حدود دخالت قاضی دیوان عدالت اداری در رجوع به دلیل و دسترسی به عدالت

حدود دخالت قاضی دیوان عدالت اداری در رجوع به دلیل و دسترسی به عدالت

نام و نام خانوادگی: حسین رجب‌زاده

دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد

استاد راهنما: عیسی امینی

سال دفاع: 1394

چکیده: دیوان عدالت اداری یکی از مهم‌ترین نهادهایی است که پس از انقلاب اسلامی در ایران زیر نظر قوه قضاییه و بر اساس قانون اساسی به وجود آمد تا از حقوق مردم در برابر دستگاههای دولتی دفاع نماید و از تضییع حق مردم توسط دولت و نهادهای عمومی جلوگیری کند. دو اصل از قانون اساسی به این دیوان اشاره‌کرده و از وظایف آن یاد نموده است. اصل 170 مقرر داشته: «قضات دادگاهها مکلف‌اند از اجرای آیین‌نامه‌ها و تصویب‌نامه‌هایی که مخالف با قوانین و مقررات اسلامی و خارج از حدود اختیارات قوه مجریه است خودداری کنند و هرکس می‌تواند ابطال این‌گونه مقررات را از دیوان عدالت اداری تقاضا کند.» و اصل 173 نیز این‌گونه بیان داشته است که: به‌منظور رسیدگی به شکایات، تظلّمات و اعتراضات مردم نسبت به مأمورین یا واحدها یا آیین‌نامه‌های دولتی و احقاق حقوق آنها، دیوانی به نام دیوان عدالت اداری زیر نظر رئیس قوه قضاییه تأسیس می‌گردد. صرف‌نظر از اثر الزام‌آور احکام قضایی و ضمانت اجرای آنها که در ماده 8 قانون آیین دادرسی مدنی قانون‌گذار به شرح ماده 107 «ق.ت.آ.د.د.ع.ا» تکلیف مهمی را به عهده دستگاههای اداری مشمول صلاحیت دیوان عدالت اداری قرار داده است. به‌صراحت ماده‌قانونی فوق، کلیه اشخاص و مراجع مذکور در ماده 10 این قانون {«ق.ت.آ.د.د.ع.ا»} مکلف‌اند آرای دیوان را پس از ابلاغ به‌فوریت اجرا نمایند. با وصف مراتب مذکور نقش قاضی دیوان در فروزان ساختن مشعل عدالت حائز اهمیت است. از آنجائی که در ساختار دادرسی سیستم قضای ایران که از قانون نوشته تبعیت می‌کند وظیفه دستگاه قضائی فصل خصومت است نه احقاق حق ضمناً «نظر به اصل بی‌طرفی قضات و قاعده منع تحصیل، وظیفه قضات دیوان در رسیدگی به دعاوی، بررسی مدارک و مدیریت و ارزش‌گذاری آن است و لا غیر، بدیهی است شرایط ویژه‌ای که ماده 4 قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری جهت قضات دیوان پیش‌بینی نموده، حساسیتی است که قانون‌گذار معطوف و متوجه آن بوده است. متن حاضر با استفاده از روش کتابخانه‌ای، عمدتاً به مباحثی چون» تشکیلات و نحوه رسیدگی در دیوان عدالت اداری ،«رجوع به دلیل »،«حدود اختیارات قاضی دیوان در تحصیل دلیل و کشف حقیقت »،«تحصیل دلیل توسط قاضی دیوان »،«آیین دادرسی دیوان عدالت اداری »،«صلاحیت دیوان عدالت اداری »،«ارزیابی اعتبار نظر کارشناسی »،«حدود اختیارات قاضی دیوان در تحصیل دلیل و کشف حقیقت » و غیره پرداخته است.

منبع: کتابخانه دانشگاه