رنج نداشتن شناسنامه

رنج نداشتن شناسنامه

نویسنده: حسین احمدی‌نیاز

 در حال حاضر برخی از شهروندان کشورمان که بیشتر از اهالی سیستان و بلوچستان هستند، بنا به دلایل عدیده تاکنون موفق به اخذ شناسنامه نشده‌اند. این امر موجب تسری یافتن به کودکان آنان شده است. بیشتر این افراد در حاشیه‌نشینی شهرهای نیک شهر، ایرانشهر، سراوان، زاهدان، مشهد، گرگان و تهران سکونت دارند. این وضعیت موجب پدیداری و بروز مشکلات حقوقی و اجتماعی عدیده‌ای برای آنان شده به‌نحوی‌که این افراد قادر به دریافت خدمات مختلف نمی‌شوند؛ به‌گونه‌ای که بسیاری از این کودکان قادر به ادامه تحصیل و یا دریافت خدماتی چون بهداشت و درمان نیستند و همین امر موجب شده تا حقوق شهروندی آنان نقض شود.

بر همین اساس برای حل این معضل از منظر حقوقی و برخورداری آنان از حقوق اولیه و تلاش برای شناسنامه‌دار کردن آنان با تیمی از همکاران وکلای دادگستری و فعالیت قابل‌ستایش فعالان مدنی وکالت این افراد را برعهده‌گرفته و در این راستا اخیراً با خانواده‌ای در نیک شهر سیستان و بلوچستان صحبت کردم که مادر، پدر، پدربزرگ و شش کودک ریزودرشت آنان فاقد شناسنامه هستند و همین امر موجب بروز مشکلات زیادی برای آنان شده است، به‌نحوی‌که دختر آنان که از بیماری تالاسمی رنج می‌برد، نمی‌تواند دفترچه خدمات درمانی دریافت دارد.

از دیگر سو کودکان بدون شناسنامه ایرانی که در اطراف حاشیه‌های شهر تهران در شرایط ناسالمی زندگی می‌کنند که معیشت آنان از طریق جمع‌آوری زباله صورت می‌گیرد، بعضاً در قالب کودکان پناهنده افغان دستگیر و بدون حضور والدین به‌ناحق روانه افغانستان می‌شوند. این شرایط به یک آسیب اجتماعی تبدیل‌شده است. منشأ پدیداری افراد ایرانی بدون شناسنامه دلایل مختلفی دارد که از جمله می‌توان به مخالفت آنان با رضاخان در الزام به داشتن شناسنامه، نرفتن به سربازی، شرایط خاص بلوچستان، قناعت خاص آنان، روستانشینی و…
اشاره کرد.

مدتی است با تلاشهای ارزنده استاندار سیستان و بلوچستان، آقای علی اوسط هاشمی، شورای تأمین، پیگیر حل مشکل بوده و تاکنون به قریب 2000 نفر از این افراد شناسنامه صادر کرده‌اند، اما متأسفانه به علت گستردگی موضوع و پراکندگی آن و عدم شناسایی همه این افراد، ضرورت تلاش مضاعف دولت برای حل این معضل مهم وجود دارد. واقعیت مسأله این است که نداشتن شناسنامه یک مصیبت بزرگی است که رنج اصلی آن را این افراد می‌برند که توان زیست مناسب را ازدست‌داده و چشم‌انتظار اقدام دولت، فعالان مدنی و وکلای دادگستری هستند. قانون اساسی و مقررات حقوق داخلی و منشور حقوق شهروندی این حق را برای این افراد رسماً قائل است تا برخوردار از شناسنامه شده و تکلیفی عهده‌ دولت است تا نسبت به حل آن اقدام کند.

منبع: ایسنا