بهترین نحوه حمایت از کودکان کار چیست؟

رئیس گروه آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی با اشاره به اینکه بچه‌های خیابانی تنها طیف کوچکی از بچه‌های کار هستند، از مردم خواست با این بچه‌ها با احترام رفتار کنند.
دنیای حقوق: فرانک ایمانی، رئیس گروه آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور به بیان وضعیت کودکان کار که تعدادی از آنها به‌صورت کودکان خیابانی در خیابانها حضور دارند، پرداخت و با انتقاد از اینکه در حوزه کودکان کار فقط کودکان خیابانی موردتوجه قرار می‌گیرند، گفت: بچه‌هایی که تحت عنوان بچه‌های کار در خیابانها شناخته می‌شوند یک طیف کوچک از یک پدیده بزرگ‌تر به‌عنوان «کار کودک» هستند.
وی ادامه داد: تعداد زیادی از بچه‌ها در اماکن کارگاهی بسته و یا حتی اماکن غیر کارگاهی ساعتهای زیادی را مشغول کار هستند، دستمزد عادلانه‌ای به آنها پرداخت نمی‌شود، در نور کم و رطوبت بالا کار می‌کنند، بارهای سنگین حمل و ظلمهایی مختلفی را در محیط کار تجربه‌ می‌کنند و یا حتی در خانه از افراد بیمار، سالمند، معلول و یا سایر بچه‌ها نگهداری می‌کنند تا مادر خانواده بتواند سرکار برود و همه این موارد به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم با کسب درآمد ارتباط دارد.
بچه‌های خیابانی تنها طیف کوچکی از بچه‌های کار هستند
ایمانی با اعلام این مطلب که در این داستان وسیع یک طیف کوچکی وجود دارد که در خیابان حاضر هستند و مردم آنها را می‌بینند، گفت: به‌عنوان یک مددکار اجتماعی بسیار تعجب می‌کنم از اینکه همیشه نگرانی و صحبت از وضعیت کودکانی است که دیده می‌شوند، اما تعداد بسیار زیادی از بچه‌ها هستند که تحت ظلمهای بسیار شدید‌تری قرار می‌گیرند ولی چون جامعه آنها را نمی‌بیند نه قلب کسی به درد می‌آید و نه کسی از آنها سؤالی می‌پرسد و نه کسی پیگیر وضعیت آنها است.
۳۶ نوع کاری که کودکان هرگز نباید انجام دهند
این مددکار اجتماعی گفت: طبق کنوانسیون بین‌المللی کار «ILO» که مربوط به منع کار کودکان است و کشور ما هم آن را پذیرفته و جزو قوانین داخلی ما هم هست، ۳۶ مورد از بدترین اشکال کار کودک ارائه‌شده که بچه‌ها تحت هیچ شرایطی نباید این ۳۶ کار را انجام دهند که از این موارد فقط یک مورد کار در خیابان و حمل زباله است.
وی تصریح کرد: یعنی بدترین اشکال کار کودک در جامعه وجود دارد، مثل کار کودکان در دباغیها، کار در قالی‌بافیها که گردوغبار زیادی دارد و برای کودک مضر است و … اما جامعه نسبت به این معضل بزرگ احساس مسئولیت و نگرانی خاصی نمی‌کند؛ از سوی دیگر علاوه بر این ۳۶ مورد کارهای دیگری هم هستند که جزو این موارد نیستند اما چون ساعات کار طولانی دارند و حق‌وحقوق عادلانه‌ای به کودک پرداخت نمی‌شود و بچه‌ها از تحصیل و آموزش محروم می‌مانند جزو کارهای ممنوع برای بچه‌ها هستند.
به‌هم‌ریختگی خانواده و پولی که بچه باید روزانه تهیه کند
ایمانی به وضعیت کودکان خیابانی نیز اشاره و اذعان کرد: در موضوع کودکان کار تعدادی از بچه‌ها هستند که در سرما و گرما در خیابان حضور دارند که حضور این بچه‌ها در خیابان نشان‌دهنده شرایط بسیار بدی است که طی آن خانواده چنان به‌هم‌ریخته شده که اصلاً حیثیت خانوادگی دیگر مهم نیست و صرفاً به نیازهای آنی همان لحظه فکر می‌کند. چون خانواده‌ای که کودک خود را برای شاگردی به درب مغازه‌ای می‌فرستد، می‌داند که بچه حقوق هفتگی برای خانواده خواهد آورد و خانواده می‌تواند یک هفته دوام بیاورد تا بچه پول را برای خانواده بیاورد، اما وقتی بچه‌ای در خیابان مشغول کار است یعنی خانواده همان روز به پول او نیاز دارد.
