شرح عنصر قانونی کلاه‌برداری
شرح عنصر قانونی کلاه‌برداری
کلاه‌بردار کلاه نداره؟
شرح عنصر قانونی کلاه‌برداری
هرچند که کلمه کلاه‌برداری و کلاه‌بردار ازجمله واژگانی هستند که در زبان بسیاری از مردم عادی نیز در کوچه و خیابان یا در اتوبوس و تاکسی بکار می‌رود و همه ما گاه‌گاهی می‌شنویم که شخصی از اینکه مالش را برده‌اند و کلاه‌برداری کرده‌اند گله می‌کند و اگر اعصاب خوبی هم نداشته باشد به هر شخص صاحب‌منصب یا غیر او ممکن است بد بگوید و بنالد اما در حقیقت این اصطلاح کلاه‌برداری ازنظر حقوقی و قانونی معنای خاصی دارد که در همه موارد با چیزی که مردم عادی از این اصطلاح به نظرشان می‌رسد هم‌خوانی ندارد و گاهی خیلی متفاوت می‌شود، مهم‌ترین عنصر قانونی جرم کلاه‌برداری، ماده‌یکم قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا و اختلاس و کلاه‌برداری مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام است. 5/9/1367
بنا بر ماده‌ی اشاره‌شده قانون‌گذار ایرانی این‌گونه کلاه‌برداری را جرم‌انگاری نموده است که به‌طور ساده آن را به شرح ذیل تعریف می‌کند:
کلاه‌برداری عبارت است اینکه: هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکتها یا تجارتخانه‌ها یا کارخانه‌ها یا مؤسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیرواقعی امیدوار سازد یا از حوادث و پیش‌آمده‌ای غیرواقعی بترساند و یا اسم و یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حواله‌ها یا قبوض یا مفاصا حساب و امثال آنها تحصیل‌کرده و از این راه مال دیگری را ببرد.
ضرورت شناخت کلاه‌بردار چیست؟
شناخت کلاه‌بردار از چند جهت ذیل ضروری است:
اولاً: اگر شما بخواهید اقدامی کنید که ممکن است به ضرر و زیان دیگری تمام بشود احتمال دارد طرف مقابل بعداً شمارا کلاه‌بردار تلقی کند و شکایت کند یا حداقل شمارا به آن متهم کند، بنابراین باید این جرم را خوب بشناسیم.
ثانیاً: اگر خدای‌نخواسته کسی زیانی به شما وارد کرد و مال شما یا دوستان شمارا بُرد و شما بخواهید علیه او شکایت کیفری اقامه کنید حتماً باید کلاه‌برداری و مواد قانونی مربوط به آن و شرایط تحقق کلاه‌برداری را ازنظر مادی و معنوی بدانید. وگرنه ممکن است شما به‌طور مثال بجای عنوان صحیح اتهام که کلاه‌برداری بوده، عنوان اشتباهی را مثلِ خیانت‌درامانت مطرح کنید و درنتیجه او تبرئه شود!
کلاه‌برداری جرمی است کاملاً از بقیه جرایم متفاوت و از جهت متعددی که اشاره شد لازم است آن را خوب بشناسیم
حقیقت این است که برای اسم‌گذاری هر یک از جرایم تلاش شده عنوانی متناسب با ماهیت آن جرم قرار داده شود اما همیشه این عنوان به‌تنهایی بیان‌گر همه‌ی ماهیت آن نیست و به‌عنوان‌مثال در بحث کلاه‌برداری این عنوان از نوعی کنایه بهره‌مند شده است و لازم نیست همیشه کلاه‌بردار، کلاه نداشته باشد و کلاه دیگری را ببرد و گاهی کسی که کلاه دیگری را می‌برد سارق محسوب می‌شود نه کلاه‌بردار
منبع: تبیان