قانون موافقت‌نامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری آذربایجان درزمینه ساخت و بهره‌برداری از نیروگاههای برق‌آبی مارازاد و اردوباد
قانون موافقت‌نامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری آذربایجان درزمینه ساخت و بهره‌برداری از نیروگاههای برق‌آبی مارازاد و اردوباد
قانون موافقت‌نامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری آذربایجان درزمینه ساخت و بهره‌برداری از نیروگاههای برق‌آبی مارازاد و اردوباد
شماره 48427/98 مورخ 6/7/1395
حجت‌الاسلام‌والمسلمین جناب آقای دکتر حسن روحانی
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
عطف به نامه شماره 88631/52301 مورخ 8/7/1394 در اجرای اصل یک‌صد و بیست و سوم (123) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قانون موافقت‌نامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری آذربایجان درزمینهٔ ساخت و بهره‌برداری از نیروگاههای برق‌آبی مارازاد و اردوباد که با عنوان لایحه به مجلس شورای اسلامی تقدیم گردیده بود، با تصویب در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ 10/6/1395 و تأیید شورای محترم نگهبان، به پیوست ابلاغ می‌گردد.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی
شماره 83776 مورخ 12/7/1395
با توجه به اصل یک‌صد و بیست و پنجم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اجرای مفاد موافقت‌نامه منوط به انجام تشریفات و ترتیبات مندرج در ماده (23) موافقت‌نامه است.
رئیس‌جمهور ـ حسن روحانی
قانون موافقت‌نامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری آذربایجان درزمینهٔ ساخت و بهره‌برداری از نیروگاههای برق‌آبی مارازاد و اردوباد
ماده‌واحده ـ موافقت‌نامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری آذربایجان درزمینهٔ ساخت و بهره‌برداری از نیروگاههای برق‌آبی مارازاد و اردوباد مشتمل بر یک مقدمه و بیست‌وسه ماده به شرح پیوست تصویب و اجازه تسلیم اسناد آن داده می‌شود.
تبصره ـ در اجرای ماده (22) و (23) این موافقت‌نامه رعایت اصول یک‌صد و سی و نهم (139)، هفتاد و هفتم (77)، هفتاد و هشتم (78) و یک‌صد و بیست و پنجم (125) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران الزامی است.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
موافقت‌نامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری آذربایجان درزمینهٔ ساخت و بهره‌برداری از نیروگاههای برق‌آبی مارازاد و اردوباد
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری آذربایجان که ازاین‌پس «طرفها» خوانده خواهند شد؛
با عنایت به توسعه روابط دوستانه میان دو کشور بر اساس احترام متقابل، تفاهم و حسن هم‌جواری، با احترام به اصول عدم‌مداخله در امور داخلی یکدیگر، حاکمیت، احترام به تمامیت ارضی و قوانین ملی؛ با ابراز علاقه نسبت به تداوم استفاده مساوی از ظرفیتهای آب و انرژی در مناطق مرزی مشترک رود ارس طبق موافقت‌نامه‌های معتبر میان دو کشور؛ با تأکید بر اصول و اهداف منشور سازمان ملل متحد؛ با در نظر گرفتن قرارداد ترتیب تصفیه اختلافات و حوادث مرزی بین دولت ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی مورخ 24 اردیبهشت 1336 هجری شمسی برابر با 14 می 1957 میلادی؛ با تأکید بر ضرورت رعایت مفاد موافقت‌نامه حل مسائل مرزی و مالی بین دولتهای ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی مورخ 11 آذر 1333 برابر با 2 دسامبر 1954 میلادی و اسناد و نقشه‌های پیوست آن در مورد تعیین و تجدیدنظر در شکل خطوط مرزی مورخ 1336 برابر با 1957 و با در نظر گرفتن مفاد یادداشت تفاهم پیرامون بهره‌برداری از ظرفیت برق‌آبی رود ارس بیـن دولتهای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان مورخ 7 بهمن 1383 برابر با 26 ژانویه 2005 و تشریفات (پروتکلهای) کمیسیون فنی مشترک تشکیل‌شده بر اساس یادداشت تفاهم مذکور درزمینهٔ ساخت و بهره‌برداری از نیروگاههای برق‌آبی مارازاد و اردوباد، در موارد زیر توافق نموده‌اند:
ماده 1 ـ طرفها در خصوص مطالعه، طراحی، ساخت و بهره‌برداری از نیروگاههای برق‌آبی مارازاد در قلمرو جمهوری اسلامی ایران و اردوباد در قلمرو آذربایجان که (ازاین‌پس «نیروگاهها» خوانده خواهند شد) با استفاده از منابع آبی رود مرزی ارس توافق نموده‌اند.
