مطالعه تطبیقی حقوق جنین در وصیت

مطالعه تطبیقی حقوق جنین در وصیت

پدیدآور: میثم هاشمی

ناشر: تهران؛ میثم هاشمی: 1395

مشخصات ظاهری: 150 صفحه

معرفی مختصر

این کتاب که وصیت برای حمل از دیدگاه مذاهب اسلامی و حقوق ایران را موردبررسی قرار داده در پنج فصل تدوین گردیده است. فصل اول به کلیات و مفاهیم تحقیق می‌پردازد.

فصل دوم که شرایط صحت وصیت برای حمل را موردبررسی قرار داده است به موضوعاتی ازجمله صحت وصیت برای حمل پرداخته که مطابق مواد قانونی و نیز نظر فقهای امامیه و اهل سنت وصیت برای حمل منوط به دو شرط صحیح است: اولاً حمل باید در حین وصیت موجود باشد هرچند برخی این نظر را نپذیرفته‌اند اما مشهور موجود بودن حمل در هنگام وصیت را شرط صحت می‌دانند. دوما حمل باید زنده متولد شود تا بتواند از حقوق مدنی متمتع گردد؛ بنابراین اگر طفلی مرده خارج گردد و یا قسمتی از بدن طفل زنده و قبل از خروج کامل فوت نماید وصیت باطل بوده و موصی‌به به ورثه موصی خواهد رسید. آنچه در اثبات وجود حمل در حین وصیت به نظر فقها می‌تواند راهگشا باشد اقل و اقصی مدت حمل است که با توجه به حضور و یا غیبت شوهر متفاوت می‌شود که قانون مدنی در موارد 1158 و 1159 از آن به امارات قانونی برای اثبات نسب تعبیر کرده است.

فصل سوم به بررسی قبول وصیت پرداخته است. با نظر به اینکه مشهور وصیت را جز عقود قرار داده و بعضی دیگر از ایقاعات محسوب داشته‌اند مسأله قبول وصیت مورد اختلاف قرارگرفته است. ازآنجاکه نظر مشهور مورد وثوق و اطمینان بوده و اولی ازنظر غیر مشهور است باید نظر ایشان را بر کسانی که وصیت را ایقاع می‌دانند مقدم داشت. موضوعات دیگر این فصل کاشف یا ناقل بودن قبول، ولی قهری جنین و قبول وارث حمل است.

فصل چهارم به تأثیر سقط‌جنین در صحت وصیت پرداخته که از دیدگاه مذاهب اسلامی و حقوق ایران موردبررسی قرارگرفته است. برای نمونه قانون مدنی در ماده 852 مقرر داشته:«اگر حمل درنتیجه جرمی سقط شود موصی‌به، به ورثه او می‌رسد مگر اینکه جرم مانع ارث باشد.» اما در بین فقها اختلاف‌نظر وجود دارد که آیا در صورت سقط، وصیت صحیح است یا خیر؟ با توجه به اینکه سقط، انواع مختلف دارد، قانون مدنی تنها سقط درنتیجه جرم را مطرح کرده است که این تحقیق به بررسی سایر انواع سقط در صحت وصیت پرداخته است.

فصل پنجم به تعدد جنین پرداخته و صوری را مورد مداقه قرار داده که امکان وقوع آن می‌رود. ازجمله اگر موصی برای جنین وصیت کند اما بعد از فراغت زن صاحب دو نوزاد گردد موصی‌به، با چه کیفیتی بین آن دو تقسیم خواهد شد؟

منبع: خانه کتاب