نوجوان، قربانی آسیبهای اجتماعی
نوجوان، قربانی آسیبهای اجتماعی
گزارشها از کاهش سن ابتلا به ایدز و اعتیاد خبر می‌دهند
نوجوان، قربانی آسیبهای اجتماعی
خیلی از شماها، آن شبهایی را که پای تلویزیون می‌نشستیم و سریال «آینه عبرت» را می‌دیدیم، یادتان هست. قرار بود از سرنوشت مردان پیر و جوانی که معتاد می‌شدند و بلای خانمان‌سوز، زندگی‌شان را از هم می‌پاشید، عبرت بگیریم. آخرسر هم تمام آدم بدها دستگیر می‌شدند تا به جزای عملشان برسند.
اما سالها از آن شبهای خانوادگی گذشته و این روزها خبری تلخ همه را نگران کرده؛ کاهش سن اعتیاد در ایران. قبلاً هم درباره این موضوع بلواهای زیادی به راه انداخته شده بود، وقتی‌که چند نفر از مسؤولان اعلام کردند سن شروع به مصرف موادمخدر به 13 سال رسیده است. حالا هم با آمارهای جدیدی که مشاور دبیر کل ستاد مبارزه با موادمخدر دیروز داد، باز‌هم زنگ خطر پایین آمدن سن مصرف موادمخدر به صدا در آمده است. حمید صرامی گفت: «تحقیقات ما نشان می‌دهد، 58 درصد از معتادان، زیر 34 سال سن دارند و نشانه‌روی سیستم هوشمند اعتیاد به سمت‌وسوی نوجوانان و جوانان کشور برای ایجاد قتل‌عام بین آنهاست.»
او ادامه داد: «شواهد در روند فعالیتهای کشور نشان می‌دهد که مداخلات به هر میزان در سنین کودکی و نوجوانی صورت گیرد، شرایط برای عدم مصرف موادمخدر بهتر خواهد بود و تحقیقات ما نشان می‌دهد همچنان مصرف ماده مخدر تریاک، هروئین، شیشه و ماری‌جوانا به ترتیب رتبه‌هایی را به خود اختصاص می‌دهند.» صرامی مداخله در این روند از سوی نهادهایی مانند مدرسه و خانواده را ضروری دانست و گفت: «قطعاً مداخلاتی که از سوی مدارس برای ایمن‌سازی و توانمندسازی دانش‌آموزان صورت می‌گیرد، یک مداخله بی‌بدیل است. قطعاً اگر بتوانیم جلوی الگوی مصرف را بگیریم و جوانان و نوجوانان به چرخه اعتیاد، حتی برای مصارف تفریحی وارد نشوند، باید گامهای جدی‌تری برداشته شود.»
3.5 سال کاهش در یک سال
چند روز پیش هم روزبه کردونی، مدیرکل دفتر آسیبهای اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی آماری درباره سن مصرف موادمخدر توضیح داد. او گفت: «در حال حاضر، میانگین سن معتادان به حدود ۲۰ سال رسیده، یعنی از حدود 23,5 در سالهای گذشته به ۲۰ سال کاهش یافته است. در گزارش جمع‌آوری‌شده، وجود نداشتن سیاست‌گذاری مشخص در حوزه حمایتی و آسیبهای اجتماعی، نداشتن متولی مشخص در حوزه آسیبهای اجتماعی، رویکرد صرف سیاسی، امنیتی، قضایی و انتظامی به مسائل در حوزه آسیبها و جدی گرفته نشدن امور اجتماعی، به‌ویژه آسیبها، عدم ارزیابی مستمر طرحها و برنامه‌های اجتماعی، توجه به آسیب‌دیدگان به‌جای توجه به آسیبها، ایجاد نکردن هماهنگی کامل بین سازمانهای ارائه‌کننده خدمات در زمینه حمایتی و آسیب، فقدان برنامه‌ای جامع در زمینه آسیبهای اجتماعی کشور، عدم توجه کافی به برنامه‌های اجتماع‌محور منطقه‌ای و محلی و … از جمله موارد و مشکلاتی است که درباره بحث آسیبها در کشور با آنها مواجه هستیم.»
کردونی ادامه داد: «به‌منظور مدیریت صحیح و برنامه‌ریزی برای مبارزه و کنترل موادمخدر در کشور، داشتن آمارهای درست و واقع‌بینانه، شرط اصلی بوده اما متأسفانه این چالش در کشور در سالهای گذشته وجود داشته و تاکنون نیز رفع نشده است و بر اساس اطلاعات به‌دست آمده از سالهای ۸۳ تا ۹۰، ارقام متفاوتی برای مصرف‌کنندگان منظم موادمخدر عنوان شده که هرکدام با دیگری تفاوت دارد و فقر اطلاعات در این حوزه به یک معضل جدی و مقدم بر اعتیاد تبدیل شده است».
