درخواست ناشران از رسانه‌ها برای فرهنگ‌سازی درزمینه استفاده از آثار قانونی
درخواست ناشران از رسانه‌ها برای فرهنگ‌سازی درزمینه استفاده از آثار قانونی
درخواست ناشران از رسانه‌ها برای فرهنگ‌سازی درزمینه استفاده از آثار قانونی
رشد قارچ گونه چاپ غیرقانونی کتابها!
حکایت ضرب‌المثل «هر چه سنگ است، مال پای لنگ است»، حکایت این روزهای صنعت نشر کشور است؛ نشری که در طول 5 سال گذشته انواع و اقسام مشکلات از به هم ریختن نرخ ارز و بالا رفتن قیمت کاغذ تا بی‌مهری مخاطب و کاهش چشمگیر شمارگان را پشت سر گذاشته و هر بار تلاش کرده تا با چنگ و دندان خود را سرپا نگه دارد؛ اما گویی مشکلات صنعت نشر تمامی ندارد و هر بار که تلاش می‌شود گوشه‌ای از آن سامان یابد، باز مشکل از جای دیگری سرباز می‌زند. در میان انواع و اقسام مشکلات ریزودرشتی که این روزها نشر با آن دست‌به‌گریبان است؛ چاپ زیرزمینی و غیرقانونی کتابهای مجوز دار ناشران آن‌هم عیناً شبیه نسخه اصلی و با آرم ناشر، تبدیل به معضلی شده که آینده صنعت نشر را هدف گرفته و روزبه‌روز چاپ غیرقانونی کتابهای ناشران گسترده‌تر می‌شود. این دزدی نوین، گریبان 70 درصد ناشران به‌ویژه پرفروشها را گرفته اما برخورد با متخلفان در پیچ‌وخم بروکراسی اداری معطل‌مانده است. این شرایط سبب شده تا اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران به دنبال شکایت پاره‌ای از ناشران به جهت چاپ غیرقانونی کتابهایشان توسط شبکه‌های زیرزمینی برخورد با عاملان این‌گونه انتشارها را در دستور کار قرار دهد، شکایتی که یک سال از پیگیری آن میگذرد. دراین میان معاونت نظارت بر اماکن عمومی نیروی انتظامی به یاری اتحادیه آمده و برخورد با متخلفان را دنبال می‌کند؛ اما این‌همه ماجرا نیست چراکه برخورد با چنین موضوعی نیازمند همکاری دستگاه‌های بیشتر و فرهنگ‌سازی درزمینهٔ مصرف درست است.
صدمه اصلی به بدنه فرهنگی کشور است
«هومان حسن‌پور» عضو هیئت‌مدیره اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران که امور مربوط به مبارزه با این موضوع را دنبال می‌کند، دراین زمینه به تسنیم می‌گوید: با رشد فنّاوری و ورود انواع دستگاه‌های چاپ دیجیتال به بازار کتاب، عده‌ای سودجو به‌صورت زیرزمینی اقدام به انتشار کتابهای ناشران کرده‌اند، کتابهایی که مجوز رسمی از وزارت ارشاد داشته و توسط ناشر در حال چاپ است و اتفاقاً جزو پرفروشها نیز به شمار می‌رود. این اتفاق صدمات و لطمات جبران‌ناپذیری را به همراه داشته است. وی ادامه می‌دهد: مشکلی که ما با آن مواجه هستیم یک مشکل بسیار جدی است که صدمات جبران‌ناپذیری را ایجاد کرده و خواهد کرد. نکته ماجرا اینجاست که این‌گونه اقدامات تنها به ناشر صدمه نمی‌زند، بلکه صدمه اصلی به بدنه فرهنگی کشور است. زمانی که یک کتاب توسط ناشر منتشر می‌شود، چرخه‌ای شامل مؤلف، ویراستار، صفحه‌بند، طراح جلد و … به لحاظ مالی از آن منتفع می‌شوند و اگر این کتاب زیرزمینی منتشر شود، این چرخه به‌طورکلی حذف خواهد شد. این تنها بعد اقتصادی ماجراست، ابعاد فرهنگی آن به‌مراتب لطمات بیشتری خواهد دید.
