وضعیت حقوقی معامله‌ی انتقال عین یا منافع مال مرهونه توسط راهن
وضعیت حقوقی معامله‌ی انتقال عین یا منافع مال مرهونه توسط راهن
وضعیت حقوقی معامله‌ی انتقال عین یا منافع مال مرهونه توسط راهن
نویسندگان: پرویز باقری، مراد مقصودی
چکیده:
عین مال مرهونه بعد از قبض در اختیار راهن قرار می‌گیرد، ممکن است از جانب راهن نسبت به آن مال معاملاتی انجام گیرد که منتهی به نقل‌وانتقال آن گردد، آیا مالک حق این‌گونه تصرفات در عین مرهونه را دارد یا خیر؟ اگر نتیجه منفی است ضمانت اجرای این منع بطلان است یا عدم نفوذ؟ و اگر پاسخ به آن مثبت است آیا اعمال آن مطلق است یا مقید به حفظ حقوق مرتهن است؟ پاسخ به این سؤال‌ها: بسته به تعیین حدود تصرفات راهن در عین مرهونه دارد قانون‌گذار ما در ماده 793 و 749 قانون مدنی به بیان این حدود پرداخته است اما ملاک و معیار مشخصی را دراین خصوص ارائه نداده است زیرا در ماده 793 ق.م تنها مانع راهن را «ضرر به مرتهن» دانسته است و در ماده 794 ق.م شرط «نافع بودن» در رهینه را برای تصرف لازم دانسته است تعارض ظاهری بین مواد یادشده و نیز فقدان ملاک و معیار واحد در تبیین اصطلاحات «ضرر» و «نفع» موجب شده تا بین علمای حقوق و قضات دادگاههای دادگستری اختلاف‌نظر و تشتت آراء به وجود آید. دراین مقاله درصدد پاسخ به این سؤال‌ها هستیم و برای یافتن پاسخ به بررسی فقهی و حقوقی موضوع می‌پردازیم.
کلیدواژگان: راهن؛ رهینه؛ انتقال؛ عین؛ منفعت؛ مرتهن
دو فصلنامه دانش حقوق مدنی؛ دوره 5، شماره 1، تابستان و پاییز 1395