دانش‌آموزان معتاد پشت پرده کتمان
وقتی چند سال پیش، مشاور وقت دبیر کل ستاد مبارزه با موادمخدر اعلام کرد که ۳۰ هزار دانش‌آموز معتاد داریم، باید می‌دانستیم که این عدد و رقم می‌تواند معادلات جدیدی را در آینده نزدیک رقم بزند؛ البته در همان زمان صدای آموزش‌و‌پرورشیها درآمد که این آمار مستند نیست و هیچ مدرکی برای اثبات آن وجود ندارد. نمایندگان مجلس و مسؤولان مرتبط با حوزه کنترل موادمخدر اصرار داشتند که وضعیت اعتیاد در مدارس نگران‌کننده است و مدیران آموزشوپرورش انکار می‌کردند.
کار به اعتراض سردار احمدی‌مقدم، دبیر کل سابق ستاد مبارزه با موادمخدر رسید که «آموزشوپرورش دانش‌آموزان معتاد را اخراج می‌کند و بعد می‌گوید معتاد نداریم» اما بالاخره حسن ضیاءالدینی، مدیرکل دفتر سلامت وزارت آموزشوپرورش اعلام کرد؛ دفتر تحت مدیریت او در حال انجام تحقیقی برای مشخص کردن تعداد دقیق دانش‌آموزان معتاد است. این خبر را رسانه‌ها به فال نیک گرفتند و این‌گونه تعبیر کردند که بالاخره آموزشوپرورش معضل اعتیاد دانش‌آموزان را پذیرفته و جدی گرفته است.
هنگامی‌که معاون پرورشی وزیر آموزشوپرورش در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس حاضر شد، احتمالاً نتیجه همین تحقیق را به نمایندگان ارائه کرد؛ او اعلام کرد که دو هزار و ۴۰۰ دانش‌آموز معتاد در مدارس کشور وجود دارند که دو درصد جمعیت معتادان کل کشور را تشکیل می‌دهند. در این جلسه، قائم‌مقام ستاد مبارزه با موادمخدر هم حضور داشت و البته او تعداد دانش‌آموزان معتاد را پنج درصد کل معتادان دانست. همین آمارها نشان می‌دهند که کاهش سن اعتیاد چیزی نیست که ناگهانی بوده یا در مدت همین یکی، دو سال اخیر به‌دست‌آمده باشد اما آیا آموزشوپرورش و سایر نهادهای موظف در کنترل و کاهش مصرف موادمخدر، حالا در مرحله علاج این مشکل قرار دارند؟
حمید صرامی دراین‌باره می‌گوید: «طرح توانمندسازی دانش‌آموزان در مدارس چند استان کشور اجرا شده و هرمزگان هم اخیراً به‌عنوان نهمین استان به این طرح پیوسته است. بر این اساس، مقرر است با تربیت نیروی انسانی متخصص در سطح مدارس بتوانیم از میزان مصرف موادمخدر و بروز اعتیاد به‌شدت جلوگیری کنیم. بر اساس این طرح علاوه بر دانش‌آموزان، آموزش سبکهای فرزندپروری به پدران و مادران دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه ارائه شده و در کنار آن به مدیران، معلمان و مشاوران این دوره تحصیلی به‌گونه‌ای آموزش داده خواهد شد که هر معلم به‌گونه‌ای پیام‌آور یک پیام پیشگیری باشد که کلاسهای درس تبدیل به اقدامات مداخلانه برای پیشگیری از اعتیاد شوند.»
ایدز همراه همیشگی اعتیاد
خبرهایی که دیروز درباره وضعیت هرم جمعیتی معتادان کشور منتشر شد، تنها خبری نبود که پرده از پایین آمدن سن یک آسیب اجتماعی بر می‌داشت.
علی‌اکبر سیاری، معاون بهداشتی وزارت بهداشت هم از کاهش سن ابتلا به ایدز خبر داد و گفت: «در سال 81، مسؤولان وزارت بهداشت اعلام کردند که سن ابتلا به ایدز پایین آمده است. حالا هم من این خبر را تأیید می‌کنم و می‌گویم که باید از این موضوع نگران باشیم و به‌سرعت آن را کنترل کنیم.» او درباره دلایل این موضوع هم گفت: «ایدز با سایر آسیبهای اجتماعی ارتباطی تنگاتنگ دارد. وقتی سن اعتیاد و همین‌طور روابط جنسی پرخطر پایین آمده، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که سن ابتلا به ایدز هم پایین بیاید. بهترین و مهم‌ترین راه‌حل برای کنترل ایدز، آگاهی‌بخشی بین جوانهاست و همین‌طور از بین بردن زمینه‌های ابتلا به این بیماری. منبع: وقایع اتفاقیه