وظایف و اختیارات شهرداری در حملونقل شهری
وظایف و اختیارات شهرداری در حملونقل شهری
وظایف و اختیارات شهرداری در حملونقل شهری
از سال 1387 که قانون اجرای اصل 44 قانون اساسی به تصویب رسید، دولت از ورود به برخی حوزه‌های اقتصادی منع شده است. حملونقل کالا و مسافر از آن دسته از حوزه‌هایی است که دولت حق ورود به آن را ندارد و تنها بخش خصوصی و تعاونی در این حوزه حق فعالیت دارند.
در محدود شهرها نظارت بر شرکتهای خصوصی و تعاونی این حوزه بر عهده شهرداریهای خواهد بود. به‌تازگی برای تعیین مقررات این حوزه آیین‌نامه‌ای به تصویب رسیده است که در ادامه برخی مقررات آن را بررسی می‌کنیم.
شهرداری موظف به ساماندهی و نظارت
شهرداری موظف است به همه فعالیتهای مربوط به حملونقل کالا، بار و مسافر در محدوده شهرها نظارت کند. ماده 32 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی به این موضوع پرداخته است.
در این ماده آمده است: «شهرداریها موظف‌اند کلیه فعالیتهای مربوط به حملونقل کالا و بار و مسافر در محدوده شهرها را در قالب مؤسسات و شرکتهای حملونقل تعاونی و خصوصی ساماندهی و بر آنها نظارت کنند». در تبصره این ماده نیز بیان‌شده است که «اختیارات و وظایف مندرج در ماده (32) این قانون و تبصره‌های آن در محدوده شهرها بر عهده شهرداری ذی‌ربط می‌باشد».
بنابراین ساماندهی مؤسسات و شرکتهای حملونقل تعاونی و خصوصی حمل بار و مسافر بر عهده شهرداری است.
صدور پروانه فعالیت
شرکتهای خصوصی و تعاونی حملونقل که درون شهرها فعالیت می‌کنند باید برای اشتغال به این حرفه از شهرداری پروانه بگیرند. فعالیت حملونقل عمومی بار و مسافر از طریق شرکت یا مؤسسه‌ای صورت می‌گیرد که دارای پروانه فعالیت مجاز و معتبر از طرف شهرداری باشد.
تعیین ضوابط حمل بار و مسافر
شرکت یا مؤسسه درون‌شهری باید ضوابطی را که شهرداری در خصوص حمل بار و مسافر از قبیل سرویس‌دهی، سوار و پیاده کردن مسافر و تخلیه بار در محلهای مجاز، حرکت و توقف وسیله نقلیه تعیین می‌کند، رعایت کنند؛ بنابراین ضوابط فعالیت این شرکتها و مؤسسات از سوی شهرداری تعیین می‌شود و نادیده گرفتن آنها چنان‌که در ادامه خواهد آمد دارای ضمانت اجراست. علاوه بر این، مؤسسات و شرکتهای حملونقل درون‌شهری باید مصوبات شورای اسلامی شهر در خصوص نرخهای مصوب را رعایت کنند.
وظایف شرکت حملونقل
شرکتهای حملونقل باید مدارکی که در آیین‌نامه اجرایی تبصره 1 ماده 31 و ماده 32 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی پیش‌بینی‌شده است را فراهم کنند. این مدارک عبارت‌اند از: گواهینامه معتبر و متناسب با نوع متناسب با نوع وسیله نقلیه تحت راهبری، گواهی طی دوره‌های آموزشی مطابق دستورالعمل آموزش شاغلان که از سوی سازمان راهداری و حملونقل جاده‌ای ابلاغ‌شده است، دفترچه کار (برگ فعالیت) صادرشده توسط سازمان مذکور، برگه (شناسنامه) صحت و سلامت رانندگی صادرشده توسط مراکز مجاز مورد تأیید سازمان مذکور و دفترچه ثبت ساعت رانندگان ناوگان عمومی مسافر.
