پرسش: خواستگاری دارم که در محل کارم با وی آشنا شده ام. ایشان علی رغم علاقه ای که به من دارد، اصرار دارد قبل از خواستگاری، اسم شناسنامه ام را به نام مستعارم که سالها دوستان و اطرافیان مرا با آن نام صدا می زنند، تبدیل کنم. البته خودم هم از اسم مستعار خوشم می آید، اما حال با توجه به اینکه این پیشنهاد را خواستگارم مطرح و اصرار نیز دارد، اگر نتوانم نامم را تغییر دهم، چه وضعیتی برایم پیش می آید؟

پاسخ: «اسم» اگرچه موضوع مهمی است، اما نباید فراموش کرد که در نهایت، یک موضوع شکلی و ظاهری محسوب می‌شود. حال آنکه اصل موضوع ازدواج، یک امر ماهیتی و حیاتی است که مسائل متعدد و پیچیده‌ای را شامل می‌شود. بنابراین تمرکز بر روی موضوعی شکلی نظیر اسم و محور اصلی بحث قرار گرفتنِ آن، می‌تواند شخص را از مباحث مهم تر برای تهیه مقدمات یک زندگی مشترک موفق، غافل کند.
با این حال، شما می‌توانید این سه راه پیشنهادی را در طول یکدیگر در پیش بگیرید:


اول اینکه، توجه خواستگارتان را به آن مسائل و مباحث مهم تر در زندگی جلب کرده و بدین ترتیب سعی کنید او را متقاعد کنید که ارزش «اسم» بالاتر از ارزش واقعی شخصیت شما نیست و چه بهتر که ایشان نیز تا به این اندازه بر ظواهر تأکید و اصرار نداشته باشند.
اگر متقاعد نشدند راه دوم این است که به طریق قانونی برای تغییر نام اقدام کنید. در این مسیر بد نیست بدانید که انتخاب نام هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌شود و همچنین انتخاب عناوین و القاب و نامهای زننده و مستهجن یا نامتناسب با جنس، ممنوع بوده و تشخیص نامهای ممنوع نیز با شورای عالی ثبت احوال است. البته انتخاب نام در مورد اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی، تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است.
آنچه مسلم است اینکه، قانون ثبت احوال برخلاف «نام خانوادگی» که در ماده 40 خود، تغییر آن را پیش‌بینی کرده- درباره «نام» چنین مجوزی را به صراحت نداده است. بنابراین، ظاهراً فقط درصورتی‌که نام فعلی شما، مشخصات بالا (زننده، نامتناسب و…) را داشته باشد، از ماده 20 و تبصره‌های قانون ثبت بر می‌آید که می‌تواند قابل تغییر و جایگزینی با یک نام عادی و مجاز باشد.
اگر تغییر نام از این مسیر هم میسر نشد، سومین و آخرین راه شما این است که واقعیت عدم امکان تغییر نام از طریق قانونی را در کنار حساسیت «تشکیل خانواده» برای او بازگو کنید و نتیجه‌گیری و تصمیم‌گیری را با تعیین یک زمان مشخص به خود او بسپارید.

فراموش نکنید که شما برای ابراز علاقه و یا اثبات آن، راه قانون را نیز در پیش گرفتید اما به نتیجه نرسیدید. بنابراین اگر ایشان با تمام این اوصاف، همچنان بر این موضوع تأکید داشته باشند و به همین دلیل، از ازدواج با شما منصرف شوند، در این صورت، نه تنها چیزی را از دست نداده اید، بلکه به نظر می‌رسد از یک ازدواج ناموفق در کنار یک مرد خودخواه و بدون انعطاف فاصله گرفته اید.


منبع: کتاب مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی در امور خانواده 4