خانه‌های پوکر؛ قمار تا تباهی
خانه‌های پوکر؛ قمار تا تباهی
نیم‌نگاهی به پرونده قمارخانه‌های زیرزمینی در تهران
خانه‌های پوکر؛ قمار تا تباهی
فرزانه جلالیان
بعد از فروکش کردن تب برگزاری کنسرتهای غیرمجاز زیرزمینی، عرض اندام مانکنهای زنده در شو رومها(show room) ، استخر پارتیهای مختلط در خانه‌های ناشناس و دور دور کردن شبانه بچه پولدارهای تهرانی با ماشینهای چندمیلیاردی در برخی مناطق شمالی شهر؛ حال، نوبت به خانه‌های پوکر رسیده است.
در زمان حاضر از شمار قمارخانه‌های زیرزمینی و به‌ویژه خانه‌های پوکر آمار دقیقی وجود ندارد اما شواهد و قراین گویای آن است که هر روز به تعداد این خانه‌ها افزوده می‌شود.
خانه‌های پوکر این روزها میزبان نوجوانان و جوانانی است که هیجانی تازه را جستجو می‌کنند و البته گردانندگان این خانه‌ها هم بی‌هیچ دردسری یک‌شبه صاحب درآمدهای چند صد میلیون تومانی حاصل از قمار می‌شوند و خشنود از شغل و درآمد خود به هر طریق ممکن در ترغیب هرچه بیشتر جوانان برمی‌آیند.
محل ایجاد این خانه‌ها خیلی ساده از طریق اینترنت و یا فضای مجازی به جوانان اعلام و معرفی می‌شود.
در خانه پوکر چه می‌گذرد؟
از اسمش پیداست پوکر. در این خانه‌ها، بازی پوکر محور هر کاری است و البته که در کنارش، اقدامات نامشروع دیگری هم انجام می‌شود. جوانان در این خانه‌ها، همه‌وقت خود را صرف بازی پوکر می‌کنند. یا می‌برند و یا می‌بازند و البته که با تکرار قمار تا سرحد تباهی و تاراج مال اندوخته خانواده‌های خود پیش می‌روند.
بازیگران این خانه‌ها از هر قشری هستند اما اغلب بازیگران پوکر از قشرهای مرفه جامعه با خودروهایی چند میلیارد تومانی هستند.
شاهدان عینی چه می‌گویند؟
علی، یکی از شاهدان عینی این بازی کاذب است که چند باری به یکی از خانه‌های پوکر برای وقت‌گذرانی سرزده است. او می‌گوید: زمان در این مکانها، احساس نمی‌شود؛ یعنی ساعتی وجود ندارد که زمان را به بازیگران نشان دهد؛ و این خود، یکی از علل بروز هیجان و ترغیب برای رفتن به این مکانهاست.
وی می‌گوید: بازی در خانه پوکر، آن‌قدر با استرس و البته با جذابیت بالا انجام می‌شود که بازیگران بدون هیچ فکر و یا ناراحتی، همه پول خود را برای ادامه بازی صرف می‌کنند.
وی در ادامه می‌گوید: شرایط محیطی این خانه‌ها، خود کششی را برای جوانان ایجاد می‌کند؛ یعنی همه تفریحات یکجا جمع است و محیط نیمه‌تاریک خانه نیز جذابیت ویژه‌ای را در ذهن حضار ایجاد می‌کند.
علی می‌افزاید: بازی، این‌گونه آغاز می‌شود که پیش ازهر اقدامی، صاحب‌خانه مبلغ پولی را از همه بازیگران دریافت می‌کند تا پس از پایان بازی و بردوباخت بازیگران در اختیار فرد برنده قرار بگیرد و البته او نیز سود خود را یکجا و بی‌دغدغه بردارد.
این فرد می‌گوید: اغلب افرادی که برای بازی پوکر می‌آیند افرادی پولدار با خودروها چند صدمیلیونی و یا میلیاردی هستند که دارایی خود را بیش از هر چیزی در این خانه‌ها به رخ یکدیگر می‌کشند و البته که سوییچهای چیده شده روی میزی که در سالن ورودی قرارگرفته است، خود گواه این مدعاست.
علی می‌افزاید: پس از نیمه اول بازی، بازیگران به اتاق استراحت می‌روند و با کشیدن سیگار، گرس و انواع دیگر مواد مخدر و یا نوشیدن انواع مشروبات الکلی زمان کوتاهی را به استراحت می‌پردازند و دوباره به بازی بازمی‌گردند.