ماده 2 ـ طرفها جهت ساخت سد، مخزن و نیروگاه مارازاد در جمهوری اسلامی ایران در محدوده میله‌های مرزی 3/28 تا 3/29 و ساخت سد، مخزن و نیروگاه اردوباد در جمهوری آذربایجان در محدوده میله‌های مرزی 4/26 تا 3/28 توافق نموده‌اند.
ماده 3 ـ طرفها توافق نموده‌اند تا دو سد مشترک برای انحراف آب به سمت نیروگاههای مارازاد و اردوباد بر روی رود ارس احداث نمایند. سد مارازاد برای انحراف آب به سمت نیروگاه مارازاد با هزینه جمهوری اسلامی ایران و سد اردوباد برای انحراف آب به سمت نیروگاه اردوباد با هزینه جمهوری آذربایجان ساخته خواهد شد. مدیریت این دو سد به‌صورت مشترک خواهد بود و هر یک از طرفها هزینه‌های نگهداری سد مربوط به نیروگاه خود را پرداخت خواهد نمود.
ماده 4 ـ منابع آبی موردنیاز فعالیت نیروگاههای مارازاد و اردوباد و از منابع آبی رود ارس با رعایت موافقت‌نامه‌های معتبر بین دو طرف تأمین خواهد شد.
هر یک از طرفها با توجه به شرایط خاص، اقدامات مقتضی را در هر زمان برای ساخت نیروگاه و سدهای انحرافی در طرف خود بر اساس مفاد این موافقت‌نامه و بدون توافق طرف دیگر به عمل خواهد آورد.
چنانچه یکی از طرفها از حقوق خود بر اساس این موافقت‌نامه نسبت به‌طرف دیگر دیرتر استفاده نماید، این امر به‌هیچ‌وجه مانع استفاده آن‌طرف از حقوق خود نخواهد بود.
ماده 5 ـ ساخت و بهره‌برداری از نیروگاهها، ساخت سدهای انحرافی و تأسیسات آن به‌گونه‌ای خواهد بود که هیچ‌گونه تغییری در خط مرز تعیین‌شده بین دو کشور طبق مفاد موافقت‌نامه حل مسائل مرزی و مالی بین دولتهای ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی مورخ 1333 برابر با 1954 میلادی و اسناد و نقشه‌های پیوست آن در مورد تعیین و تجدیدنظر در شکل خطوط مرزی مورخ 1336 برابر با 1957 ایجاد نگردد. پس از ساخت سدها، خط مرز رسمی دو کشور بر روی آنها مشخص خواهد شد.
در صورت هرگونه تغییر در خطوط مرزی، بستر رود بلافاصله بر اساس مسیرهای تعیین‌شده که در نقشه‌های تشریفات (پروتکل) پیوست موافقت‌نامه‌های مذکور در فراز اول همین ماده، با حضور نمایندگان ذی‌صلاح دو کشور به بستر قبلی بازگردانده و خط مرز رسمی دو کشور بر روی آب علامت‌گذاری خواهد شد.
پس از تشکیل مخزن پشت سدهای انحرافی، نوار مرز کنونی بر اساس روشهای به کار برده شده در سد ارس و سد میل مغان، روی سطح آب مشخص و علامت‌گذاری شده و به‌عنوان مرز دولتی دو کشور محسوب خواهد شد.
ماده 6 ـ ساخت و بهره‌برداری از نیروگاههای مارازاد و اردوباد هیچ‌گونه تغییری در حق آبه طرفها از منابع آبی رود ارس ایجاد نخواهد نمود. بر همین اساس، طرفها از نیروگاهها و تأسیسات آن به نحوی بهره‌برداری خواهند نمود که حق آبه‌ها در محدوده مرزی مشترک طبق موافقت‌نامه‌ها و تشریفات (پروتکلهای) میان دو کشور رعایت گردد.