خرید کردن یا خرید نکردن از بچه‌های دست‌فروش کمکی به حل مشکل آنها نمی‌کند
وی تصریح کرد: به هر دلیل ازجمله وضعیت اجتماعی خانواده، اعتیاد، ازهم‌گسیختگی خانواده و هر موضوع دیگری که موجب می‌شود بچه در خیابان حضور داشته باشد، باید گفت که خریدن یا نخریدن از این بچه‌ها کمکی اصولی و بنیادی به حل معضل آسیبهای مربوط به کودکان نمی‌کند. بلکه فقط می‌توانیم از مردم انتظار داشته باشیم که حداقل صدمه بیشتری به این وضعیت نزنند.
با بچه‌های خیابانی مانند یک فروشنده و با احترام برخورد کنیم
این مددکار اجتماعی بهترین رفتار در برخورد با کودکان خیابانی را تشریح کرد و گفت: بهترین کار این است که با این بچه‌ها اگر در مقام فروشنده هستند مثل یک فروشنده برخورد کنیم یعنی همان‌گونه که شما به فروشنده توهین نمی‌کنید، ترحم نمی‌کنید و او را مسخره نمی‌کنید، با کودکان دست‌فروش هم مثل یک فروشنده محترم برخورد کنید و اگر واقعاً آن جنس را لازم دارید آن کالا را بخرید یعنی همراه جنس ترحم نخرید و درصورتی‌که قیمت آن منطقی است خرید کنید.
اگر نمی‌خواهید چیزی بخرید اذیت نکنید، ترحم نکنید، توهین نکنید
وی از مردم خواست درصورتی‌که نمی‌خواهند خرید کنند بچه‌های دست‌فروش را اذیت نکنند و افزود: اگر نمی‌خواهید چیزی بخرید اذیت نکنید، ترحم نکنید و اگر کسی می‌خواهد به این کودکان کمک کند، ترجیحاً کمک غیرمادی انجام دهد. نه اینکه اگر جنسی هزارتومانی را می‌خرید بگوید بقیه پول مال خودت؛ این در حقیقت توهین به بچه است چراکه اگر قرار بود مشکل این بچه‌ها با هزار تومان حل شود بچه کف خیابان نبود.
رئیس گروه مطالعات و برنامه‌ریزی امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی تصریح کرد: اگر کسی واقعاً دلش برای این بچه‌ها سوخته توصیه ما استفاده از راه‌کارهای مدنی است؛ یعنی همکاری با مؤسساتی که توسط افراد داوطلب برای حمایت از این کودکان ایجاد می‌شود. اکنون وزارت کشور به‌راحتی مجوز تأسیس مؤسسات خیریه را می‌دهد و افراد می‌توانند باهم جمع شده و یک مؤسسه خیریه به ثبت برسانند و تعدادی از این افراد را تحت پوشش قرار دهند و یکسری از افراد متخصص مثل مددکار اجتماعی، مشاوران و … را که سابقه کار با این خانواده‌ها را دارند به‌کارگیرند و از طریق آنها به خانواده‌ها کمک کنند.
یا به مؤسسان خیریه اعتماد کنید یا خود یک مؤسسه خیریه ایجاد کنید
وی اظهار کرد: اگر مردم می‌خواهند به مسئولیت اجتماعی خود در قبال کودکان خیابانی عمل کنند توصیه ما در سازمان بهزیستی این است که به یک مؤسسه خیریه اعتماد کنند و کمکهای خود را در قالب آن مؤسسه انجام دهند و یا اگر به مؤسسه‌ای اعتماد ندارند خودشان باهم جمع شوند و یک مؤسسه را ایجاد کنند و پول الکی به خانواده‌ها ندهند بلکه فقط وقتی به چنین خانواده‌هایی که کودک خود را به خیابان می‌فرستد کمک کنند که در قالب یک چارچوب درست خانواده حاضر می‌شود از بچه‌های خود مراقبت کند؛ تنها به این شکل است که ساختار این خانواده‌ها اصلاح می‌شود.
ایمانی در پایان اعلام کرد: هیچ آمار درستی در خصوص تعداد کودکان کار نداریم.     منبع: خبرگزاری بین‌المللی قرآن ایکنا