این جوان که از وضعیت مالی نسبتاً خوبی برخوردار است؛ تأکید می‌کند: به بازی پوکر علاقه‌مندم و البته خب، برای لذت از بازی هیجان‌انگیز پوکرهم حاضرم پول‌خرج‌کنم البته بردوباختش برایم اهمیتی ندارد، اما حاضرم این پول را بدهم و هیجان بخرم.
کارشناسان درباره خانه پوکر چه می گویند؟
«حسین حجت پناه»، جامعه‌شناس فرهنگی و مدرس دانشگاه و دیبر گروه جامعه‌شناسی کشورهای اسلامی است. او درباره قمارخانه‌های زیرزمینی خانه پوکر این‌گونه می‌گوید: در سالهای اخیر قمارخانه‌هایی با تأکید بر بازی پوکر به‌خصوص در مناطق شمالی تهران ایجادشده است که با توجه به شواهد و قراین، این ظن که اتاق فکری در پشت این مسأله هست تقویت می‌شود؛ اما باید متغیر اصلی را در ساختار اجتماعی آنان جست‌وجو کرد.
وی درباره عواقب و تبعات قمارخانه‌ها بر جوانان می‌گوید: قماربازی، چون دامنه فراگیری گسترده‌ای ندارد، فعلاً مسأله اجتماعی محسوب نمی‌شود؛ اما یک کج‌رفتاری و آسیب اجتماعی به شمار می‌آید که الگوی کنشی اشتباهی را بازتولید می‌کند و البته با ارزشها و هنجارهای جامعه ایرانی در تضاد است. این جامعه‌شناس می‌افزاید: ساختار اجتماعی جامعه، خلأهایی را برای افراد و به‌خصوص جوانان ایجاد می‌کند که سود جویان با سوءاستفاده از این خلأها به سمت به دام اندازی جوانان مستعد کج‌رفتاری می‌پردازند که از مهم‌ترین این خلأها می‌توان به شرایط آنومیک (بی‌هنجاری) تربیتی اشاره کرد. به اعتقاد او، طرز برخورد با چنین کج رفتاریهای اجتماعی باید بسیار احتیاط‌آمیز و آگاهانه باشد یعنی از سویی باید نسبت به آنان مطالعات علمی و بین‌رشته‌ای انجام شود و از سوی دیگر بازتاب رسانه‌ای این کج رفتاریها نباید به‌گونه‌ای باشد که نگرانی زاید، تولید کند و یا در موارد حادتر قبح عمل را از بین ببرد.
این جامعه‌شناس فرهنگی با بیان این‌که کج رفتاریهای اجتماعی، همیشه تا حدودی در هر جامعه و تحت هر شرایطی وجود دارد، می‌افزاید: این کج رفتاریها، نسبی هستند و در برهه‌های زمانی و مکانی متفاوت دارای گسترش و شدت متفاوت‌اند.
وی می‌گوید: در قمارخانه‌ها، متأسفانه سطوح آسیب، فقط در بازی قمار محدود نمی‌ماند و آسیبهای متفاوت و بعضاً پیش‌بینی‌نشده‌ای در پی است؛ ضمن آنکه در شرایط قمار، معمولاً کنش و رفتار افراد بسیار تحت تأثیر فضا و گروه است و علاوه بر آسیبهای مالی مانند باختن پول و از دست رفتن سرمایه، آسیبهای دیگری نیز همچون فحاشی و درگیری، شرب مشروبات الکلی، شرط‌بندی وجود دارد و در بسیاری شاهد از موارد از قبیل قتل و دزدی هستیم. این جامعه‌شناس فرهنگی درباره اعتیاد جوانان به قمار هم می‌گوید: ذات قمار به‌گونه‌ای است که ذهن را شرطی می‌کند و شرایط عمل و کنشگری را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
وی می‌افزاید: در قمار چون ذهن شرطی می‌شود معمولاً دو اتفاق رخ می‌دهد؛ اول، انجام دوباره قمار به جهت به دست آوردن موفقیت بیشتر (در صورت برد) و دیگر ریسک دوباره قمار کردن به جهت جبران شکست یا شکستها با پیروزی (در صورت باخت در قمار).
وی می‌افزاید: در چنین شرایطی معمولاً ذهن و نیت، فرد را به تشویق دوباره و چندباره جهت قمار هدایت می‌کند. به همین دلیل بسیاری از افرادی که در قمارخانه شرکت می‌کنند باز هم به آنجا می‌روند.
این جامعه‌شناس درباره اهداف پشت پرده راهبران قمارخانه‌های زیرزمینی هم می‌گوید: جامعه همیشه تا حدی کج‌رفتاری و انحراف را در پی دارد؛ اما در سالهای اخیر میزان مسایل و کج رفتاریهای اجتماعی بیشتر و بر تنوع آنها نیز افزوده‌شده است.
