کاربرد دلالت نهی بر فساد در تفسیر قوانین

کاربرد دلالت نهی بر فساد در تفسیر قوانین

نویسندگان: زهرا فیض، حمید مسجد سرایی

چکیده:

قواعد علم اصول فقه به‌عنوان یک ابزار مهم و کاربردی باهدف تفسیر قوانین موضوعه و کشف مراد قانون‌گذار به هنگام سکوت، اجمال، ابهام و حتی تعارض قوانین در خدمت حقوقدان و دادرس واقع‌شده و با به‌کارگیری این قواعد، امکان دستیابی به روح قانون و مراد قانون‌گذار فراهم می‌گردد؛ مسأله دلالت نهی بر فساد نیز ازجمله مسائل مهم علم اصول است که در دو حوزه عبادات و معاملات قابل‌طرح و بررسی است اما در علم حقوق، بحث منحصر دراین مطلب است که آیا نهی از معامله، بر فساد معامله دلالت دارد یا خیر؟ فلسفه نهی و ممنوعیت قانونی و هدفی که قانون‌گذار از این ممنوعیت تعقیب می‌کرده است از مسائل درخور توجه دراین موضوع است. بررسی حقوقی موضوع دلالت نهی بر فساد در معاملات ازآن‌جهت حائز اهمیت است که آثار حقوقی فراوانی در مباحث حقوقی دارد. مقاله حاضر ضمن طرح دیدگاههای اصولیان در بحث دلالت نهی بر فساد معاملات، نظریه بطلان و عدم نفوذ را به شکل مستوفی مورد بازخوانی قرار داده و به این نتیجه رسیده است که کمک گرفتن از قرینه‌های خارجی و مراجعه به قواعد عمومی، راه پیداکرده ضمانت نهی از شیء است، ضمن این‌که در برخی از موارد، ضمانت اجرای نهی قانونی، به‌صورت خاص در قوانین موضوعه پیش‌بینی‌شده است.

کلیدواژگان: نهی، فساد، عبادت، معامله، صحت، بطلان

مطالعات فقه و حقوق اسلامی؛ دوره 7، شماره 12 (بهار و تابستان 94)