طرفها متعهد می‌باشند که آبی را که جهت استفاده در نیروگاهها از رود ارس منحرف می‌کنند به همان اندازه و با همان کیفیت به مسیر رود بازگردانند.
ماده 7 ـ مقامهای صلاحیت‌دار طرفها برای اجرای این موافقت‌نامه به شرح زیر می‌باشند:
از طرف جمهوری اسلامی ایران: وزارت نیرو
از طرف جمهوری آذربایجان: وزارت انرژی
ماده 8 ـ طرفها توافق نموده‌اند مسائل مربوط به ساخت و بهره‌برداری ازجمله مطالعه و طراحی نیروگاههای مارازاد و اردوباد توسط کمیسیون فنی مشترک که بر اساس یادداشت تفاهم پیرامون بهره‌برداری از ظرفیت برق‌آبی رود ارس بین دولتهای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان مورخ 7 بهمن 1383 برابر با 26 ژانویه 2005 تشکیل‌شده (ازاین‌پس «کمیسیون» نامیده می‌شود) انجام شود.
طرفها در صورت ضرورت می‌توانند ترکیب کمیسیون را تغییر دهند و مراتب را به‌صورت رسمی به یکدیگر اعلام نمایند.
ماده 9 ـ نشستهای کمیسیون دائمی در زمان ساخت نیروگاهها، هر سه ماه یک‌بار و پس از اتمام ساخت، سالی یک‌بار و به‌صورت نوبه‌ای به میزبانی یکی از طرفها برگزار خواهد شد. نشستهای فوق‌العاده به درخواست هر یک از طرفها برگزار می‌گردد. این نشستها به میزبانی طرف درخواست‌کننده برگزار می‌گردد.
ماده 10 ـ وظایف کمیسیون به شرح زیر است:
ـ تکمیل بررسی طرحهای ساخت؛
ـ نظارت بر روند ساخت، حفاظت و بهره‌برداری از سدها و شبکه (کانال)های انتقال به نیروگاهها؛
ـ تهیه قواعد بهره‌برداری و حفاظت از سدها و نیروگاهها و در صورت لزوم دستورالعملها و سایر اسناد موردنیاز؛
ـ محافظت از کیفیت آب و بوم‌شناسی رود و تهیه جدول استفاده از آب و همکاری میان طرفها به شکل مستمر درباره دبی آب منتقل‌شده به نیروگاهها؛
ـ بررسی تکمیل ساخت سدها و نیروگاهها و اعلام تاریخ آغاز بهره‌برداری از آنها؛
ـ بررسی مشکلات فنی احتمالی که در آینده بروز خواهد نمود و ارائه پیشنهادهایی درباره حل آنها؛
ـ تعیین میزان خسارات وارده به طرفها براثر ساخت سد و محدوده آب‌گرفتگی؛
ـ انجام سایر امور مربوط به ساخت و بهره‌برداری از سدها و نیروگاهها
ماده 11 ـ هر یک از طرفها هزینه‌های مربوط به ساخت، حفاظت، بهره‌برداری و تعمیر نیروگاه، تجهیزات و تأسیسات در قلمرو خود را پرداخت خواهد نمود.
ماده 12 ـ خسارت وارده براثر ساخت سدها، نیروگاهها و استغراق اراضی پس از تعیین و تأیید آن توسط کمیسیون از سوی طرف واردکننده خسارت، به‌طرف خسارت‌دیده پرداخت خواهد شد.
ماده 13 ـ به‌منظور طراحی، ساخت، بهره‌برداری، تعمیر و نگهداری سدها، محدوده مشترک توسط کمیسیون تعیین گردیده و ایمنی این محدوده توسط طرفها تأمین خواهد شد.
مقررات مربوط به ورود کارکنان، روشهای فنی، تجهیزات و مصالح در محدوده مشترک در زمان ساخت، بهره‌برداری، تعمیر و نگهداری، توسط مرزبانان دو طرف به‌طور مشترک تعیین خواهد شد.
