فتح‌الله گولن، اردوغان را به کودتای ساختگی برای پاک‌سازی ارتش متهم کرد.
دنیای حقوق: درحالی‌که دو روز از اعلام ناکامی کودتای برخی یگانهای ارتش ترکیه می‌گذرد، واکنشهای مختلف نسبت به این حادثه همچنان ادامه دارد؛ روز گذشته «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهور ترکیه کودتا را یک لطف الهی خواند که امکان پاک‌سازی ارتش از خائنین را به وی داده است.

همزمان کشورهای مختلف اروپایی نیز شاهد برگزاری تظاهرات مردم در حمایت از دولت ترکیه بوده است. بااین‌حال سرنوشت کودتاچیان و نیز احتمال افزایش سختگیریهای اردوغان و سرکوب مخالفان ازجمله نگرانیهای محافل مختلف جهان بعد از کودتای ترکیه است.

از نخستین لحظات وقوع کودتا توسط برخی واحدهای ارتش ترکیه در دو شهر آنکارا و استانبول، اردوغان و دیگر مقامات دولت ترکیه از مجازات شدید کودتاچیان و خائنین خبر داده بودند.

با خاموش شدن شعله‌های نافرمانی ارتش نیز اردوغان اعلام کرد کودتاچیان را رها نخواهد کرد، همچنین برخی از نمایندگان حزب عدالت توسعه نیز احتمال تغییر قانون مجازات و بررسی مجازات اعدام در پارلمان ترکیه سخن به میان آوردند. به‌این‌ترتیب سرنوشت کودتاچیان در هاله‌ای از ابهام قرارگرفته است.

از سوی دیگر اردوغان روز گذشته گفت: «عاملان کودتا بهای سنگین خواهند پرداخت. این حادثه یک لطف الهی برای ماست زیرا می‌توانیم به پاک‌سازی ارتش بپردازیم.» وی طراحان اصلی این کودتا را حامیان فتح‌الله گولن، روحانی متحد پیشین خود معرفی کرد که در حال حاضر در پنسیلوانیا حضور دارد. این اظهارات باعث شده تا برخی از تحلیل‌گران نسبت به «کودتای اردوغان در ارتش ترکیه» پس از کودتای ناکام ارتش هشدار دهند.

کودتا یا بهانه پاک‌سازی؟
«فتح‌الله گولن»، مبلغ اسلامی ساکن آمریکا که در تبعید خودخواسته در پنسیلوانیا به سر می‌برد، در واکنش به اتهامات مطرح‌شده از سوی دولت ترکیه ضمن رد این اتهام گفت: «این احتمال وجود دارد که این کودتا توسط حزب حاکم عدالت و توسعه رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه به راه افتاده و باهدف واردکردن اتهامات بیشتر علیه طرفداران جنبش حیزمت و ارتش صورت گرفته باشد.» گولن که گرین کارت آمریکا دارد اما یک شهروند آمریکایی محسوب نمی‌شود، گفت: «نسبت به دورنماهای اخراج از آمریکا نگران نیستم.» این روحانی ۷۵ ساله ضمن محکوم کردن استفاده از خشونت برای سرنگونی اردوغان گفت: «فکر نمی‌کنم که جهان اتهامات مطرح‌شده توسط اردوغان علیه من را جدی بگیرد.»

این روحانی همچنین تاکتیکهای اردوغان را با تاکتیکهای استفاده‌شده توسط آدولف هیتلر برای پاک‌سازی حوزه سیاسی آلمان در دهه ۱۹۳۰ میلادی که به یک حکومت خودکامه و پلیسی تبدیل شد، مقایسه کرد.
 واکنشهای بین‌المللی
روز گذشته کشورهای مختلف اروپایی صحنه تظاهرات مردم در حمایت از دولت ترکیه و بر ضد کودتای ناکام ارتش ترکیه بود. در بروکسل مردم در مقابل سفارت ترکیه تجمع و علیه کودتای نافرجام در این کشور شعارهایی سر دادند.

«حسن کویونجو» و «شوکت تمیز»، دو تن از اعضای ترک پارلمان بلژیک نیز در این تظاهرات حضور داشتند. هزاران تن از مردم در برلین نیز علیه کودتای نافرجام ترکیه دست به راهپیمایی زدند و سرود ملی ترکیه را خواندند و شعارهایی علیه فتح‌الله گولن، روحانی اپوزیسیون در تبعید ترکیه سر دادند.

در انگلیس نیز صدها تن از مردم در لندن علیه کودتا دست به راهپیمایی اعتراضی زدند و با در دست داشتن پرچمهای ترکیه شعار «دست از سر ترکیه بردارید» و «تروریسم گولنی را متوقف کنید”‌ سر دادند.

فدراسیون سازمانهای مسلمان در اروپا نیز با انتشار بیانیه‌ای این کودتا را محکوم کرده و اعلام کرد که به‌صورت کامل از مردم و دولت ترکیه حمایت می‌کند.

بااین‌حال «فرانسوا اولاند» رئیس‌جمهور فرانسه اظهار کرد،‌ احتمال دارد در پی کودتای نافرجام اخیر در ترکیه یک دوران سرکوب در این کشور وجود داشته باشد.

در همین راستا «ژان مارک آیرو» وزیر خارجه فرانسه گفت که شکست کودتا به اردوغان اجازه نمی‌دهد که دست به پاک‌سازی بزند. همچنین «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا تأکید کرد که ادعاها درباره دست داشتن این کشور در کودتای نافرجام ترکیه به روابط دو کشور آسیب می‌رساند.

همچنین «فرانک اشتاین مایر»، وزیر خارجه آلمان در گفت‌وگو با یکی از روزنامه‌های این کشور ضمن تقدیر از عملکرد پارلمان ترکیه در مواجهه با کودتا، خواستار ادامه روندی شد که به آرامش و تحقق دموکراسی در این کشور کمک می‌کند. از سوی دیگر «عبدالله گل»، رئیس‌جمهور سابق ترکیه ضمن تقدیر از ارتش و پلیس این کشور در سرکوب کودتا، تأکید کرد «محاکمه‌ای عادلانه» در انتظار کودتاچیها است. پس از کودتای ناکام برای تصرف قدرت در ترکیه توسط گروه بزرگی از افسران ارتش دست‌کم ۲۶۵ تن کشته شدند.

از سوی دیگر وزارت دادگستری ترکیه اعلام کرد که تعداد افراد دستگیرشده مرتبط با کودتای نافرجام به بیش از 6 هزار نفر رسیده و ۲۷۰۰ تن دیگر از سمتهای خود برکنار شده‌اند. فرمانده پایگاه نظامی اینجرلیک نیز در بین افراد بازداشت شده است.

منبع: روزنامه حمایت