رویکردی تطبیقی بر دعوی تقابل

رویکردی تطبیقی بر دعوی تقابل

نویسنده: حسن محسنی

دعوی تقابل با ماهیت و کارکرد دوگانه دفاع و ادعا یکی از مهم‌ترین دعاوی طاری است که پیش‌بینی مقرراتی راجع به آن در قانون آیین دادرسی مدنی ایران از نخستین گامهای قانون‌گذاری موردتوجه بوده است. مقنن در تبیین مفهوم و ماهیت و چگونگی استفاده از آن به کمترین تعداد مواد (سه ماده) در قانون آیین دادرسی مدنی اکتفا کرده است. دعوای تقابل در لفظ دعوا است اما به‌واقع دفاعی است که علاوه بر دفاع، مزیت دیگری نیز برای خوانده می‌خواهد. ازاین‌رو، ریشه در اعمال حق دادخواهی دارد. دکترین حقوقی بیشترین سهم را در توضیح و تشریح نحوه استفاده از این امکان در دادرسی بر عهده دارد. دعوای تقابل موجب عدول از صلاحیت محلی دادگاه است اما نمی‌تواند چنین امری را در مورد صلاحیت ذاتی ایجاد کند. همچنین دعوای تقابل از دعوای اصلی مستقل است. مسائلی همچون شرایط طرح و پذیرش دعوای تقابل و آثار آن در نظم رسیدگی و دادگاهها، استقلال به دعوای اصلی از موضوعات این مقاله است.

فصلنامه تحقیقات حقوقی؛ شماره 73، بهار 1395