حجت پناه هم‌چنین در ذکر چند نکته درباره قمارخانه‌ها هم می‌گوید: قمارخانه‌ها پس از انقلاب هرگز به‌صورت کامل از بین نرفته‌اند و افراد قمارباز به‌صورت مخفیانه دورهم در مکانها یا خانه‌های مشخصی جمع می‌شوند و اصولاً کنترل کامل و از بین بردن صددرصدی آن فقط با اتکا به نیروی قهریه اماکن پذیر نیست. دیگر آنکه نباید قمارخانه‌ها را یکسان فرض کرد. فضای آنان دارای اشتراکات و هم‌چنین تفاوتهایی با یکدیگر است. قمارخانه یک میدان عمل است که این میدان در فضایی واقع شده است.
وی، قمارخانه‌ها را از لحاظ نوع بازی، مراجعات، گروه مشروعیت، نمادهای مبادله شده، قیمت و پول ردوبدل شده و سایر اجزای مادی و نمادین و هنجاری متفاوت می‌خواند و می‌گوید: مؤثرترین راهکار برای آگاه‌سازی جوانان و خانواده‌ها، اصلاح نظام تربیتی است و البته آموزشهای غیررسمی از اهمیت بیشتری نسبت به آموزشهای رسمی برخوردار هستند.
این جامعه‌شناس، می‌افزاید: وزارت آموزش‌وپرورش بخش کوچکی از نظام تربیتی را شامل می‌شود که به آموزشهای رسمی می‌پردازد؛ اما شرایط تربیتی جامعه باید به‌گونه‌ای باشد که کنش گرانی آگاه را تربیت کند.
حجت پناه اظهار می‌دارد: برای راهکار کوتاه‌مدت باید ابتدا راجع به این آسیبها تحقیقات لازم صورت بگیرد؛ چراکه تا تحقیقاتی انجام نشود، ارائه هرگونه راهکاری در حد شعار باقی است.
این جامعه‌شناس فرهنگی درباره عملکرد دستگاههای اجرایی برای مقابله با تکثیر قارچ گونه این مراکز هم می‌گوید: قبل ازهر تصمیم لحظه‌ای و احساسی باید دستگاههای اجرایی با یکدیگر هماهنگی داشته باشند تا از انجام امور موازی پرهیز شود.
وی می‌گوید: قمارخانه‌های شمال تهران، اکثراً در برجها شکل می‌گیرند و اصول طراحی شهری و ساختمانهای آنان به‌گونه‌ای است که آسیب‌زا و مسأله آفرین هستند و البته نهادهای تصمیم گیر مطلقاً به وجوه تربیتی این طراحیها توجه ندارند. حجت پناه، تشکیل کمیته آسیبهای نوظهور را با به‌کارگیری افراد کاردان، راهکاری کوتاه‌مدت می‌داند و می‌گوید: اگر مسؤولان این کمیته از افراد شایسته باشند امید است که امور با شایسته‌سالاری پیش رود.
جلد عوض کردن قمارخانه‌های سابق
«مجید ابهری» آسیب‌شناس و کارشناس علوم رفتاری هم دراین‌باره می‌گوید: با ظهور سونامی اینترنتی در جامعه و در بین جوانان، اخیراً قمار اینترنتی و دعوت به خانه‌های قمار، ظهور کرده است و از افراد علاقه‌مند دعوت می‌شود تا در خانه‌های پوکر حضور یابند.
وی خانه پوکر را همان قمارخانه‌های سابق می‌داند که امروز جلد عوض کرده‌اند و باتلاقی فساد انگیز برای غوطه‌ور شدن افراد بخصوص جوانان بشمار می‌آیند.
این آسیب‌شناس می‌گوید: خانه‌های پوکر اغلب در اماکن شمال شهر و برجهای گران‌قیمت با دکوراسیونهای مجلل شکل‌گرفته‌اند و حلقه اول و دوم آن را افراد مورد اعتماد و شناخته‌شده و صاحبان و مدیران قمارخانه‌ها تشکیل می‌دهند.
این آسیب‌شناس از قماربازهای اینترنتی را طاعون اجتماعی قلمداد می‌کند و می‌گوید: تعداد قماربازان با تبلیغات چهره به چهره، دعوتهای حضوری در کنار گروههای قمارباز اینترنتی در حال گسترش است که با انواع مشروبات از مشتریان خود پذیرایی می‌کنند.