مقابله با دزدی آشکار کتاب یک دغدغه عمیق فرهنگی است
بنا به گفته حسن‌پور، زمانی که این موضوع باب شود، خرید کتاب از ناشر کاهش‌یافته و شمارگان کتابها نیز روزبه‌روز کاهش پیدا می‌کند. مؤلف نیز انگیزه تولید محتوای بعدی را از دست می‌دهد و خودبه‌خود روند تولید فرهنگ و محتوا در کشور با افت مواجه و رفته‌رفته متوقف می‌شود. از آن‌طرف روند فعالیت ناشر نیز مختل می‌شود چراکه ناشر بخشی از سود کتابهای منتشره خود را به انتشار کتابهای جدید و پرداخت حق‌التألیفهای جدید اختصاص می‌دهد که با کاهش فروش این امر نیز انجام نخواهد شد. پس این موضوع فراتر از دغدغه یک یا چند ناشر و یا سود مالی است، بلکه یک دغدغه عمیق فرهنگی است که توقع می‌رود، تمامی دستگاه‌های ذی‌ربط دراین زمینه همکاری کنند.
بیش از 70 درصد نشر گرفتار دزدی شده است
وی همچنین با اشاره به فراگیر شدن این موضوع که به باور وی دزدی آشکار است، در سراسر کشور تصریح می‌کند: متأسفانه در بخش نشر دانشگاهی 70 درصد کتابها و در بخش نشر عمومی 80 درصد کتابها گرفتار این موضوع شده‌اند.
حسن‌پور با اشاره به اقداماتی که تاکنون درزمینهٔ مبارزه با این سرقت انجام‌شده است، خاطرنشان می‌کند: اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران با ایجاد کمیته منع چاپ و تکثیر غیرمجاز کتاب وارد میدان شده و توافقاتی با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره اماکن، قوه قضاییه و … داشته که مواردی چون مسدود شدن برخی سایتها از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و پلمپ شدن چند واحد صنفی متخلف از سوی اداره اماکن حاصل این توافقات است؛ اما اکنون‌که این موضوع فراگیر شده است، ما اگر تنها در تهران برخورد کنیم، متخلفان به سمت شهرستانها می‌روند و حتی اکنون چاپخانه‌هایشان در برخی شهرستانها مستقر است. وی راه‌حل توقف رشد قارچ گونه چاپ غیرقانونی کتابها را حضور وزارت ارشاد، معاونت نظارت بر اماکن عمومی نیروی انتظامی و قوه قضاییه در میدان مبارزه با دزدی کتاب عنوان می‌کند.
لزوم فرهنگ‌سازی برای مخاطبان
وی همچنین بخشی از ماجرا را نیازمند فرهنگ‌سازی می‌داند و ادامه می‌دهد: باید با کمک رسانه‌ها درزمینهٔ استفاده از کتاب اصلی برای مخاطبان فرهنگ‌سازی کرد. دقتهایی جزئی در شکل و ظاهر کتابها می‌تواند به ما نشان دهد که کدام کتاب اصل است و توسط ناشر چاپ‌شده و کدام کتاب غیرقانونی است. اگر مخاطبان به هنگام خرید هوشیار باشند، بخشی از ماجرا حل‌شده است. در کتاب اصلی که توسط ناشر چاپ‌شده است، استانداردهای لازم از حروف‌چینی گرفته تا نوع کاغذ، اندازه و جلد کتاب رعایت شده، اما در کار غیرقانونی در قطع کتاب، نوع کاغذ، رنگ چاپ و …استانداردها رعایت نشده است. حتی در پاره‌ای از موارد دیده‌شده است که 50 صفحه از کتاب متعلق به کتاب دیگری بوده است. منبع: حمایت