ملاک قراردادن یوم الاداء، تضمین جبران خسارت نقض عهد

ملاک قراردادن یوم الاداء، تضمین جبران خسارت نقض عهد

عنوان: زمان و مکان ارزیابی خسارت قراردادی (مطالعه تطبیقی حقوق ایران و مصر)

نویسنده: فاطمه رجایی

چکیده

گاهی متعهد در نتیجه عدم اجرای تعهد خویش ‌(اعم از انجام فعل یا ترک فعل) خسارتی به متعهددله وارد می‌آورد که اثر تخلف از این مسؤولیت قراردادی، جبران خسارت است. گاهی میزان و شیوه جبران خسارت توسط توافق طرفین (اعم از توافق قبل از وقوع خسارت یا توافق بعد از وقوع خسارت) مشخص شده است که در این‌صورت طبق آن عمل می‌شود، اما گاهی میزان و شیوه جبران خسارت توسط دادگاه و کارشناسان رسمی تعیین می‌شود. در این‌صورت، عنصر مکان و زمان دارای اهمیت است، زیرا از سویی ممکن است متعهدله به محض ورود خسارت، ادعای خسارت نکند و از زمان ورود خسارت تا زمان تقدیم دادخواست مدتی فاصله شود در حالی‌که ارزش پول در این فاصله دارای نوسان است. از طرف دیگر به محض تقدیم دادخواست نیز حکم صادر نمی‌شود؛ گاهی نیز مکان ورود خسارت با دادخواست و رسیدگی متفاوت است. با توجه به اهمیت این موضوع، این نوشتار، شیوه‌های جبران خسارت قراردادی، سپس زمان و مکان تخمین آن‌را به‌صورت تطبیقی بین حقوق ایران و مصر مورد بررسی قرار داده و نتیجه گرفته است که در قانون ایران زمان ارزیابی اموال، زمان اجرای حکم قطعی است و مکان تخمین آن در اموال منقول بر اساس ملاک زمان، مکان اجرای حکم است و درباره اموال غیر منقول، محل وقوع آن است. قانون مصر ملاک زمان ارزیابی را روز صدور حکم قرار داده و درباره مکان اموال منقول مطلبی به‌ صراحت ذکر نکرده و ملاک اموال غیرمنقول را محل وقوع آن دانسته است. ملاک حقوق ایران به این دلیل‌که هدف جبران خسارت را بهتر تأمین می‌کند، مناسب‌تر است.

کلیدواژگان: خسارت قراردادی، ارزیابی خسارت، زمان، مکان، حقوق مصر.

دوفصل‌نامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق؛ شماره 33 دوره دهم بهار و تابستان 1395.