی قوه قضاییه