بند زدن زندگی ترک‌خورده
بند زدن زندگی ترک‌خورده
بررسی وضعیت رجوع زوجین بعد از طلاق
بند زدن زندگی ترک‌خورده
طلاق از اصول و حساسیتهای خاص خود برخوردار است؛ اما همین واژه طلاق که به‌ظاهر ساده و کمی هم فراگیر در جامعه است، برای افراد درگیر آن با طوفانهای روحی، روانی، اقتصادی و… فراوانی همراه است.
در چند سال اخیر میزان طلاق در جامعه ما به دلایل متعدد شدت یافته است، اما همین واژه طلاق که به‌ظاهر ساده و کمی هم فراگیر در جامعه است، برای افراد درگیر آن با طوفانهای روحی، روانی، اقتصادی و… فراوانی همراه است. از بعد فقهی و قانونی هم در هر مرحله از اقدام به طلاق باید برخی اصول رعایت شود؛ اما بررسی آمار ثبت وقایع حیاتی در کشور نشان می‌دهد که طی یک دهه گذشته طلاق روند صعودی به خود گرفته است، طوری که به اعتقاد کارشناسان، آمار طلاق در ایران به زلزله‌ای خاموش تبدیل‌شده که هرروز در حال تکان دادن جامعه است.
در سال گذشته 163 هزار و 765 واقعه طلاق به ثبت رسیده است که 146 هزار و 714 مورد از آنها در نقاط شهری و 17 هزار و 51 مورد از آنها در نقاط روستایی بوده است. در هرماه به‌طور متوسط 1 هزار و 647 واقعه طلاق، در هر شبانه‌روز به‌طور متوسط 449 واقعه طلاق و در هر ساعت به‌طور متوسط 19 واقعه طلاق به ثبت رسیده است. نرخ خام حاصل از ثبت طلاق در کشور 1/2 در هزار به‌دست‌آمده و میانگین طول مدت ازدواج در زمان طلاقها ثبت‌شده مذکور 3/8 است. استانهای البرز و گیلان، خراسان رضوی و کرمانشاه بیشترین و استانهای سیستان و بلوچستان، ایلام، یزد و چهارمحال و بختیاری کمترین نرخ ثبت طلاق را به خود اختصاص داده‌اند. در سال 94 بیشترین ترکیب طلاق ثبت‌شده مربوط به گروه سنی مردان 30 الی 34 ساله وزنان 25 تا 29 ساله بوده که تعداد آن برابر با 16 هزار و 286 واقعه است. این در حالی است که در سال گذشته نسبت ازدواج به طلاقهای ثبت‌شده 2/4 است. به‌عبارت‌دیگر از هر 100 ازدواج 23 طلاق به ثبت رسیده است.
شانس ازدواج مجدد چگونه است؟
طلاق هم همچون دیگر مسائل زندگی بشری سوغات زندگی مدرنیته و شرایط کنونی جامعه است. دراین شرایط هیچ تضمینی برای دوام زندگی زوجین نمی‌توان برشمرد مگر اینکه افراد به مهارتهای زندگی آشنا بوده و در انتخاب شریک زندگی خود تمام جوانب را موردبررسی قرار دهند. این در حالی است که در کشور ما هنوز دیدگاههای سنتی نسبت به زن مطلقه یا بیوه وجود دارد. بر اساس آمار شانس زنان برای ازدواج مجدد یک‌نهم مردان است و همین امر امکان انتخاب درست را بیش‌ازپیش محدود می‌کند. با یک حساب سرانگشتی می‌توان گفت که سالانه در کشور ما حدود 500 هزار نفر دوباره مجرد می‌شوند، این مجردها دوباره در کنار 11 میلیون مجرد کشور قرار می‌گیرند، اما شرایط برای آنها با کسانی که تابه‌حال ازدواج‌نکرده‌اند متفاوت است.
مجموعی از عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی و فرهنگی باعث می‌شود که عده‌ای از این افراد دوباره تصمیم به ازدواج بگیرند وعده‌ای دیگر هیچ‌گاه دوباره به سمت ازدواج نروند. یک مسأله مهم درباره ازدواج مجدد، «انتخاب» افراد است. ازلحاظ قانونی و فقهی طلاق در ابعاد مختلف شامل طلاق رجوعی، طلاق بائن، طلاق مکروه، طلاق سنت و طلاق حرام می‌شود که هر یک از آنها بنا بر شرایط خود از ویژگیها و شرایط خاص نیز برخوردار هستند.
طلاق رجعی چیست؟
در بین انواع طلاقها می‌توان به طلاق رجعی اشاره کرد، دراین طلاق اگر زوجین قبل عده یعنی سه ماه و ١0 روز بعد از طلاق به هم برگردند، بدون عقد دوباره زن و شوهر هستند. درواقع این موضوع می‌تواند از بسیاری پیامدهای فردی، خانوادگی، اجتماعی و… پیشگیری کند و تلاش برای تفاهم مجدد را موجب شود. در اصل این رجوع به معنای همان بازگشت دوباره است، اما این بازگشت دارای شرایط خاصی است و به این معنا نیست که مرد هر زمان که بخواهد می‌تواند زن را به زندگی برگرداند، اقدام به بازگشت زن باید حتماً در دوران عده زن باشد. اقدام به بازگشت تنها به اراده شوهر انجام می‌شود و اگر زن بخواهد اقدام به بازگشت کند، اراده او هیچ تأثیری نخواهد داشت. در ضمن اقدام به بازگشت زن توسط مرد می‌تواند با سخن و کلام باشد. در طلاق رجعی تا زمانی که زن در دوران عده به سر می‌برد به‌نوعی هنوز به‌عنوان همسر مرد شناخته‌شده و مرد باید به او نفقه بپردازد و درصورتی‌که مرد خواهان ازدواج دوباره باشد، باید به دادگاه رفته و از او اجازه بگیرد. بر اساس قوانین موجود در طلاق رجعی، زن و شوهر از هم ارث می‌برند، مرد حق ندارد تا زمانی که مدت عده به پایان نرسیده است، مطلقه رجعیه خود را از محل سکونتش یعنی منزل خود خارج کند.
