حقوق در خانواده

حقوق در خانواده

پرسش: آیا مرد می‌‌تواند همسر خود را از ارتباط با خانواده‌اش منع کند و از دیدار با آنها جلوگیری کند؟

پاسخ: این پرسش از دو جنبه قابل ‌بررسی است:

۱- با توجه به این‌که در اسلام مدیریت خانواده بر عهده مرد است، از لحاظ حقوقی او می ‌تواند با مصلحت‌اندیشی، محدودیتهایی برای همسرش در برخی رفت‌وآمدها اعمال نماید و از لحاظ شرعی، زن باید این محدودیتها را رعایت کرده و صدالبته برای رنج و دشواری که از این محدودیت، دامن‌گیر او شده پاداش اخروی فراوانی در انتظار او خواهد بود.

در زمان رسول خدا (ص) مردی از انصار، جهت انجام کاری برای مدتی عازم مسافرت بود و با همسرش قرار گذاشت که در نبود وی از منزل خارج نشود تا او بازگردد. اتّفاقاً در این مدت پدرش مریض شد، آن بانو، فردی را نزد رسول خدا (ص) فرستاد و گفت شوهرم‏ به سفر رفته و با من پیمان بسته که از خانه‌‏ام خارج نشوم تا او بازگردد! اکنون پدرم مریض شده شما اجازه می‏‌فرمایید به عیادتش روم؟ فرمود: بهتر است در خانه‌‏ات بمانی و به پیمان خود با شوهرت وفادار باشی! بعد از مدتی پدرش از دنیا رفت و او با واسطه از پیامبر (ص) پرسید که پدرم وفات کرد. آیا اجازه دارم در نمازش شرکت کنم، فرمود: نه بهتر است در منزل خود باشی و به پیمان خود با شوهرت وفادار بمانی! او در خانه ماند و پدرش را دفن کردند. بعد از آن بود که پیامبر (ص) نماینده‌ ای نزد آن بانو فرستاده و پیغام داد که شکی نداشته باش که خداوند عزوجلّ هم خودت و هم پدرت را به جهت این وفاداری تو به شوهرت آمرزید.

پیامبر اسلام (ص) اگرچه به‌عنوان حاکم اسلامی این توانایی را داشت که به آن بانو اجازه دهد تا نزد پدرش برود و شاید اگر شرایط متفاوتی وجود داشت، این اجازه را صادر می ‌فرمود مثلاً اگر این بانو تنها فردی بود که می‌توانست از پدرش پرستاری کند اما برای آن‌که ارزش پایدار ماندن به نهاد خانواده و احترام به مدیریت آن را اعلام کند، چنین تصمیمی گرفت و آن بانوی محترم نیز با جان‌ودل پذیرای توصیه ‌های پیشوایش شد.

۲- اگرچه مدیریت خانواده بر عهده مرد است، اما او حق ندارد تنها بر اساس میل و علاقه شخصی خود، محدودیتهایی را برای همسرش اعمال کند. خداوند در قرآن به مردان توصیه می ‌کند که در رفتار دوجانبه خود با همسرانشان، با شیوه پسندیده‌ ای برخورد کرده و به آنان ضرر و زیان وارد نکنند.

در رفتار هیچ‌کدام از پیشوایان دینی نیز مشاهده نمی ‌شود که آنان همسرانشان را از ارتباط با بستگانشان بازدارند.

ابوسفیان یکی از بزرگ‌ترین دشمنان پیامبر اسلام (ص) هنگامی‌که هنوز این دشمنی پابرجا بود، مخفیانه به مدینه آمده به خانه دخترش ام حبیبه که همسر پیامبر (ص) بود رفت، اما رسول خدا (ص) هیچ واکنش منفی نسبت به این دیدار نداشت.

بر این اساس، شرعاً و اخلاقاً مردان تنها هنگامی می‌ توانند محدودیتهایی را در دیدار همسرشان با بستگان خویش اعمال کنند که توان آن را داشته باشند که بعدها با دلایلی محکمه‌پسند، این محدودیتها را به نفع نهاد خانواده و جهت استحکام آن توجیه نمایند وگرنه اگر این محدودیتها تنها در راستای هوا و هوس مرد بوده و هیچ توجیهی را نتوان برای آن متصور شد، زن می‌ تواند با مراجعه به دادگاه قانوناً تقاضای برطرف شدن و یا کاهش این محدودیتها را نماید. منبع: اسلام کوئست