چالش‌های پیشِ‌روی حزب دموکرات کردستان عراق

حزب دموکرات کردستان عراق (پارتی) در حال حاضر با مجموعه‌ای از مشکلات و چالش‌های اساسی روبه‌رو است که با توجه به تحرکات جدایی‌طلبانه این حزب و تلاش برای برگزاری همه‌پرسی، این مشکلات می‌تواند تا حدود زیادی آمال و آرزوهای بارزانی‌ها را بر باد دهد.

در اقلیم کردستان عراق، البته این حزب با هدف سرپوش گذاشتن بر مشکلات متعدد سیاسی و اقتصادی اقلیم کردستان عراق مسئله همه‌پرسی را مطرح و با مانور سیاسی ــ رسانه‌ای خود تنها به دیپلماسی خارجی بسنده می‌کند که می‌توان گفت چنین مسئله‌ای هم در چارچوب ائتلاف بین المللی علیه داعش به‌رهبری آمریکا قابل تفسیر است نه حمایت‌ها از تجزیه عراق.

پارتی در حال حاضر با مشکلات و موانعی روبه‌رو است که کمتر در تاریخ فعالیت‌های سیاسی این حزب دیده می‌شود. حزب دموکرات کردستان عراق پیشتر دارای روابطی به‌مراتب بهتر با تهران بوده است، اما در شرایط فعلی به‌سهولت قابل درک است که با نزدیکی به ترکیه در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی به‌نوعی راه دیگری را در پیش گرفته است و در معادلات منطقه‌ای نیز فعالیت‌های این حزب سمت و سوی دیگری یافته است.

در عرصه داخلی عراق نیز مخالفت‌های پارتی با نوری مالکی و بخشی از جریان شیعی حاکم در این کشور، موقعیت حزب بارزانی را در بغداد تضعیف کرده است و ممکن است به‌کلی به حاشیه رانده شود. برکناری روژ نوری شاویس معاون نخست وزیر و هوشیار زیباری وزیر دارایی عراق نمونه‌ای از شرایطی است که در سطح ملی عراق گریبانگیر پارتی شده است، اگرچه سران این حزب مدام از جدایی از عراق و حتی عدم‌تمایل به شرکت در انتخابات آتی پارلمان این کشور سخن می‌گویند.

در طول چندین سال گذشته و پس از ظهور و قدرت‌نمایی داعش با حمایت مالی و نظامی دولت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، شهر سنجار محل سکونت اکراد ایزدی به نمادی از قربانی و مظلومیت تبدیل شده و حتی می‌توان گفت که بخشی از کمک‌ها و حمایت‌های جامعه بین المللی از کردستان عراق در صحنه رویارویی با داعش به این مسئله برمی‌گردد. حزب بارزانی در چارچوب روابط نزدیک خود با رجب طیب اردوغان و حزب عدالت و توسعه در صحنه عمل، به تضاد با عناصر حزب کارگران کردستان ترکیه پرداخته که مدعی هستند در جریان حفاظت از اکراد ایزدی و شهر سنجار نقشی داشته و حتی با درخواست آنها در منطقه مانده‌اند. این رقابت‌های میان دو حزب کردی در نهایت به وقوع درگیری‌های نیابتی میان نیروهای وابسته به دو طرف و بمباران هوایی منطقه توسط جنگنده‌های نیروی هوایی ترکیه منجر شد، اما بعید است که پارتی بار دیگر موقعیت و قدرت سابق خود را در این مناطق بازیابد، از سوی دیگر همین وضعیت برای حزب آقای بارزانی در موصل پساداعش نیز متصور است، زیرا غیرممکن است اعراب شیعه و حتی سنی‌ها اجازه قدرتنمایی مجدد را به پارتی تقدیم کنند. اگرچه پارتی با اعراب سنی دارای روابط بهتری است، اما در جریان مشکلات ناشی از برافراشته کردن پرچم کردستان در شهر کرکوک و منازعات پیش‌آمده و در جلسه فوق العاده پارلمان عراق، اعراب سنی و شیعه به‌اتفاق آراء رأی به مخالفت با اقدام استانداری و شورای استانی کرکوک دادند.

مناطق کردنشین سوریه نیز که به‌دلیل فعالیت‌های حزب دموکراتیک کرد سوریه و شاخه نظامی آن معروف به یگان‌های مدافع خلق به صحنه رویارویی طرفداران پارتی و بارزانی با این حزب مغضوب ترکیه تبدیل شده است عملاً پارتی را از ایفای نقش بیشتر شورای میهنی اکراد سوریه در آینده این کشور و متناسب با اهداف مشترک اردوغان ــ بارزانی ناامید کرده است به‌ویژه در شرایطی که آمریکا در نبرد علیه داعش به تجهیز نیروهای یگان‌های مدافع خلق پرداخته و با وجود مخالفت‌های آشکار و نهان ترکیه، شماری از نیروهای خود را در این مناطق مستقر کرده است.

این مجموعه از مشکلات در حالی است که پارتی همچنان با اصلی‌ترین مشکل یعنی مسئله پست ریاست اقلیم کردستان روبه‌رو است. در شرایطی که مدت ریاست آقای بارزانی در منصب ریاست اقلیم کردستان عراق به اتمام رسیده است و احزابی همچون جنبش تغییر با جایگاه و وزن سیاسی قابل توجه در عرصه سیاسی اقلیم از عدم مشروعیت قانونی تصدی فعلی این پست از سوی پارتی سخن می‌گویند، تحرک آن‌چنانی از سوی پارتی جهت حل و فصل این مشکل دیده نمی‌شود، مشکلی که تعلیق فعالیت‌های پارلمان، تضعیف توان عملیاتی کابینه اقلیم و اختلافات سیاسی بین جریان‌های سیاسی کردستان عراق را در پی داشته است.

در صحنه داخلی همچنین به‌دلیل تسلط حزب بارزانی بر پست‌هایی همچون ریاست اقلیم، نخست وزیری، وزارتخانه‌های کلیدی، حساس و درآمدزا، افکار عمومی کردستان عراق حزب آقای بارزانی را مسئول و مسبب اصلی مشکلات سیاسی و اقتصادی فعلی دانسته و نوک پیکان اعتراضات مردمی حتی در شبکه‌های اجتماعی نیز به‌سوی این حزب نشانه رفته است.

سؤال اینجاست؛ حزبی که با مجموعه‌ای از مشکلات و بحران‌های اساسی در عرصه داخلی حزب و اقلیم کردستان روبه‌رو است چگونه دم از تجزیه عراق می‌زند آن هم در شرایطی که منطقه آبستن بحران‌ها و تحولات گوناگونی است که همگان آن را نظاره‌گر هستند؟ منبع:تسنیم