ماده 14 ـ به‌منظور پیش‌بینی حوادث غیرمترقبه طبیعی (سیل، زلزله و غیره) و غیرطبیعی (آتش‌سوزی، انفجار، ریزش سازه‌ها و غیره) احتمالی در مخزنها و نیروگاهها و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و اقدامات ضروری در مورد تأثیرات منفی و اطلاع‌رسانی به مردم، هماهنگی لازم برای موارد فوق از طریق ایجاد سامانه هشدار و پایش فعال انجام خواهد شد. برنامه اقدام مشترک تهیه و با نظارت کمیسیون، اجرا خواهد گردید.
ماده 15 ـ طرفها، مسؤولیت حفاظت، بهره‌برداری، تعمیر و نگهداری از نیروگاه و سدهای انحرافی، مخزنها، تجهیزات و بناهای موجود در قلمرو خود را بر عهده‌دارند و از انجام هر اقدامی که به بهره‌برداری عادی نیروگاه خللی وارد کند، اجتناب خواهند نمود.
ماده 16 ـ طرفها می‌توانند بر اساس توافق متقابل، نسبت به تبادل انرژی آبی از طریق نیروگاهها اقدام نمایند.
ماده 17 ـ طرفها جهت تسهیل در ساخت نیروگاهها می‌توانند از فرصتهای فنی یکدیگر در چهارچوب قوانین دو کشور استفاده نمایند.
ماده 18 ـ طرفها حق برداشت آب از سدهای انحرافی، مخزنها، آب‌بَر (کانال)ها، نیروگاهها و آب‌بَر (کانال) برگشت آب به رود ارس را جز برای اهداف مندرج دراین موافقت‌نامه ندارند.
ماده 19 ـ طرفها از انجام هر فعالیتی که باعث آلودگی آب رود ارس در محدوده نیروگاهها، سدهای انحرافی و مخزنها می‌شود جلوگیری خواهند نمود و اجازه کاهش ظرفیت خود پالایی رود در پایین‌دست را نخواهند داد. در صورت آلوده شدن رود ارس درنتیجه ساخت و بهره‌برداری از نیروگاهها و مخزنها و سدهای انحرافی توسط یکی از طرفها، طرف مذکور آلودگی را رفع و خسارات وارده را پس از تعیین توسط کمیسیون جبران خواهد کرد.
ماده 20 ـ طرفها، آبگیری مخزنها را پس از پاک‌سازی بستر رود، انجام عملیات زیست‌محیطی، آماده‌سازی محدوده آبگیری و تأیید آن توسط کمیسیون، شروع خواهند نمود.
ماده 21 ـ طرفها بدون اطلاع یا اخذ موافقت کتبی طرف دیگر، بهره‌برداری از نیروگاه را به‌طورکلی یا جزیی به کشور ثالث واگذار نخواهند کرد.
ماده 22 ـ هرگونه اختلافی که ممکن است از اجرا یا تفسیر این موافقت‌نامه ناشی شود، از طریق مذاکره و رایزنی بین طرفها حل‌وفصل خواهد شد.
ماده 23 ـ این موافقت‌نامه برای مدت نامحدود منعقدشده است و از تاریخ دریافت آخرین اطلاعیه کتبی توسط طرفها مبنی بر تأیید تکمیل تشریفات داخلی مربوط به خود برای لازم‌الاجرا شدن این موافقت‌نامه، به مورداجرا گذارده خواهد شد.
این موافقت‌نامه از طریق توافق کتبی میان طرفها قابل اصلاح خواهد بود. اصلاحیه‌ها طبق فراز اول این ماده لازم‌الاجرا خواهد شد.
این موافقت‌نامه در یک مقدمه و بیست‌وسه ماده در شهر تهران در تاریخ 20 فروردین‌ماه 1393 هجری شمسی برابر با 9 آوریل 2014 میلادی در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی، آذربایجانی و انگلیسی که تمامی آنها دارای اعتبار یکسان می‌باشند، تنظیم گردید در صورت اختلاف در تفسیر، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران
وزیر نیرو
حمید چیتچیان
از طرف دولت جمهوری آذربایجان
وزیر اقتصاد و صنایع
شاهین مصطفی اف
قانون فوق مشتمل بر ماده‌واحده و یک تبصره منضم به متن موافقت‌نامه، شامل مقدمه و بیست‌وسه ماده در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ دهم شهریورماه یک هزار و سیصد و نودوپنج مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ 24/6/1395 به تأیید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی
به نقل از روزنامه رسمی شماره 20851 مورخ 15/7/1395