مراجع صالح برای رسیدگی به جرایم پزشکی
مراجع صالح برای رسیدگی به جرایم پزشکی
مراجع صالح برای رسیدگی به جرایم پزشکی
مراجع صالح به رسیدگی جرائم پزشکی را میتوان به چهار بخش تقسیم کرد:
1 ـ دادگاههای عمومی
در این دادگاهها میتوان از جنبه جزایی و یا حقوقی نسبت به عملی که پزشک مرتکب آن شده است شکایت کرد. بهعبارتدیگر هر عملی که در قوانین مدنی و یا جزایی کشور قابلیت پیگیری قضایی داشته باشد در صلاحیت این دادگاهها است. بااینوجود ازآنجاکه اقدامات پزشکی از زمره مسائل تخصصی محسوب میشود که نیاز به نظرات و دیدگاه کارشناسانه دارد قوه قضاییه اقدام به تخصیص یک دادسرا بهطور ویژه به جرایم پزشکی و دارویی نموده است.
الف ـ دادسرای جرایم پزشکی
شهر تهران دادسراهای مختلفی دارد که بعضی از آنها به امور ویژه اختصاصیافتهاند. از آن جمله دادسرای ویژه رسیدگی به جرایم پزشکی است که مردم میتوانند برای رسیدگی به مشکلات و پروندههای قضایی خود در رابطه با قصور و تخلفات پزشکی در هر سطحی به آنجا مراجعه کنند.
روند رسیدگی به پروندههای مطرحشده در این دادسرا اینگونه است که پس از طرح و ارجاع موضوع به کمیسیونهای پزشکی، پرونده موردبررسی قرار میگیرد و درصورتیکه قصور کادر درمانی تشخیص داده شود، مراتب قصور به شعبه رسیدگیکننده ارسال و به دنبال آن پزشک و گروه پزشکی برای ادای توضیحات احضار میشوند؛ و درنهایت دادسرا با اخذ تصمیم مقتضی یا قانع میشود که قصوری رخ نداده است و قرار منع یا موقوفی تعقیب صادر میکند و یا اینکه ادعای شاکی را قریب بهواقع میبیند و با صدور کیفرخواست پرونده را به دادگاه ارسال میکند؛ و دادگاه عمومی جزایی نیز بر اساس محتویات پرونده، نظریه کارشناس و دفاعیات هردو طرف اقدام به صدور رأی مینماید.
ب- شورای حل اختلاف (ویژه امور بهداشت)
از اوایل سال 89 و پس از گذشت یک سال و نیم از تصویب دستورالعمل تشکیل شوراهای حل اختلاف ویژه امور پزشکی (مصوب 31/6/1386) در بسیاری از استانها شوراهای حل اختلاف ویژه رسیدگی به امور بهداشتی و پزشکی شروع به فعالیت نمودند. در تهران نیز مجتمع شماره 29 شورای حل اختلاف به امور بهداشتی و پزشکی تخصیصیافته است.
اعضای شوراهای ویژه از میان کارشناسان و متخصصان صاحب صلاحیت در رشتههای مرتبط پزشکی با تأیید و معرفی سازمان نظام پزشکی و با رعایت آئیننامه اجرائی ماده 134 قانون برنامه چهارم توسعه برای مدت 3 سال انتخابشده و علاوه بر شرایط عمومی میبایست فاقد محکومیت کیفری یا انتظامی قطعی باشند.
رسیدگی و حلوفصل اختلافات اعضای جامعه پزشکی با یکدیگر و همچنین اختلافات جامعه پزشکی با سایر اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی درصورتیکه مبلغ خواسته یا محکومبه کمتر از 5 میلیون تومان باشد و یا درصورتیکه هر دو طرف در خصوص ارجاع پرونده به شورا توافق داشته باشند، در صلاحیت شورای حل اختلاف است.
در عمل عمده پروندههای مرتبط با دندانپزشکی و یا پروندههایی که پیشبینی میشود دیهای که متهم به آن محکوم خواهد شد کمتر از 5 میلیون تومان است به شورای حل اختلاف جهت رسیدگی ارجاع میشود.
2 ـ دادگاه انقلاب
قانون اصلاح ماده 3 قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوراکی و آشامیدنی مصوب 1334 موارد زیر را در صلاحیت دادگاه انقلاب قرار داده است:
- دخالت در امور پزشکی و دارویی
- خودداری از ارائه خدمات پزشکی
- واگذاری و اداره موسسه پزشکی به غیر بدون مجوز
- و بسیاری موارد دیگر
3 ـ سازمان نظام پزشکی
این سازمان بر اساس آییننامه رسیدگی دادسراها و هیأتهای انتظامی سازمان نظام پزشکی مصوب 1384 به شکایات ناشی از تخلفات حرفهای شاغلان حرفه پزشکی در موارد زیر رسیدگی میکند:
1 ـشکایت شاکی ذینفع یا سرپرست یا نماینده قانونی
2 ـ اعلام تخلف از مراجع قضایی و اداری
3 ـ اعلام تخلف از طرف هیأت مدیره، شورای عالی و ریاست سازمان
4 ـشکایت وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی
5 ـ تخلفات مشهود که به نظر اعضای دادسرا و هیأتهای انتظامی پزشکی رسیده است
6 ـ ارجاع از طرف هیأتهای بدوی انتظامی نظام پزشکی
ساختار هیأتهای انتظامی رسیدگی به تخلفات صنفی متشکل از قسمتهای زیر است:
- دادسرای انتظامی شهرستان
- هیأت بدوی انتظامی
- هیأت تجدیدنظر استان
- هیأت عالی انتظامی
بهطورکلی ترکیب دادسراها متشکل از دادستان و چند نفر دادیار است که همگی از اعضای جامعه پزشکی بوده و باید به ترتیب حداقل 7 و 5 سال سابقه داشته و دارای حسن شهرت و عدم سوءسابقه انتظامی باشند. دادسراها، در اولین گام شکایات وارده را دریافت و ثبت کرده و مورد رسیدگی قرار میدهند و در صورت وارد دانستن موضوع شکایت، آن را جهت رسیدگی دقیقتر و صدور رأی انتظامی مناسب، به هیأتهای بدوی انتظامی ارجاع مینمایند
در خصوص شکایت در این مرجع باید دقت کرد که مرور زمان وجود دارد یعنی شاکی و مراجع ذیصلاح جهت اعلام تخلف حداکثر ظرف مدت یک سال از تاریخ وقوع تخلف یا بروز عوارض میتوانند به دادسرا اعلام شکایت کنند و پسازآن شکایتشان مسموع نخواهد بود.
4 ـ سازمان تعزیرات حکومتی
قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی مصوب 23/12/1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام اسلامی از تخلفات زیادی نامبرده است که مهمترین تخلفات موضوع آن عبارتاند از:
الف- ایجاد موسسه پزشکی غیرمجاز توسط افراد فاقد صلاحیت
ب- ایجاد موسسه پزشکی توسط متخصصین فاقد پروانه
ج- خودداری بیمارستانها از پذیرش و ارائه خدمات اولیه لازم به بیماران اورژانسی
د- و ……
رسیدگی به این تخلفات در حیطه صلاحیت سازمان تعزیرات حکومتی است اما باید دقت کرد مستنداً به ماده (3) از قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب 29/3/1334 و اصلاحات بعدی درصورتیکه موسسه پزشکی توسط افرادی ایجادشده باشد که تخصص لازم رادارند اما نسبت به کسب مجوزهای لازم اقدامی نکردهاند موضوع در صلاحیت دادسرای انتظامی سازمان نظام پزشکی قرار میگیرد.
منبع: نشر عدالت