به‌محض وقوع عقد نکاح زن دارای حقوق می‌شود و از همین زمان است که می‌بایست به انجام تکالیف قانونی خود، اقدام نماید.

براین اساس در هر رابطه دوسویه، حقوقی که یکی از طرفین در مقابل طرف دیگر دارد، تکالیف شخص مقابل محسوب می‌شود و برعکس. بنابراین در رابطه میان زن و مرد به‌عنوان زن و شوهر، حقوقی که زن در مقابل شوهر خویش دارد مؤید تکالیف شوهر و حقوقی که مرد نسبت به همسر خود دارا هست، همان تکالیف زوجه خواهد بود.
 آیا نفقه به زن تعلق می‌گیرد؟
در موارد ذیل زن حق نفقه دارد:

1- در عقد ازدواج دایم مگر این‌که زن از ادای وظیفه زوجیت امتناع کند.

2- در نکاح منقطع زن حق نفقه ندارد مگر این‌که به هنگام انعقاد عقد نکاح منقطع این موضوع شرط شده باشد. در هر دو صورت فوق درصورتی‌که زن بدون مانع شرعی از ادای وظایف زوجیت امتناع نماید استحقاق نفقه را نخواهد داشت.

3- زنی که به‌واسطه طلاق رجعی (طلاقی که در آن اکراه زن از شوهر مطرح نیست و مرد در مدت عده می‌تواند رجوع کند) مطلقه شده است و در زمان عده بسر می‌برد مگر این‌که طلاق درزمانی واقع‌شده باشد که از ادای وظایف زوجیت امتناع می‌نماید.


4- زن مطلقه‌ای که باردار است تا زمان وضع حمل حق نفقه خواهد داشت.
 آیا زن حق تعیین محل سکونت را دارد؟
درصورتی‌که ضمن عقد نکاح یا بعدازآن این اختیار به زن داده‌شده باشد، زن حق مذکور را خواهد داشت.
آیا زن می‌تواند مسکن جداگانه اختیار کند؟
درصورتی‌که زندگی با شوهر متضمن خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد، زن می‌تواند مسکن جداگانه اختیار کند. لازم به توضیح است که در این مدت زن مستحق نفقه خواهد بود.
 موارد فسخ نکاح از جانب زن کدامند؟

1- جنون مرد (اعم از دایم یا ادواری)؛ خواه هنگام عقد موجود باشد خواه بعدازآن مبتلابه جنون گردد.

2- اختگی: درصورتی‌که هنگام عقد مبتلابه آن باشد.

3- ناتوانی مرد در امر زناشویی: به‌شرط این‌که ولو یک‌بار عمل زناشویی را انجام نداده باشد، خواه قبل از عقد به آن دچار باشد، خواه بعدازآن.

4- مقطوع بودن آلت تناسلی به‌اندازه‌ای که قادر به عمل زناشویی نباشد.
 آیا زن می‌تواند از نزدیکی با مرد امتناع کند؟
هرگاه شوهر بعد از عقد مبتلابه یکی از امراض مقاربتی گردد، زن حق خواهد داشت از نزدیکی با او امتناع کند و امتناع مانع حق نفقه نخواهد بود.
 در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه، زن چه حقی خواهد داشت؟
زن ابتدا می‌تواند درخواست الزام او به پرداخت نفقه را از دادگاه بنماید و در صورت عدم امکان اجرای حکم الزام به پرداخت نفقه، زن می‌تواند برای درخواست طلاق به دادگاه مراجعه کند.
 مهر چیست؟

از سایر امتیازات شرعی و قانونی زنان، مهر است. درصورتی‌که مهر در هنگام عقد نکاح تعیین‌شده باشد اگر عین معین باشد فوراً به ملکیت زن منتقل می‌شود و در صورت مطالبه زن (عندالمطالبه) می‌بایست پرداخت گردد.
 مسئولیتها
– معاضدت با همسر در تحکیم مبانی خانواده و تربیت فرزندان
– ادای وظایف زوجیت
– سکنی در محلی که شوهر معین می‌نماید مگر آن‌که اختیار تعیین منزل به زن تفویض شده باشد.
– احتراز از مشاغلی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا شوهر باشد.
در انتها آنچه لازم به تذکر است این‌که هرچند در فوق حقوق و تکالیف زنان در مقابل همسران را برشمردیم، باید به این نکته توجه داشت که در زندگی خانوادگی زن و مرد موظف به حسن معاشرت با یکدیگرند و در جهت تحقق این امر می‌بایست تمامی سعی و کوشش خود را مبذول دارند. بدین ترتیب مطالبه حقوق و درخواست احقاق حق همواره مفید فایده نخواهد بود بلکه با گفتگو و گذشت زندگی روی خوش خود را به ایشان نشان خواهد داد.

منبع:پایگاه آموزشی مهداد