درنگی در مبانی فقهی اعدام تعزیری مجدّد

درنگی در مبانی فقهی اعدام تعزیری مجدّد

نویسندگان: عباسعلی سلطانی، حمید سلیمانی

چکیده:

یکی از مباحثی که اخیراً در حوزه فقه و حقوق کیفری مورد نزاع و اختلاف قرارگرفته است مشروعیت یا عدم مشروعیت اجرای مجدّد حکم اعدام تعزیری است. اعدام تعزیری یکی از اقسام مجازات سالب حیات است که از ناحیه حاکم تعیین می‌شود. اعدام تعزیری مجدّد درجایی مطرح است که وقتی مجرمی به اعدام تعزیری محکوم گشته و تمامی مقدمات و تشریفات اعدام هم نسبت به آن اعمال و حکم قانون یعنی اعدام هم درباره او بدون هیچ‌گونه شک و شبهه‌ای اجراشده باشد و پزشک قانونی هم سلب حیات محکوم را تأیید کرده و واقعاً اطمینان پیدا کند که هیچ‌گونه علائم حیاتی ندارد؛ آنگاه بزهکار بعد از اجرای حکم به‌طور نادر و خاص به حیات برگشته باشد؛ بدون این‌که تعمد یا تخلف یا قصوری در اجرا و تأیید آن صورت گرفته باشد دراین حال آیا باید اجرای اعدام تکرار گردد یا خیر؟ دو نظریه: ضرورت تکرار اجرای اعدام و عدم تکرار اجرای اعدام ابرازشده است. تلاش نگارنده، بررسی موضوع با نگرش فقهی و اصولی بوده و دستاورد پژوهشی نویسنده این است که: اولاً- با فرض پذیرش اعدام تعزیری در مبانی فقهی، اجرای مجدّد حکم اعدام، از مستند معتبر شرعی و قانونی برخوردار نیست، ثانیاً- ادله شرعی همچون قاعده درء الحد، اصل رعایت کرامت انسانی و قاعده حفظ دماء و نفوس، نافی مشروعیت آن است.

کلیدواژگان: اعدام تعزیری مجدّد، درء الحد، کرامت انسان، مجازات سالب حیات، احتیاط در دماء و نفوس

مطالعات فقه و حقوق اسلامی؛ دوره 7، شماره 12 (بهار و تابستان 94)