نگاهها به فرد مطلقه متفاوت است
فاطمه دو سال پیش به دلیل اعتیاد از همسرش مهدی طلاق گرفته است. هم‌اکنون با ترک اعتیاد مهدی قرار است به‌زودی با یکدیگر ازدواج کنند. این زن 30 ساله بابیان اینکه زندگی یک زن مطلقه با مشکلات فراوانی روبه‌رو است، می‌گوید: در جمع فامیل، محل کار و رابطه با دوستان اینکه مطلقه هستی از هر ویژگی دیگر برجسته‌تر است. بعد از طلاق اکثر دوستانم رابطه‌شان را با من قطع کردند. برخی از همکارها حتی در محل کار کنایه‌ها، حرفها و نگاههای معنی‌داری دارند که نشان از عدم درک مناسب از طلاق در جامعه ما دارد. در اصل این نوع طرز فکر نسبت به فرد مطلقه مشکلات و نارساییهای زندگی او را دوچندان می‌کند. او بابیان اینکه برای ازدواج مجدد با همسر سابقم به مشاوره مراجعه کرده و نظرات او را جویا شدم، می‌افزاید: یکی از شروط عقد مجدد عدم مصرف مواد مخدر از سوی مهدی است و با این تفاسیر او به‌هیچ‌عنوان نباید مواد مخدر مصرف کند.
کفالت پسر و فوت پدر!
علی تک‌فرزند خانواده است. والدین او برای معافیت فرزندشان از خدمت سربازی تصمیم به طلاق سوری می‌گیرند تا به‌این‌ترتیب فرزندشان بتواند از شرایط کفالت در سربازی استفاده کند. والدین او بعد از طلاق سوری و طی مراحل قانونی موفق به اخذ کفالت و معافیت از سربازی فرزندشان شدند، اما از بد حادثه دراین حین پدر علی فوت کرد و مادرش هم از حقوق بازنشستگی، مستمری و ارث‌ومیراث همسرش محروم شد. علی می‌گوید: دو سال خدمت سربازی به‌هیچ‌عنوان ارزش چنین مسائلی را نداشت. بااینکه والدینم به شکل سوری از یکدیگر طلاق گرفتند، اما من نسبت به این قضیه عذاب وجدان دارم و من در چند سال اخیر منشأ بروز مشکلات و اتفاقات ناگوار برای خانواده‌ام بودم.
عدم وجود آمار شفاف درباره میزان رجوع زوجین
با توجه به اینکه در کشور ما هنوز درباره میزان رجوع و بازگشت دوباره زوجین به یکدیگر آمار و اطلاعات دقیقی وجود ندارد، اما با توجه به شرایط خاص در زندگی افراد مطلقه در برخی مواقع می‌توانند با شناخت کامل از همسر سابق خود و حل‌وفصل نارساییهای منجر به طلاق سعی در بازگشت به رابطه قبلی خود کنند.
رئیس انجمن مددکاری ایران بابیان اینکه یکی از انواع طلاقها، طلاق رجعی است، می‌گوید: برای رجوع و ازسرگیری رابطه زناشویی شرایطی تعریف‌شده است. امکان بازگشت بعد از طلاق بر اساس تعریفهای ارائه‌شده وجود دارد و شرع نیز دراین زمینه دیدگاه جامع و کامل دارد. سید حسن موسوی چلک می‌افزاید: هنوز در کشور ما پژوهشی درباره میزان رجوع زوجین در دست نیست، اما دراین زمینه آمارهای متفاوتی از سوی سازمان ثبت‌احوال و سازمان ثبت‌اسناد ارائه‌شده است که با بررسی این آمارها می‌توان به میزان رجوع زوجین بعد از طلاق پی برد.
در کشور ما فقط آمار وقایع حیاتی چهارگانه وجود دارد و هنوز میزان رجوع زوجین با توجه به افزایش میزان طلاق در کشور مشخص نیست. او در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا ازدواج یا مراجعه مجدد زوجین می‌تواند به‌دوراز مشکلات گذشته‌شان باشد، تاکید می‌کند: به هر دلیلی افراد در شرایط مختلف ممکن است نتوانند با یکدیگر کنار بیایند. در اصل طلاق به معنای پایان زندگی نیست. افراد خواستار ازسرگیری روابطشان باید به بررسی مشکلات و حل آن بپردازند. دراین شرایط زوجین باید به‌دوراز مقصر جلوه دادن طرف مقابل و با دیدگاهی کاملاً شفاف و منطقی علت طلاق را موردبررسی قرار دهند.
به گفته او افراد دراین مرحله از زندگی با توافق و مدیریت مناسب با یکدیگر می‌توانند عوامل و منشأ مشکلات را شناسایی کنند. با توجه به فرهنگ و ویژگیهای افراد در جامعه ما میزان رجوع بعد از طلاق اندک است. اغلب زوجین بعد از طلاق خواستار جدایی هستند، اما به لحاظ قانونی و شرعی امکان بازگشت وجود دارد. دراین شرایط اینکه زوجین خواستار زندگی در کنار یکدیگر هستند مورد اهمیت قرارگرفته می‌شود. در اصل خواستن توانستن است و افراد هر چه را که بخواهند به دست می‌آورند. منبع: تسنیم