بررسی عوامل اجتماعی در بزهکاری نوجوانان شهر همدان با تاکید بر عامل خانواده اولیای مدرسه و گروه دوستان

دسته: حقوق جزا
بدون دیدگاه
جمعه - ۲۵ فروردین ۱۳۹۶


بررسی عوامل اجتماعی در بزهکاری نوجوانان شهر همدان با تاکید بر عامل خانواده اولیای مدرسه و گروه دوستان

بررسی عوامل اجتماعی در بزهکاری نوجوانان شهر همدان با تاکید بر عامل خانواده اولیای مدرسه و گروه دوستان

 

چکیده: هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی عوامل اجتماعی در بزهکاری نوجوانان شهر همدان با تاکید بر تاثیر خانواده،اولیای مدرسه و گروه دوستان می باشد.جامعه اماری در این پژوهش از دو زیر جامعه اماری انتخاب گردیده است.جامعه اماری اول شامل ۳۱ نفر از نوجوانان بزهکار محبوس در کانون اصلاح و تربیت شهر همدان می باشدو جامعه اماری دوم شامل ۱۵۵ نفر از دانش اموزان پسر مقطع متوسطه دبیرستانهای نواحی ۱و۲ اموزش وپرورش شهر همدان می باشد که در سالتحصیلی ۸۹-۸۸ مشغول تحصیل بوده اند.در این پژوهش به منظور وجود یا عدم وجود رابطه بین متغیر وابسته و متغیر مستقل از ازمون همگونی استفاده شده است. به منظور اندازه گیری شدت همبستگی بین متغیرها از ضریب همبستگی v(کرایمر)اسنفاده گردیده است.ابزار گرداوری داده ها روش کتابخانه ای و روش میدانی (انجام پرسشنامه)بوده است .پس از ازمون فرضیات مشخص شد که فروپاشی کانون خانواده،تنبیه وگذراندن اوقات با دوستان بزهکار بیشترین تاثیر را در بزهکاری نوجوانان شهر همدان داشته است. کلید واژه ها :بزهکاری، علل جرم زا،خانواده،اولیای مدرسه،دوستان،فرایند اجتماعی مقدمه: بررسی ریشه ای مسائل اطفال از جمله بزهکاری انها برای رسیدن به یک جامعه ایده ال شرطی ضروری است .از جمله مسائل همیشگی و مطرح نزد حقوقدانان و جرم شناسان ، موضوع بزهکاری نوجوانان و نحو&#۱۷۲۸; مقابله با آن و شیو&#۱۷۲۸; انحراف و کجروی آنها در جامعه می باشد . اصولا بزهکاری نوجوانان عبارت است از جرایم کم اهمیت و چون کودکان و نوجوانان معمولاً مرتکب این نوع جرائم می شوند ، در مورد کودکان و نوجوانان استفاده از واژ&#۱۷۲۸; بزهکاری بهتر از استفاده از واژ&#۱۷۲۸; مجرمیت است وبا یک تعریف ساده می توان گفت نوجوان بزهکار فردی است که قبل از رسیدن به سن ۱۸ سالگی مرتکب جرمی می شود. عوامل گوناگونی در بروز بزهکاری موثر است و تنها نمی توان علت خاص و واحدی را برای آن در نظر گرفت بلکه همیشه چندین علت دست به دست یکدیگر داده و باعث بروز بزه در نوجوان می گردد(معظمی،۱۳۸۸،ص ۱۷) .کودکان و نوجوانان به دلایل خانوادگی ،تربیتی و فرهنگی ممکن است به رفتارهای بزهکارانه سوق داده شوند در گام نخست این خانواده ها هستند که نقش سرنوشت سازی در اینده کودکان ونوجوانان دارند.چنانکه با تربیت درست می توانند کودک را به راه درست هدایت کنندو یا شرایط و محیط رابرای تحقق بزهکاری توسط کودکان مهیا سازند.دانشمندان با تحقیقات اجتماعی وضع نابسامان محیط خانوادگی را در بروز جرایم تایید کرده اندواذعان داشته اند که وضع خانوادگی شخصی رابطه ای مستقیم با بروز حالت خطر ناک و بزهکاری وی دارد.از نظر تحصیلات ومسا&#۶۵۱۶۳;ل فرهنگی فرزندان خانواده های سطح پایین و متوسط به مراتب بیشتر از فرزندان خانواده های تحصیل کرده در معرض ارتکاب جرم هستند.