حسادت

به قلم جواد محدثی

برگرفته از چهل حدیث امام خمینی

بعضی از مفاسد حسد (قسمت 1)

حسد یکی از بیماری های مهلک قلبی است و بیماری های قلبی و مفاسد فراوان دیگر از آن پدید می آید. مفاسد آن بسیار است. امام صادق (ع) فرموده است:

«افه الدین الحسد و العجب و الفخر»؛[1]آفت دین عبارت است از: حسد، عجب و فخر.

و امام باقر (ع) فرموده است:

«ان الرجل لیاتی بای بادره فیکفرو و ان الحسد لیاکل الایمان کما تا کل النار الحطب»؛[2]

همانا مرد، هر لغزشی را مرتکب می شود و آمرزیده می شود و همانا حسد، ایمان را می خورد، آن گونه که آتش، هیزم را می خورد.

دلیل آن روشن است، ایمان نوری الهی است که دل را تجلی گاه حق می سازد و این نور معنوی قلب را وسیع تر از همه ی موجودات می کند و با آن تنگی و تاریکی که در اثر این صفت پست برای دل پیش می آید ناسازگار است.

وقتی این صفت زشت، دل را فراگیرد و تنگ کند، آثار آن در همه ی وجود آشکار می شود، دل را محزون و افسرده، سینه را گرفته و تنگ و چهره را عبوس می سازد و نور ایمان را در دل خاموش می کند. همه ی اوصاف معنوی و ظاهری مومن با آثار ناشی از حسد منافات دارد. مومن خوشبین به خدا و راضی به تقسیمات او میان بندگان است، حسود غضبناک و رویگردان از خدا و تقدیرات اوست. مومن، بدی مومنان را نمی خواهد و آنان را عزیز می دارد، ولی حسود برعکس آن است. مومن، مغلوب دنیا دوستی نمی شود، ولی حسود از شدت دنیا خواهی گرفتار این رذیله می گردد.

مومن، خوف و حزنش از مبدأ است، ولی خوف و حزن حسود در اطراف محسود چرخ می زند. مومن، گشاده روست، ولی حسود عبوس است. مومن متواضع است ولی حسود در بیش تر اوقات متکبر است.

در زشتی حسد همین بس که ایمان را که سرمایه ی نجات آخرت است از انسان می گیرد و بیچاره اش می کند. از مفاسد بزرگ حسد، آن است که حسود را بر خداوند که ولی نعمت است، غضبناک می کند و از او رویگردان می سازد و چه مصیبتی بالاتر از این که خدا از انسان بیزاری بجوید و بفرماید:

«فلست منه و لیس منی»، من از او نیستم و او از من نیست!

کسی را که از ولایت حق و از زیر پرچم رحمت الهی بیرون کنند، دیگر امید نجات برای او نیست و شفاعت شافعان هم نصیب او نخواهد شد.

وای بر ما هر چه رسولان و اولیا فریاد زدند تا از خواب بیدارمان کنند، روز به روز بر غفلت و شقاوت ما افزوده شد.

از مفاسد دیگر این خلق، فشار قبر و ظلمت آن است و این فشار، صورت قبری و برزخی همان اخلاق فاسد است. پیامبر خدا (ص) در تشییع جنازه ی سعد بن معاذ شرکت کرد. هفتاد هزار فرشته هم تشییع کردند. باز هم قبر، سعد را فشار داد و فشار قبر او برای درشتی و اخلاق تند او با اهل خانه اش بود. [3]

کافی، ج 2، ص 307

کافی، ج 2، ص 306

کافی، ج3، ص 226.

ادامه دارد.