موجهات انتخابات طبقاتی در مجلس اول مشروطه

نویسنده: سیدناصر سلطانی

چکیده

با پیروزی مشروطیت برای نخستین‌بار در تاریخ ایران انتخابات برگزار شد. انتخابات مراسم انتقال حاکمیت به مردم بود که پیش از آن با وراثت منتقل می‌شد. بدین ترتیب نهاد جدید انتخابات گسست در بنیاد حکومت را نشان می‌داد. در آغاز مشروطیت همه اقشار و طبقات جامعه حق شرکت در انتخابات نداشتند و تنها شش طبقه جامعه در آن شرکت کردند و قریب به اتفاق ایرانیان امکان شرکت در انتخابات نیافتند.

در مقاله پیش‌رو می‌کوشیم توضیح دهیم ریشه‌های طبقاتی بودن انتخابات و موجّهات آن از دیدگاه مشروطه‌خواهان چه بود. چرا مشروطه‌خواهان انتخابات طبقاتی را برگزیدند و نه انتخاباتی که در آن هرکسی صرف‌نظر از طبقه و صنف بتواند نامزد بشود و رأی بدهد؟ نتیجه خواهیم گرفت که مشروطه‌خواهان در چنین انتخاباتی راهی برای استوار کردن پایه‌های مشروطیت می‌جسته‌اند و جامعه ایران در آغاز قرن بیستم امکان برگزاری انتخابات سراسری نداشت.

کلیدواژگان: انتخابات، انتخابات طبقاتی، ‌انتخابات سراسری، حق و سهم.

مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره هشتم، شماره 4، زمستان 1395