بنابر این نباید سیاست جنایی خاص بزهکاران صغیر و نوجوان را از سیاست حمایت خانواده جدا دانست.به عبارت دیگر حمایت درست از نهاد مقذس خانواده ونظارت اساسی وکارشناسانه بر ان،سبب کاهش جرایم خاص نوجوانان خواهد شد. سوالات: از میان متغیرهای تأثیرگذار خانواده ، کدام عامل بیشترین تأثیر را بر بزهکاری نوجوانان شهر همدان داشته است ؟ از میان متغیرهای تأثیرگذار عامل اولیای مدرسه ، کدامیک بیشترین تأثیر را بر بزهکاری نوجوانان شهر همدان داشته است ؟ از میان متغیرهای تأثیرگذار گروه دوستان کدامیک بیشترین تأثیر را بر بزهکاری نوجوانان شهر همدان داشته است ؟ روش تحقیق: جامعه آماری در این پژوهش از دو زیر جامعه آماری انتخاب گردیده است .که محدوده سنی انها ۱۸-۱۵ سال می باشد جامع&#۱۷۲۸; آماری اول شامل : نوجوان بزهکار محبوس در کانون اصلاح و تربیت همدان می باشند که دوران محکومیت خود را می گذرانند .جامع&#۱۷۲۸; آماری دوم شامل : دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دبیرستانهای نواحی یک و دو آموزش و پرورش شهر همدان هستند که در سال تحصیلی ۸۹ – ۸۸ به تحصیل اشتغال دارند . به منظور به دست آوردن داده های متناسب جهت استخراج و استنتاج نتایج مطلوب و قابل تعمیم در تکمیل پرسشنامه ، از ۱۸۶ پرسشنامه ۳۱ پرسشنامه توسط گروه بزهکار محبوس در کانون اصلاح و تربیت و ۱۵۵ پرسشنامه توسط نوجوانان سالم تکمیل شده است.برای گروه نوجوانان بزهکار به دلیل محدود بودن تعداد آنها ( ۳۱ ) نفر ، نمونه گیری انجام نگرفت و همه آنها مورد مطالعه قرار گرفته اند . امّا در جامع&#۱۷۲۸; سالم حجم نمونه را طبق فرمول زیر تعیین کرده ایم(دلاور،۱۳۸۷،ص۵۰) ۸۶۰۰ &#۸۷۷۳; ۸۵۸۶ N= جامع&#۱۷۲۸; سالم از بین دانش آموزان مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه به صورت تصادفی انتخاب شده اند از بین نواحی ۱ و ۲ واحدهای آموزشی مورد نظر کدگذاری شد و از هر ناحیه تعداد ۳ واحد آموزشی به شیو&#۱۷۲۸; تصادفی انتخاب و پس از انتخاب از هر واحد آموزشی تعداد ۲۶دانش آموز به صورت تصادفی انتخاب گردیده و پرسشنامه را تکمیل کردند . . در این پژوهش از دو روش استفاده شده است . ۱لف – بخش نظری از روش اسنادی – کتابخانه ای ب – بخش میدانی از روشهای پیماشی و علمی – مقایسه ای استفاده شده است . روشهای آماری مورد استفاده در پژوهش : در پژوهش حاضربرای تجزیه وتحلیل داده ها از روشهای آماری در دو سطح توصیفی و استنباطی استفاده شده است .در روش استنباطی به منظور وجود یا عدم وجود رابطه بین متغیر وابسته ( بزهکاری ) و متغیر مستقل مانند : خانواده ، اولیای مدرسه و گروه دوستان از آزمون همگونی ۲ X استفاده شده است . همجنین به منظور اندازه گیری شدت همبستگی بین متغیرها از ضریب همبستگی&#۹۷۷; (کرایمر) استفاده شده است .