وجوه تشابه و افتراق دموکراسی و ارکان آن با نظام ولایت‌فقیه از دیدگاه قائلان به دو نظریه نصب (آیت اله مصباح یزدی) و نخب (آیت اله منتظری)
وجوه تشابه و افتراق دموکراسی و ارکان آن با نظام ولایت‌فقیه از دیدگاه قائلان به دو نظریه نصب (آیت اله مصباح یزدی) و نخب (آیت اله منتظری)
وجوه تشابه و افتراق دموکراسی و ارکان آن با نظام ولایت‌فقیه از دیدگاه قائلان به دو نظریه نصب (آیت اله مصباح یزدی) و نخب (آیت اله منتظری)
نویسندگان: ایمان مختاری، محسن اسماعیلی
چکیده
دموکراسی و ارکان آن از لحاظ مبانی نظری دارای وجوه افتراق و تشابهی با نظام ولایت‌فقیه از دیدگاه برخی از قائلان به نظریات نصب و نخب است، زیرا به‌طور طبیعی مقتضیات ذاتی نظام ولایت‌فقیه به‌عنوان نظام مقید به مکتب اسلامی با نظامهای دموکراسی عرفی یا مقید به حقوق بشر تفاوت خواهد داشت. ضرورت این بحث به این دلیل است که برخی فقهای قائل به نصب و نخب در طول سیر علمی خویش دچار تغییر عقیده شده و در نظریات خود تجدیدنظر کرده‌اند. ازاین‌رو نگارنده با تکیه‌بر روشی توصیفی تحلیلی، از بررسی آرا و عقاید دو تن از فقهای معتقد به هر دو نظریه، بدین مطلب رسیده است که از یک‌طرف تحقق دموکراسی و ارکان آن به شیوه نظامهای عرفی و حقوق بشری، در نظامهای ایدئولوژیک دست‌نیافتنی است. از طرف دیگر، بین دیدگاه آنان در مورد مفهوم دموکراسی و ارکان آن و راهکارهای تحقق آنها، تفاوتی مشاهده نمی‌شود، زیرا هر دو طیف دموکراسی و ارکان آن را مقید به نظریه ولایت‌فقیه و نظام ولایی می‌دانند و در راستای تحقق آن معنا می‌کنند.
کلیدواژگان: ارکان دموکراسی، دموکراسی، فقه شیعه، نظریه نصب، نظریه نخب
فصلنامه مطالعات حقوق عمومی (فصلنامه حقوق/مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی سابق) دوره 46 شماره 2 تابستان 1395