طرح جدید ولد الشیخ برای یمن؛ حل بحران یا حمایت از جنایات سعودی؟
طرح جدید ولد الشیخ برای یمن؛ حل بحران یا حمایت از جنایات سعودی؟
طرح جدید ولد الشیخ برای یمن؛ حل بحران یا حمایت از جنایات سعودی؟
باوجود گذشت بیش از یک سال نیم از حملات ددمنشانه رژیم سعودی به مناطق مسکونی و زیرساختهای یمن، سازمان ملل متحد همچنان در جلوگیری از ادامه این حملات، عاجز مانده است. در این میان، رایزنیهای «اسماعیل ولد الشیخ» فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن نیز تاکنون هیچ نتیجه‌ای دربر نداشته و سعودیها هم‌زمان با این رایزنیها به ارتکاب جنایتهای بیشتر علیه غیرنظامیان به‌ویژه زنان و کودکان یمنی ادامه می‌دهند.
تاکنون طرحهای بسیاری از سوی سازمان ملل متحد برای حل بحران یمن ارائه‌شده است که این طرحها یا به نفع عربستان سعودی بوده و با مخالفت شدید یمنیها مواجه شده و یا طرحهایی عادلانه و بدون جانب‌داری بوده که با کارشکنیهای گسترده رژیم سعودی و ایالات‌متحده آمریکا مواجه شده است. بااین‌حال، «اسماعیل ولد الشیخ» اخیراً بار دیگر طرحی را به‌منظور حل بحران یمن ارائه کرده است.
بنا بر اعلام منابع آگاه، اگر طرفهای یمنی بر روی پیشنهاد جدید ولد الشیخ توافق کنند، باید برای «عبدربه منصور هادی» رئیس‌جمهور مستعفی یمن معاونی جدید انتخاب شود و «علی محسن الاحمر» معاون فعلی او 24 ساعت بعد از امضای توافق استعفای خود را ارائه دهد. به گفته این منابع بر اساس این طرح هادی نیز باید همه اختیارات خود را به معاون جدیدش انتقال دهد و معاون جدید که به‌صورت توافقی انتخاب‌شده باید دستور تشکیل دولت وحدت ملی را بدهد که اعضای آن به‌صورت منصفانه از میان حامیان هادی، انصار الله و کنگره مردمی یمن ظرف 30 روز انتخاب می‌شوند.
این طرح بر لزوم ایجاد اصلاحات در قانون اساسی یمن، به رأی گذاشتن آن و سپس برگزاری انتخابات ریاست جمهوری یک سال بعد از امضای توافق تأکید دارد. درزمینهٔ نظامی هم بر اساس این طرح باید از صنعا، تعز و حدیده در طول یک ماه بعد از امضای توافق عقب‌نشینی صورت بگیرد و کمیته مرکزی نظامی و امنیتی تشکیل شود که کمیته‌های فرعی در همه استانهای یمن داشته باشد.
اسماعیل ولد الشیخ در حالی طرح اخیر خود برای حل بحران یمن را ارائه کرده است که در آن هیچ سخنی از لزوم توقف هرچه سریع‌تر حملات ددمنشانه و وحشیانه رژیم سعودی به یمن به میان نیامده است. بدیهی است در کشوری که توپ و گلوله حرف اول و آخر را می‌زند، تحقق هرگونه راه‌حل سیاسی برای برون‌رفت از بحران، منوط به توقف جنگ است. بااین‌حال، شاهد هستیم که سازمان ملل متحد از ظرفیتهای بسیار بالایی که در اختیار دارد به‌عنوان اهرم فشار بر عربستان سعودی برای توقف جنگ به‌منظور فراهم آوردن زمینه جهت تحقق راهکار سیاسی، بهره‌برداری نمی‌کند. جای هیچ شکی نیست که تعلل سازمان ملل و انفعال آن در قبال جنایتهای هولناکی که سعودیها مرتکب می‌شوند، از عوامل تشدید بحران یمن و گسترش کشتار مردم این کشور توسط رژیم سعودی است.
به نظر می‌رسد که فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن در طرحی که برای برون‌رفت از بحران این کشور ارائه کرده، اولویتها را نادیده گرفته و دچار اشتباه محاسباتی شده است. بحران کنونی یمن نشأت گرفته از حملات متجاوزانه رژیم سعودی به مردم بی‌دفاع و بی‌گناه این کشور است؛ این در حالی است که سازمان ملل و فرستاده ویژه آن در یمن، سطح این بحران را به یک دعوای سیاسی ساده میان احزاب و جریانهای یمنی از یک‌سو و «عبدربه منصور هادی» از سوی دیگر بر سَر تصاحب قدرت، تنزل داده‌اند. سازمان ملل قصد دارد این‌گونه وانمود کند که سعودیها هیچ نقشی در بروز این بحران نداشته‌اند؛ حال‌آنکه این بحران ساخته دست سعودیها بوده و به دنبال نقض آشکار تمامی قوانین بین‌المللی توسط آنها، ظهور و بروز پیداکرده است.