ضریب همبستگی &#۹۷۷; عددی بین صفر و یک می باشد . هر چه ضریب &#۹۷۷; به عدد یک نزدیکتر باشد نشان دهنده شدت همبستگی و تأثیر بالا متغیر مستقل بر متغیر وابست&#۱۷۲۸; تحقیق می باشد ، در تحقیق حاضر &#۹۷۷; کرایمر در آزمون فرضیات نقش اصلی را ایفاء می کند یعنی بالاترین ضریب همبستگی بدست آمده در بین متغیرهای مستقل در داخل یک عامل ( خانواده ، اولیاء مدرسه و گروه دوستان ) به عنوان تأثیر گذارترین عامل در بزهکاری نوجوانان می باشد . تبیین مسا ئل نظری : برای تجزبه و تحلیل بزهکاری نیازمندیم که از نظریه های مختلف جرم شناسی در باب انحرافات اجتماعی استفاده نمائیم و نیز با توجه به اینکه هست&#۱۷۲۸; اصلی بحث انحراف های اجتماعی ، عمل اجتماعی می باشد ، لذا در تحلیل آن نیز بایستی به ساخت اجتماعی و روابط متقابل اجتماعی توجه کرد . لذا در این مبحث به بیان نظریه های جرم شناسان در باب یادگیری اجتماعی و کنترل اجتماعی می پردازیم . نظریه های فر آیند اجتماعی : نظریه های فرآیند اجتماعی بزهکاری را بر اساس طبقه اجتماعی بیان نمی کند بلکه بزهکاری را تابعی از جامعه پذیری افراد می دانند . طبق این نظریه ها افراد در بیشتر مواقع تحت تأثیر روابط خانوادگی و روابط دوستان و اشخاصی چون معلم و پلیس و ….. هستند ، اگر این روابط سالم و سازنده باشد فرد ضمن پذیرفتن هنجارهای اجتماعی نقش های مورد انتظار جامعه را به خوبی ایفا می کند ، اما اگر این روابط ناسالم و دارای کارکردی مخرب باشد فرد نمی تواند از عهد&#۱۷۲۸; انجام این نقشها بر آید .در نتیجه راه حل های بزهکارانه را جایگزین راه حلهای پذیرفته شده اجتماع می شود .(جلیلی،۱۳۸۲،ص ۴۹) نظریه های فرآیند اجتماعی در یک مفهوم اساسی مشترکند و آن این است که هم&#۱۷۲۸; افراد بدون توجه به نژاد ، طبقه ، جنسیت استعداد بزهکاری را دارند . این نظریه ها به ۳ شاخ&#۱۷۲۸; مستقل از هم تقسیم می شوند . نظریه های یادگیری ،نظریه های کنترل اجتماعی ونظریه های کنش اجتماعی ( برچسب زنی ) نظریه یادگیری اجتماعی : بر اساس این نظریه ها جرم محصول یادگیری هنجارها ، ارزش ها و رفتارهای مربوط به فعالیت های بزهکارانه است . این یادگیری اجتماعی می تواند شامل تکنیکهای واقعی جرم و همچنین جنبه های روان شناسی بزهکاری باشد . نظریه های یادگیری اجتماعی خود به چند شاخه تقسیم می شوند .نظریه پیوند افتراقی،نظریه تقویت متفاوت ونظریه خنثی سازی،از میان این نظرات نظریه پیوند افتراقی راکه با موضوع پژوهش در ارتباط است شرح می دهیم . نظریه پیوند افتراقی : نظریه پیوند افتراقی ادوین سادرلند ، مشهورترین نظریه از مجموع نظریه های یادگیری در مباحث کج رفتاری اجتماعی است . نکت&#۱۷۲۸; اصلی نظریه سادرلند این است که افراد به این علت کج رفتار می شوند که تعداد تماس های انحرافی آنان بیش از تماسهای غیر انحرافی شان است . این تفاوت تعامل افراد با کسانی که ایده های کج رفتارانه دارند نسبت به افرادی که از ایده های همنوایانه برخوردارند ( یعنی تماس بیشتر آنان با کج رفتاران یا ایده های کج رفتاری ) علت اصلی کج رفتاری آنهاست . خلاصه ای از رویکرد سادرلند به مسأله کج رفتاری را به دلیل اهمیت فراوان آن نقل میکنیم . *کج رفتاری یادگرفتنی است نه ارثی و نه محصول بهر&#۱۷۲۸; هوشی پائین یا آسیب مغزی وامثال آن *کج رفتاری در تعامل با دیگران آموخته می شود . *بخش اصلی یادگیری کج رفتاری در حلقه درون گروه مانند خانواده ، مدرسه ، کوچه ، محله و …. روی می دهد و رسانه های جمعی و مطبوعات نقش کم اهمیتی در تکوین رفتار بزهکارانه دارند . *یادگیری بزهکاری شامل آموختن فنون خلاف کاری و سمت و سوی انگیزه ها و کشش ها و گرایشها می شود . *سمت و سوی خاص انگیزه ها و کشش ها از تعریف های مخالف و موافق هنجارها یاد گرفته می شود . *هر فرد به دلیل بیشتر بودن تعریف های موافق تخلف ، به نسبت تعریفهایی موافق با همنوایی با هنجارها کج رفتار می شود ، این نکته قضیه کلیدی نظریه سادرلند است . *پیوندهای افتراقی ممکن است از نظر فراوانی ، دوام ، و شدت ، متفاوت باشد . *فرآیند یادگیری کج رفتاری از طریق تعامل با کج رفتاران و همنوایان ، ساز و کارهای مشابهی با هر نوع یادگیری دیگر دارد . *کج رفتاری را که خود تجلی نیازها و ارزشهای کلی است نمی توان با همین نیازها و ارزشهای کلی تبیین کرد (سادر لند و کرسی،۱۹۶۶،صص۸۳-۷۷) او بر این باور بوده که بزهکاری رویدادی طبیعی در جامعه است و در سطح تعامل اجتماعی مدعی شد که افراد به همان شیوه که یاد می گیرند از قوانین پیروی کنند ، به همان شیوه هم یاد می گیرند که کج رفتار شوند ، بنابر این سادرلند معتقد شده است که بزهکاری را با اصول اجتماعی بهتر می توان تبیین کرد تا با اصول روان شناختی مرضی ، با این وجود محیط اجتماعی سالم و محیط اجتماعی ناسالم سازند&#۱۷۲۸; عملی خواهد بود که می تواند سالم و موافق با هنجارها و ارزش های عام باشد و یا اینکه می تواند انحرافی با مخالف با نگرش های سالم مسلط در جامعه باشد نظریه هویت پذیری افتراقی : دانیل گلیزر مدعی است که نظریه سادرلند رویکردی ماشین انگارانه به کج رفتاران دارد و چنین می پندارد کهتعامل با بزهکاران شخص را بطور مکانیکی وادار به درگیر شدن در امور بزهکاران می کند . با این کار قابلیت های تصمیم سازی و پذیرش نقش ، فرد نادیده گرفته می شود . گلیزر در تلاش برای اصلاح این تصویر ماشین انگارانه از بزهکاران ، اظهار داشته است که تعامل با بزهکاران ( واقعی یا مجازی ) به خودی خود ضرری ندارد مگر اینکه بحدی برسد که فرد خود را با بزهکاران یکی بداند و از آن ها هویت بگیرد .(گلیزر،۱۹۵۶،ص ۴۵) نظریه تقویت افتراقی : رابرت برگس و رونالد ایکرز بر اساس نظریه تقویت در روان شناسی که می گوید ادامه یا توقف هر نوع رفتاری بستگی به تشویق یا مجازات دارد . یعنی تشویق موجب ادامه رفتاری خاص و مجازات باعث توقف آن خواهد شد .این دو ابراز میدارند که هرپیوند با کج رفتاران کسی را کج رفتار نمی کند بلکه همین افراد کج رفتاری را در صورتی که نسبت به همنوایی ـ با مقدار فراوانی و احتمال بیشتر رضایت بخش تر باشد به همنوایی ترجیح خواهند داد . برگس واکرز بر اساس قانون نیروی تقویت افتراقی می گوینداگر تعداد عواملی که نیروهای تقویت کنند&#۱۷۲۸; تولید کنند آن عاملی بیشترین احتمال وقوع را دارد که بیشترین تقویت کننده را به لحاظ مقدار ، فراوانی و احتمال تولید کند آنان بر این باورند که رفتار فرد اساساً تحت تأثیر آن دسته از گروهایی است که منابع اساسی تشویق و تنبیه را تحت کنترل دارند و تعاریف هنجاری و الگوهای رفتاری را برایشان عرضه می کنند (ایکرز،۱۹۶۶،ص ۵۰) نظریه های کنترل اجتماعی: نظریه کنترل هم در تحلیل و تبیین کج رفتاریهای اجتماعی مورد استفاده قرار گرفته و از نظریه های با نفوذ حوز&#۱۷۲۸; جامعه شناسی انحرافات اجتماعی و جرم بوده است . موضوع اصلی در این نظریه این است که کج رفتاری نتیج&#۱۷۲۸; نبود کنترل اجتماعی است فرض