علاوه بر این شرکت یا مؤسسه حملونقل باید ضوابط مذکور در ماده 5 و 6 آیین‌نامه را رعایت کنند. آنها موظف به صدور بارنامه یا صورت‌وضعیت یا ارائه سایر خدمات صرفاً برای وسایل نقلیه هستند که از نظر فنی کاملاً سالم و بدون نقص بوده و با توجه به ضوابط ابلاغی از سوی سازمان هیچ‌گونه نقص فنی در سامانه‌های کنترلی و راهبردی وسیله نقلیه نظیر ترمزها، فرمان، اتصال، در مورد یدک‌کشها، روشنایی، چرخها، بوقها، برف‌پاک‌کن و وسایل گرمایشی و سرمایشی نداشته و مدارک زیر نیز برای آنها صادرشده باشد:
برگ یا برچسب معاینه فنی معتبر صادرشده از سوی مراکز مجاز
بیمه‌نامه شخص ثالث معتبر
تأییدیه فنی وسیله نقلیه توسط مدیر فنی شرکت یا مؤسسه
درآمد‌های حملونقل
در شبکه معابر شهری پرترافیک که برابر مقررات راهنمایی و رانندگی ممنوعیت توقف وجود ندارد با تصویب شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور، شهرداریها می‌توانند برای مدیریت پارکهای مجاز حاشیه‌ای ابزارها و وسایل لازم از قبیل ایست‌سنج (پارکومتر) یا کارت پارک نصب کنند و برای توقف بیش از نیم ساعت در محدوده زمانی 7 صبح تا 9 شب حق توقف مناسبی که میزان آن به پیشنهاد شوراهای اسلامی شهرها و تصویب وزیر کشور تعیین می‌شود بر طبق مقررات مربوط به أخذ عوارض دریافت کنند. توقف بدون مجوز به منزله ارتکاب تخلف توقف ممنوع خواهد بود. وسیله‌ای که پارک ممنوع داشته باشد جریمه خواهد شد که برابر قانون صد درصد درآمد حاصل از این ماده پس از واریز به خزانه در اختیار شهرداری قرار می‌گیرد تا برای احداث توقفگاه (پارکینگ) در همان شهر هزینه کند. هم‌چنین وجوه حاصل از جریمه‌های تخلفات رانندگی در سراسر کشور به حساب درآمد عمومی کشور نزد خزانه‌داری کل واریز می‌شود تا علاوه بر بودجه سالیانه به شهرداریها و دهیاریهای ذی‌ربط، وزارت راه و ترابری و پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی تخصیص داده شود.
رسیدگی به تخلفات
رسیدگی به تخلفات شرکت یا مؤسسه حملونقل درون شهری در خصوص عدم رعایت مفاد و شرایط و تعیین جریمه نقدی مربوط یا مدت تعطیلی و لغو پروانه متخلف بر عهده کمیسیونی مستقر در شهرداری محل است که از نمایندگان شهرداری، نیروی انتظامی (پلیس راهنمایی و رانندگی) و صنف مربوط تشکیل می‌شود.
در صورت احراز وقوع تخلف و عدم رعایت مقررات مراجع رسیدگی‌کننده فوق در صورت لزوم با دعوت از مدیر شرکت یا مؤسسه ذی‌ربط، برای بار اول تذکر کتبی و برای بار دوم به بعد متناسب با نوع و تکرار تخلف، شرکت یا مؤسسه درون‌شهری متخلف را به ازای هر تخلف از یک میلیون ریال تا پنج میلیون ریال جریمه خواهند کرد و در صورت تکرار تخلف بیش از سه بار و در مورد تخلفات منتهی به تصادفات جرحی یا فوتی ناشی از قصور یا تقصیر شرکت، مراجع یادشده مجازند پروانه فعالیت شرکت یا مؤسسه درون‌شهری را از یک ماه تا یک سال به حالت تعلیق درآوردند و در صورت تکرار تخلف برای بار چهارم به‌طور دایم لغو کنند.
تصمیم مراجع رسیدگی‌کننده ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل‌اعتراض است و در صورت اعتراض، قاضی مذکور در ماده 5 با حضور معترض و نماینده شهرداری رأی لازم را صادر می‌کند که رأی صادرشده قطعی است.
همکاری شهرداری و نیروی انتظامی در برخورد با تخلف
نیروی انتظامی موظف است با اعلام شهرداری نسبت به تعطیلی شرکت یا مؤسسه درون‌شهری متخلف اقدام کند. در صورت صدور رأی مراجع رسیدگی‌کننده به پرداخت جریمه، شرکت یا مؤسسه درون‌شهری متخلف موظف است ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رأی منوط به قطعی شدن آن، نسبت به پرداخت جریمه تعیین‌شده به حساب شهرداری اقدام کند. ارائه خدمات شهرداری و ادامه فعالیت شرکت یا مؤسسه درون‌شهری منوط به پرداخت جریمه و ارائه رسید مربوط است. منبع: حمایت