در طرح جدید «اسماعیل ولد الشیخ» فرستاده ویژه سازمان ملل در یمن بر لزوم عقب‌نشینی نیروهای نظامی از مناطق مختلف این کشور تأکید شده است. این در حالی است که همان‌گونه که گفته شد در این طرح سخنی از عربستان سعودی و جنایتهای آن علیه مردم بی‌گناه به میان نیامده است. در حال حاضر در عرصه تحولات میدانی، ارتش و کمیته‌های مردمی یمن ابتکار عمل در بسیاری از نقاط را به دست گرفته‌اند و درست به همین دلیل است که سعودیها بیش‌ازپیش خشمگین شده و حملات خود را تشدید کرده‌اند. درواقع، این بند از طرح سازمان ملل را می‌توان نوعی حمایت از رژیم سعودی قلمداد کرد؛ سازمان ملل به‌خوبی می‌داند که هم‌اکنون نیروهای یمنی در عرصه میدانی دست برتر رادارند اما بااین‌حال، بازهم سخن از عقب‌نشینی آنها به میان می‌آورد.
نکته قابل‌تأمل در طرح جدید فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن، این است که ولد الشیخ هیچ تضمینی برای توقف حملات رژیم سعودی به مناطق مختلف این کشور در صورت پایبندی گروههای یمنی به تعهدات احتمالی، ارائه نکرده است. این در حالی است که نیروهای یمنی هنوز بدعهدیهای سعودیها در مراحل مختلف مذاکرات و رایزنیهای پیشین را فراموش نکرده‌اند. به‌عنوان نمونه می‌توان به توافقنامه امضاشده میان دو طرف درزمینهٔ مبادله اسراء اشاره کرد که به دنبال آن نیروهای یمنی شمار زیادی از اسرای سعودی را آزاد کردند؛ بااین‌حال، ریاض از عمل به تعهدات خود در آن توافقنامه و آزادی اسرای یمنی هیچ واکنشی سرباز زد.
از سوی دیگر، توافق آتش‌بس موقت 3 روزه در یمن که از اواخر هفته گذشته آغاز شد نیز، خود به‌تنهایی یک آزمایش بزرگ برای رژیم سعودی محسوب می‌شُد که این رژیم همچون گذشته سرشکسته از آن بیرون آمد. در طول 3 روزی که سازمان ملل متحد ـ بر اساس توافقهای انجام‌شده ـ در یمن آتش‌بس اعلام کرده بود، مناطق مسکونی و زیرساختهای این کشور همچون گذشته هدف حملات ددمنشانه و وحشیانه رژیم سعودی قرار گرفت.
بر اساس آنچه ذکر شد، در حال حاضر شورای عالی سیاسی یمن (متشکل از أنصارالله، کنگره ملی و دیگر احزاب یمنی) نسبت به سلسله اقدامات «اسماعیل ولد الشیخ» فرستاده ویژه سازمان ملل متحد در امور این کشور مشکوک شده و وی را به جانب‌داری از رژیم سعودی متهم می‌سازند. درست به همین دلیل است که گروهی از احزاب و جریانهای یمنی درخواست ولد الشیخ برای دیدار با آنها در شهر صنعا را رد کرده و اعلام کردند: «با کسی که از جنایتکاران سعودی جانب‌داری می‌کند، دیدار نمی‌کنیم.»
پیش‌تر نیز حزب کنگره ملی یمن که ریاست آن را «علی عبدالله صالح» بر عهده دارد، اعلام کرده بود که «اسماعیل ولد الشیخ» دیگر یک میانجی وابسته به سازمان ملل نیست و بیشتر فرستاده عربستان است تا سازمان ملل. اعتراضات گروههای یمنی نسبت به عملکرد ضعیف آمیخته با جانب‌داری ولد الشیخ از سعودیها همچنان رو به افزایش است و ارائه طرح اخیر از سوی وی نیز به این اعتراضات بیش‌ازپیش دامن زده است. نیروهای یمنی تأکید می‌کنند که تحت هیچ شرایطی حاضر نیستند بدون ارائه تضمین رسمی مبنی بر توقف حملات وحشیانه سعودیها علیه مردم بی‌گناه، از دستاوردهای میدانی خود دست کشیده و از مناطق تحت کنترلشان عقب‌نشینی کنند؛ عقب‌نشینی که امروز «ولد الشیخ» و سعودیها یک‌صدا با یکدیگر خواستار تحقق آن هستند.
درهرصورت، سازمان ملل متحد تاکنون کارنامه موفقی از خود درزمینهٔ حل‌وفصل بحران یمن برجای نگذاشته است؛ اوج ناکارآمدی این سازمان در حل‌وفصل بحران یمن را می‌توان در تصمیم دبیر کل آن در حذف نام رژیم سعودی از لیست سیاه ناقضان حقوق کودکان یمنی جستجو کرد؛ تصمیمی که در ازا یک‌مشت دلار اتخاذ شد.
منبع: مهر