اصلی در این نظریه این است که هم چنانکه فروید گفته است افراد به طور طبیعی تمایل به کج رفتاری دارند و اگر تحت کنترل قرار نگیرند مرتکب بزهکاری می شوند و کج رفتاری اشخاص بیش از آنکه ناشی از نیروهای محرک بسوی نابهنجاری باشد محصول عدم ممانعت است . تراوس هیرشی ، مهم ترین صاحب نظر این رویکرد علت همنوایی افراد با هنجارهای اجتماعی را پیوند اجتماعی آنها دانسته است ، وی مدعی است که پیوند میان فرد و جامعه مهم ترین علت همنوایی و عامل اصلی کنترل رفتارهای فرد است و ضعف این پیوند و یا نبود آن موجب کج رفتاری است هیرشی اجزای اصلی پیوند شخص با جامعه را که مانع کج رفتاری می شود را به شرح زیر توضیح داده است . *داشتن « تعلق خاطر » نسبت به افراد و نهادها در جامعه یکی از شیوه هایی است که فرد خود را از طریق آن به جامعه پیوند می زند . ضعف چنین تمایلات و پیوندهایی موجب می شود فرد خود را در ارتکاب بزهکاری آزاد بداند . *افراد در هر جامعه به منظور دستیابی به اهداف و کسب منزلت و حسن شهرت وقت و انرژی خود را صرف می کنند و به فعالیت های متداول زندگی روزمره « متعهدند » و از کج رفتاری می پرهیزند تا موقعیت هایی را که بدست آورده اند حفظ کنند . *افراد چنان خود را مشغول همنوایی می کنند که وقتی برای ارتکاب کج رفتاری یا حتی فکر کردن به آن برایشان باقی نمی ماند « درگیری » در فعالیت های مربوط به زندگی روزمره همه وقت و انرژی خود را به خود اختصاص می دهد و خود موجب تقویت تعهد می شود . *اعتقاد افراد به اعتبار اخلاقی نظام هنجارهای اجتماعی و رعایت قوانین و مقررات نیز موجب احساس وظیف&#۱۷۲۸; اخلاقی نسبت به دیگران می شود و ضعف چنین اعتقادی راه را برای کج رفتاری هموار می کند . به نظر وی « وابستگی به همسالان تنها زمانی موجب بزهکاری است که انها به رفتار بزهکارانه بها دهند ولی این یافته ها با آن دسته از نظریه های فرهنگی که بر این فرض مبتنی اند که انگیزه برای بزهکاری از طریق روابط صمیمی و شخصی انتقال می یابد ناسازگار است .(ممتاز،۱۳۸۲،ص۱۲۱) هیرشی اظهار میدارد که جرم موجب ارضاء خاطر سریع و آسان فرد کج رفتار می شود و کسی مرتکب جرم می شود که به دنبال ارضاء خاطر سریع بوده و اهداف کوتاه مدتی در زندگی داشته باشد اینگونه افراد به خلاف همنوایان از خود کنترلی ضعیفی برخوردارند و نه تنها احتمال کج رفتاریشان بیشتر است بلکه به ارتکاب فعالیت های جانبی آن مانند کشیدن سیگار و مصرف الکل هم تمایل دارند منشاء خود کنترل ضعیف را هم باید در خانواده و دوران کودکی و جامعه پذیری ناکارآمد یافت خواه پیوند اجتماعی قوی باشد خواه ضعیف باشد . علل ارتکاب بزه توسط کودکان و نوجوانان : برخی از خصوصیات و خصال فردی ، طفل را بسوی تبهکاری سوق می دهد . این خصوصیات درونی و مربوط به شخص مجرم است . یکی از عواملی که شخصیت افراد را تحت تأثیر خود قرار داده و مورد توجه جرم شناسان نیز واقع شده است عوامل ارثی است همانطور که انسان از لحاظ مالی وارث بستگان خود می باشد ، ممکن است از نظر فردی نیز وارث استعدادها ، خو و خصلتهای خوب و بد نیاکان خود از راه وراثت به او منتقل می شود باشد . عوامل دیگری نیز وجود دارند که از زمان انعقاد نطفه تا زمان تولد جنین اثر می گذارد و تأثیر هر یک از این عوامل در شخصیت طفل غیر قابل انکار است ، عوامل مربوط به دوران حاملگی مانند : سن ، سوء تغذیه ، استفاده از داروهای شیمیایی ، مواد مخدر ، الکل و بیماریهای مادر در دوران بارداری و حالات هیجانی و عاطفی مادر از زمر&#۱۷۲۸; این عوامل است .