ابهری می‌گوید: انواع بازیهای قمار چه به‌صورت حضوری با وسایل و چه غیرحضوری به‌وسیله اینترنت توسط قماربازان حرفه‌ای که برخی از آنها از خارج به کشور آمده‌اند، هدایت می‌شود. این افراد پولهای برده شده در قمار را به‌صورت ارز از کشور خارج می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: علاوه بر این انواع شرط‌بندیها در قالبهای مختلف سرگرمی حاشیه‌ای این قماربازان است که باید خانواده‌ها و نخبگان اجتماعی وارد میدان شوند و با اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی، اهداف شوم این‌گونه مراکز سیاه و خانمان‌سوز را برملا سازند و اجازه ندهند آسیب جدیدی بر آسیب موجود افزون گردد.
به اعتقاد ابهری؛ اگر ورود هر فن‌آوری به جامعه با بسترسازی فکری و فرهنگ کاربردی مناسبی همراه نباَشد عوارض و آسیبهای بیشتری را به نسبت محاسن و امتیازاتش در جامعه در پی خواهد داشت.
وی می‌گوید:هرچند نیروهای امنیتی و انتظامی با هوشیاری به شناسایی سرنخها به مبارزه با این‌گونه اماکن پرداخته‌اند اما لازم است تا خانواده‌ها برای برخورد اساسی و ریشه‌ای، نیز کمک کنند و اجازه ندهند فرزندانشان به گرداب هولناک قمار کشیده شوند.
اعتیادآوری قمار
«افشین طباطبایی»، جامعه‌شناس، نویسنده و پژوهشگر مسایل اجتماعی می‌گوید: قمارخانه‌های زیرزمینی سرگرمیهای کاذبی هستند که برای جوانان هیجانات کاذب و نامشروع به ارمغان می‌آورند.
وی می‌افزاید: انسانها همواره به دنبال به دست آوردن هیجان، تفریح و سرگرمیهای تازه‌ای برای خود هستند تا از آن لذت ببرند بنابر این قمارخانه‌ها شرایطی را مهیا می‌کنند تا این بستر برای جوانان و نوجوانان فراهم شود. به اعتقاد طباطبایی، قمار و شرط‌بندی، سرگرمی اعتیادآوری است و همچون مواد مخدر عمل می‌کند و کافی است فرد بازیگر چند باری ببرد تا برای همیشه به آن وابسته شود. وی می‌افزاید: در بسیاری از قمارخانه‌ها، جریان مدیریتی حاکم است که به افراد به‌صورت تصنعی فرصت برنده شدن می‌دهند و این امکان را فراهم می‌کنند تا فرد، فرصت خرج کردن را به دست آورد.
طباطبایی می‌افزاید: علت ترغیب جوانان و نوجوانان به سمت قمارخانه‌های زیرزمینی به دست آوردن پول بی‌زحمت و یا رفع نابرابریهای اقتصادی و مالی است. ظهور قمارخانه‌های زیرزمینی سبب شده است تا جوانان مرفه، پول خود را بی‌هیچ زحمتی به‌وسیله قمار کسب کنند و یا در قمار از دست بدهند.
طباطبایی می‌گوید: قمارخانه‌ها برای قشر پردرآمد، مکانی بشمار می‌آیند تا آنان بتوانند پول خود را در این مکانها خرج کنند و البته دایره این خرجها نامعلوم است.
این پژوهشگر می‌گوید: در اغلب نقاط دنیا شبکه‌های قماربازی فعال هستند چراکه گردانندگان آنها درآمدهای بالا و سودهای یک‌شبه‌ای را دریافت می‌کنند. در این خانه‌ها انواع مواد مخدر و مشروبات الکلی سرو می‌شود و البته روابط نامشروع کامل‌کننده آن است. وی، ورود خانواده، جامعه و مدرسه را برای کنترل و آموزش جوانان در رویارویی با قمارخانه‌های زیرزمینی را الزامی می‌داند و می‌گوید: همه باید برای آگاه‌سازی جوانان وقت بگذارند و یک‌نهاد به‌تنهایی جوابگو نخواهد بود. این پژوهشگر می‌گوید: باید فرصتی فراهم شود تا وزرشهای هیجانی همچون وزرش اتومبیل‌رانی جایگزین این تفریحات کاذب شود.
وی با بیان این‌که نمی‌توان اقدامات خلاف را در جامعه ریشه‌کن کرد، می‌افزاید: باید روی نهاد انسان و فرد فرد فرزندان دختر و پسرهایمان کار کنیم و با محافظت از باورهای ذهنی فرزندانمان بتوانیم آنان را کنترل نماییم که البته این پتانسیل در نهاد خانواده‌ها وجود دارد. منبع: ایرنا