راهکارهای پیشگیری از جرایم مرتبط با ضمانت‌نامه‌های بانکی
راهکارهای پیشگیری از جرایم مرتبط با ضمانت‌نامه‌های بانکی
پدیدآور: فرانک امرایی
سال دفاع: 1394
دانشگاه: پردیس البرز دانشگاه تهران
استاد راهنما: حمید بهره‌مند
استاد مشاور: جعفر نوری یوشانلویی
چکیده: جرایم اقتصادی در اصطلاح عبارتند از جرایمی که علیه اقتصاد کشور ارتکاب می‌یابند یا به این قصد انجام می‌شوند یا در عمل موجب اختلال در نظام اقتصادی کشور می‌شوند جرم اقتصادی جرمی نیست که ویژگی اقتصادی داشته باشد، بلکه جرمی است که آثار و تبعات سوء اقتصادی داشته باشد.
اقتصاد در زندگی افراد جامعه، نقش بی‌بدیلی را ایفا می‌کند و به دلیل برخورد مستقیم بازندگی مردم، اساسی بوده و به‌هیچ‌عنوان نمی‌توان آن‌را نادیده گرفت؛ به‌نحوی‌که به نقل از معصومین، نابسامانی در حوزه اقتصاد نه‌تنها باعث اخلال در حوزه‌های دیگر زندگی می‌شود بلکه دین و معاد انسان را نیز تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. فساد اقتصادی به متمرکز کردن ثروتها گرایش دارد و نه‌فقط شکاف میان غنی و فقیر را افزایش می‌دهد که برای مرفه ان، ابزارهای نامشروع حفاظت از موقعیت و منافعشان را تأمین می‌کند. فساد اقتصادی شرایطی را فراهم می‌نماید که در سایه آن، دیگر انواع جرایم تسهیل می‌یابند.
بدون شک برقراری و حفظ نظم اقتصادی در گرو مبارزه با اخلال‌گران در نظام اقتصادی و مجرمین اقتصادی است. مبارزه با جرایم اقتصادی هم موجب برقراری نظم اقتصادی می‌شود و هم از آثار و تبعات مضر اختلال در اقتصاد کشور جلوگیری می‌کند.
عوامل متعددی موجب اهمیت جرایم اقتصادی شده است. شرایط رشد اقتصادی کشور، برنامه‌های توسعه‌بخشی، حساسیت افکار عمومی، توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، تأثیر جرایم اقتصادی بر رقابت‌پذیری اقتصاد، مطالبات مقام معظم رهبری]، الزامات سند چشم‌انداز و قوانین برنامه‌ای؛ همه و همه ازجمله عواملی هستند که اهمیت برخورد با جرایم اقتصادی را افزایش داده‌اند. در حال حاضر حدود دو هزار عنوان مجرمانه در مجموعه قوانین کیفری وجود دارد که بسیاری از آنها می‌توانند از مصادیق جرایم اقتصادی به شمار آیند، اما یکی از مهم‌ترین جرایم اقتصادی عبارت است ا خلال در نظام پولی و یا ارزی کشور که عنوان انتخابی برای این تحقیق یکی از عوامل وقوع جرم در این نظام است که با عنوان عوامل وقوع جرایم مرتبط با اعتبارات اسنادی و ضمانت‌نامه‌های بانکی و راهکارهای پیشگیری از آنها انتخاب‌شده است.
این تحقیق به دنبال ارائه راهکارهای لازم جهت پیشگیری از وقوع جرایم مذکور همچنین برخورد با مجرمین با تأکید بر جنبه ارعاب جمعی و آگاه‌سازی بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری و مردم به اثرات و نتایج سوء ناشی از تحصیل مجرمانه اعتبارات اسنادی و ضمانت‌نامه بانکی و وجوه ناشی از آن بر اقتصاد کشور، ارزشهای اجتماعی و تأثیر صاحبان ثروتهای بادآورده بر قدرت نهادهای قضایی و مؤسسات پولی و بانکی و بعضاً تبدیل مجرمانه تعاونیهای اعتبار به مؤسسات مالی و اعتباری و بانکها تحت پوشش اسامی و عناوین مقدس و تاریخی و باستانی و ملی، میهنی و نقش صاحبان سرمایه‌های بادآورده در اخلال در نظام اقتصادی کشور و تحقق جرایم نوظهور اقتصادی و ایجاد ارزشهای کاذب از طریق توسل به عناوینی چون تکریم ارباب‌رجوع، تغییرات فیزیکی در چیدمان مؤسسات مالی و اعتباری و تهیه بروشور و لوگوهای تبلیغاتی، ساخت شرکتهای کاغذی به‌صورت خواسته و ناخواسته از کنار این مؤسسات و بانکها از طریق استناد به قانون عملیات بانکی و پولی تحت پوشش شرکتهای کارگزاری به‌ویژه سرمایه گزاری و بازرگانی، تسخیر بیلبوردها، اتوبوسها و جایگاههای تبلیغاتی کشور به‌ویژه صداوسیما و برگزاری قرعه‌کشیهای مختلف از طریق توسل به رسانه‌های ارتباطات جمعی و صداوسیما و ایجاد عناوینی چون کارمزد و عدم محاسبه دقیق سودهای بانکی و ایجاد فرمولاسیون متقلبانه اعطای تسهیلات مانند صدور ضمانت‌نامه بانکی با توسل به قراردادهای سوری و متقلبانه و تهی کردن خزانه کشور به‌نحوی‌که اگر امکان بررسی آماری آن فراهم گردد میزان ریالی و دلاری آسیب وارده به‌مراتب فجیع‌تر از اختلاس کلان بانکی اخیر می‌باشد و ازجمله دلایل ورشکسته بودن و ضرر ده بودن اکثر بانکهای دولتی است. استخدام بازنشستگان سیستم بانکی در بانکهای خصوصی و مؤسسات به دلیل اشراف آنها به بانک و بانکداری و اطلاع از شیوه‌های گریز از قانون با توجه به تجربه بالای آنها تسهیل‌کننده وقوع جرایم مذکور است.
با توجه به اینکه در حیطه جرایم بانکی تحقیقات مختصر و اندکی به‌عمل‌آمده و این امر ناشی از نو بودن و تازگی مباحث اعتبارات اسنادی می‌باشد و از طرفی معلول تحولات سریع جهانی و عدم انطباق قوانین بانکی با تحولات جهانی و کهنگی قوانین و نبود زیرساختهای بانکی و سنتی اداره شدن بانکها و … می‌باشد لذا روش تحقیق به‌صورت توصیفی خواهد بود. این تحقیق از دو بخش عمده تشکیل‌شده است که در فصل اول آن به ضمانت‌نامه‌های بانکی پرداخته‌شده و در فصل دوم به جرایم مربوط به آن و در بخش دوم به اعتبارات اسنادی و جرایم مربوط به آن پرداخته‌شده است. درنهایت عوامل موثر در وقوع این جرایم و نیز راهکارهای پیشگیری از آن مدنظر قرارگرفته است.
همچنین در این تحقیق به تعاریف مفاهیم و واژگان اختصاصی تحقیق مذکور ازجمله اعتبار اسنادی، ضمانت‌نامه بانکی، تقلب، موسسه مالی و اعتباری، سود، بهره، ربا و…. اشاره‌شده است.
کلمات کلیدی: اعتبارات اسنادی، ضمانت‌نامه‌های بانکی، تقلب، مطالبه ناروا، مؤسسات مالی و بانکی، شرکت کاغذی، تبانی