(شامبیاتی،۱۳۷۳،ص۱۷۵) اختلالات روانی نیز از جمل&#۱۷۲۸; عوامل بزه زای داخلی محسوب می گردند که ممکن است ارثی یا در نتیج&#۱۷۲۸; بیماریهای واگیر عارض شود اکثر اعضای باند کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلالات روانی بوده و به علت همین اختلالات تابع اوامر رئیس باند گردیده و مرتکب جرایمی نظیر سرقت ـ قتل افراد مسن که تنها زندگی می کنند می گردند این افراد تحت تأثیر عوامل مختلف از خانواده فرار کرده و مرتکب سرقت و جرایم جنسی می شوند ، کسانی که عقب ماندگی روانی دارند در دوران کودکی مستعد اختلالهای رفتاری بوده و در بزرگسالی رفتارهای عجیب و یا اعمال هیستریک شدیدی را که برخی از بیماریهای روانی مانند اسکیزوفرنی مشاهده می شود از خود نشان میدهند . جامعه شناسان به عوامل مستقیم و غیر مستقیم محیط و تراکم جمعیت ، وضع سکونت ، آلودگی هوا و …. توجه کرده اند . نقش شرایط اجتماعی و تعارضاتی که در چارچوب آن به وقوع می پیوندد ، انکار ناپذیر است . به همین دلیل نه می توان بزه کاری را تنها بر اساس عوامل اجتماعی بررسی می کرد و نه یافته های مستقل این زمینه قبلی همواره هماهنگ است. حوادث طبیعی مانند : سیل ، طوفان ، زلزله و غیر طبیعی مانند : شورش ، جنگ یا انقلاب یا پاره ای از شرایط غیر عادی در جامعه رواج داشته باشد میزان بزهکاری روبه افزایش می گذارد . فقر یکی از عوامل مهم اقتصادی است ، و یکی از عوامل مهم از انواع انحرافات از جمله دزدی و انحراف جنسی در مردم به ویژه در کودکان و نوجوانان است . بیشتر محرومیتها و برآورده نشدن تمایلات که موجب عدم اطمینان اجتماعی می شود ، ناشی از عامل فقر است و نمی توان ان را نادیده گرفت . بیکاری ، کمبود مواد غذائی و پوشاک ، بی سوادی و عقب افتادگی ، جهل و خرافات ریشه در نیازهای مادی و ترس از فقر دارد . فقدان مسکن ، زندگی در زاغه ها و کپرها و حاشی&#۱۷۲۸; شهرها ، سوء تغذیه و بهداشت ناکافی که با فقر ارتباط دارند ، از عوامل مهم بزهکاری اند . احتمال می رود مهم ترین عامل مؤثر در بزهکاری ، روش تربیتی نادرست یا اختلال در شبک&#۱۷۲۸; ارتباطی خانواده باشد . تقریباً تمام پژوهشها نشان داده اند والدینی که با کودکان خود مهربان نیستند بیشتر احتمال دارد که فرزندانی بزهکار داشته باشند .( وکیلیان ،۱۳۸۸،ص ۱۳۱) افزایش احتمال بزهکاری در خانواده هایی وجود دارد که والدین از روشهای انضباطی بسیار سخت گیرانه یا بسیار بی بند وبار و فریبنده استفاده می کنند ، شیو&#۱۷۲۸; انضباطی به جای آنکه مبتنی بر استدلال باشد مبتنی بر تنبیه بدنی است ، کودکان بزهکار رابط&#۱۷۲۸; بسیار ضعیفی با پدران خود داشته و آنها را به عنوان الگوهای غیر قابل پذیرش ارزیابی می کنند . خانواد&#۱۷۲۸; کودکان بزهکار اغلب فاقد پدر بوده یا پدر غیبت طولانی دارد . در حالیکه بزهکاری با جدایی و طلاق در خانواده همبستگی دارد . ثابت شده است که داشتن مشکلاتی در مدرسه با بزهکاری رابط&#۱۷۲۸; بالایی دارد . بررسی ها نشان داده است که تنبیه والدین تأثیری بر تقلیل بزهکاری ندارد و موجب تشدید و گاه انتقامجویی می شود.