قربانیان کوچک
قربانیان کوچک
قربانیان کوچک
بنیان خانواده بهعنوان اجتماعی کوچک و اولین نهادی که بذرهای تربیت کودکان در آن کاشته و پرورش مییابد، همواره موردتوجه کارشناسان و جامعهشناسان قرارگرفته است؛ اما گاهی اوقات کانونی که باید بستر مهرو محبت و آموزش کودکان باشد، به محیطی سرد و مملو از آزار و اذیتها برای این موجودات نازنین تبدیلشده که ناخواسته وارد آن شدهاند.
والدینی که کینهها و عقدههای حقارت خود را بر سر فرزندان بیپناهشان سرازیر کرده و روح و جسم آنها را میآزارند. در این میان کودکان بیسرپرست را که از نعمت پدر و مادر و کانون گرم خانواده محروم بوده و در حسرت یکبار به آغوش کشیدن پدر و مادر میسوزند، نمیتوان از نظر دور داشت.
نکته قابلتأمل اینکه طی این سالها کودکان بیسرپرست و بدسرپرست در معرض آسیبهای بسیاری قرارگرفتهاند. کودکان بسیاری که بهواسطه ضرب و شتم والدین بعضاً معتاد خود راهی مراکز درمانی میشوند و به دنبال آن نیز پس از بهبود مجدداً به همان خانواده خود و بهعبارتدیگر شکنجهها بازگردانده میشوند و مجدداً در معرض آسیبهای روحی و روانی قرار میگیرند و کودکان بیسرپرست نیز غالباً بهواسطه نبود پدر و مادر، به سازمان بهزیستی سپرده میشوند؛ هرچند که تعداد زیادی از آنها دربند برخی از باندهای تبهکار قرارگرفته و وادار به تکدی گری و کارهای خلاف میشوند. حال اینگونه کودکان نیازمند حمایت و تصمیمات جدی از سوی مسؤولان هستند و نیازمند قوانینی که بتواند مانند دیواری محکم حامی و پشتیبان آنها باشد.
در این راستا همایون هاشمی، نماینده مجلس شورای اسلامی درباره قانون حمایت از کودکان بدسرپرست و بیسرپرست، میگوید: «این قانون مربوط به دهه 40 بود و هیچکدام از مصادیق امروزی را نمیتوانست پوشش دهد. پس از بازنگری قانون مذکور، برخی موارد از جمله امکان حضانت این کودکان از سوی دختران بالای 35 سال، در آن لحاظ شد».
نحوه حضانت کودکان بد سرپرست، کاملاً مشخص نیست
این نماینده مجلس، به معضلات قانون مذکور اشاره کرد و ادامه داد: «تفسیر قانون حمایت از کودکان بیسرپرست و بدسرپرست از سوی مددکاران اجتماعی و کسانی که اقدام به کار قضایی و حقوقی میکنند متفاوت است. از سویی دیگر مشکلی اساسی در این زمینه وجود دارد که بر اساس آن نحوه حضانت کودکان بد سرپرست کاملاً مشخص نیست». این نماینده مجلس با اشاره به اینکه بدسرپرستی مشمول زمان میشود، تصریح کرد: «سرپرست کودکی که به تشخیص مقام قضایی یا یک روانشناس، صلاحیت نگهداری از فرزند خود را به دلایل مختلف از جمله اعتیاد یا آزار و اذیت نداشته باشد، حضانت از سرپرست سلب میشود».
معضل جدی قانون حمایت از کودکان بیسرپرست و بدسرپرست
وی یادآور شد: «بر اساس قانون اگر پدر یا مادر بعد از دوره بازپروری به زندگی عادی خود بازگردد، هیچ قانون یا شرعی نمیتواند مانع بازپسگیری فرزند وی شود. این در حالی است که ممکن است در این مدت حضانت این فرزند به خانواده دیگری سپرده شود که این مهم از معضلات قانون حمایت از کودکان بیسرپرست و بدسرپرست است». هاشمی افزود: «البته در همان زمانی که این قانون مطرح شد، چندین مدل در بهزیستی برای رفع مشکل حضانت کودکان بدسرپرست مطرح شد که مدل امین موقت از جمله این پیشنهادات بود».
مدل امین موقت برای حضانت کودکان بدسرپرست
این نماینده مجلس در تشریح مدل امین موقت برای حضانت کودکان بدسرپرست، ادامه داد: «بر اساس این مدل فرزند به مدت چهار الی پنج سال به سرپرست دیگری بهصورت موقت سپرده میشود و بعد از بازپروری والدین اصلی فرزند، بار دیگر حضانت به پدر و مادر کودک سپرده خواهد شد».
وی درباره احتمال آسیبپذیری کودک از مدل امین موقت، تصریح کرد: «در این شرایط برای کودکانی که در سنین پایین هستند این نسخه پیچیده نخواهد شد و کودکانی که قرار است دست امین موقت سپرده شوند از قبل، تحت مشاوره مددکاران بهزیستی قرار خواهند گرفت و شرایط برای این کودک بازگو خواهد شد». هاشمی افزود: «البته مدل امین موقت تنها یکراه حل بود. در این میان به نظر میرسد واگذاری کودکان بدسرپرست به والدین جدید باید در مرحله بررسی قرار گیرد بهگونهای که ابتدا کودک چند سالی تحت پوشش بهزیستی قرار گیرد و بعد از اطمینان از عدم مراجعه والدین اصلی، کودک به سرپرست جدید سپرده شود».عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، گفت: «قرار است بهزودی مشکلات قانون حمایت از کودکان بدسپرست و بیسرپرست مشخص شود تا با ارائه راهکارهایی در پی رفع آن باشیم. از سازمان بهزیستی درخواست داریم که در این زمینه لایحهای را به مجلس ارائه کند تا معضلات اجرای این قانون از میان برداشته شود». منبع: قانون