زمان انتقال مالکیت در بیع عین معیّن

زمان انتقال مالکیت در بیع عین معیّن

نویسندگان: سجاد شهباز قهفرخی، محمد رسول آهنگران، علیرضا نوری امامزاده‌ای

چکیده:

زمان انتقال مالکیت در عقد بیع واقع‌شده نسبت به‌عین معین، ازجمله مباحث فقهی است که انتخاب مبنا در این بحث در بسیاری از آراء فقهی تأثیرگذار است. اگر در عقود تملیکی، خیار وجود داشته باشد، مالکیت از چه زمانی منتقل می‌گردد؟ آیا به‌صرف اجرای صیغه عقد، ملکیت عین،‌ به مشتری منتقل می‌شود و بایع نیز مالک ثمن خواهد شد؛ یا این‌که حصول ملکیت، منوط به انقضای زمان خیار بوده و به همراه انقضای خیار و لزوم عقد،‌ مالکیت نیز حاصل می‌شود؟ در بین فقهای امامیه، سه نظریه عمده در این خصوص مطرح‌شده است. مؤلفین در این پژوهش برآنند که عقد بیع به‌محض انعقاد، اثر تملیکی خود را گذارده و در مدت خیار، طرفین مالک کالا یا ثمن می‌باشند. این نظریه برگزیده مشهور فقهای شیعه بوده و در ماده 364 قانون مدنی ایران نیز پذیرفته‌شده است. بررسی ادله مختلف این نظریه به مدلّل شدن و تبیین مبانی نظری قانون مدنی کمک می‌کند. در این پژوهش داده‌ها با روش کتابخانه‌ای استخراج و با روش توصیفی ـ تحلیلی موردبررسی قرارگرفته‌اند.

کلیدواژگان: انتقال مالکیت، خیار، عقد تملیکی، انقضاء خیار، عقد خیاری،

مطالعات فقه و حقوق اسلامی؛ دوره 7، شماره 13 (پاییز و زمستان 94)