نقش دوستان و همسالان و همانند سازی با آنها و یا وابستگی به انها صرف نظر از طبقه اجتماعی اقتصادی عامل مهمی در بزهکاری است . نوجوانانی که توسط والدینشان طرد می شوند ، برای کسب حمایت و تأئید بسوی همسالان کشانده می شوند ، اکثر بزهکاران در پاسخ به این سؤال که بزه را از چه کسی فرا گرفته اند دوستان خود را نام برده اند که این مسئله توجه بیشتر والدین و مربیان و معلمان را به کنترل و نظارت بر دوستان فرزندان و مربیان می طلبد . خانواده های ستیزه گر و متلاشی شده یکی دیگر از عوامل اصلی و اولیه گرایش به بزهکاری محسوب شده است ، زیرا اکثر ناراحتی های نوجوان زائید&#۱۷۲۸; امرو نهی و سخت گیری های اولیه والدین و بی مهری در کودکی و محرومیت و عدم رفاه و امنیت ، عصبانیت والدین ، سستی اصول اخلاقی ، حمایت زیاد از نوجوان و آرزوهای جاه طلبان&#۱۷۲۸; والدین برای نوجوانان است . که گاهی هم به جنون منتهی می شود . منازعات خانوادگی اعم از مشاجرات والدین یا مشاجرات بین فرزندان ، اعتیاد والدین به مواد مخدر و مشروبات الکلی ، ازدواجهای مکرر و بوجود آوردن برادران و خواهران ناتنی ، حسادت و تبعیض بین فرزندان ، طلاق و …. همگی از عوامل مهم بزهکاری کودکان و نوجوانان محسوب می شود همچنین خانواده ای که در آن یکی از والدین حضور داشته باشند احتمالاً موجب ناراحتی و طغیان نوجوانان آن خانواده می گردد . زیرا اگر مادر نباشد نوجوان یا کودک احساس کمبود کرده و عواطف ناخوشایندی در او ایجاد می شود که عامل مهم بزهکاری به شمار می رود .معظمی،۱۳۸۸،ص۱۸) مدرسه بعد از خانواده نقش بسیار مهمی در زندگی اجتماعی کودکان و نوجوانان به عهده دارد . بنابر این اولیای مدارس بخوبی می توانند ضمن مراقبت و کنترل رفتارهای نوجوانان به مشکلات و ناسازگاری آنها پی ببرند . از طرف دیگر موقعیت و رفتار و برنامه های مدرسه اثر مهمی در علاقمندی و یا فرار نوجوانان از مدرسه دارد . مدرسه همچنین باعث رشد فکری ، عاطفی و اجتماعی کودکان می شود و با آموزش حرفه ای خاص انان را برای وارد شدن به دنیای بزرگسالان آماده می کند پیشرفت و توسع&#۱۷۲۸; وسایل ارتباط جمعی به رغم تمامی مزایایی که داشته است دارای معایبی نیز هست با توسعه وسایل تصویری از قبیل : تلویزیون ، ماهواره ، سینما ، رایانه ، اینترنت ، مجلات و ….. اینگونه وسایل تبدیل به مدارس آموزشی مجرمانه ای برای کودکان و نوجوانان شده است . نتایج پژوهش : هدف اصلی ما در پژوهش حاضر شناخت تأثیر عوامل اجتماعی بر بزهکاری نوجوانان شهر همدان با تأکید بر رویکرد تأثیر خانواده، اولیاء مدرسه و گروه دوستان می باشد در پژوهش حاضر مقصود از بزهکاری نوجوانان آن رفتارهایی است که انجام آن برخلاف قوانین جزائی بوده و از سوی گروه سنی خاصی سر می زند. در کشور ما با توجه به اینکه برای نوجوانان ذکور سن ۱۵ سال سن مسئولیت کیفری می باشد و نیز با توجه به نظریات علماء و متخصصین روانشناسی و علوم تربیتی ملاک نوجوان بودن را تا سن ۱۸ سالگی قرار دادیم. به منظور شناخت دقیق تأثیر عوامل مؤثر، روش اصلی تحقیق روش علّی مقایسه ای بوده است که پس از جمع آوری اطلاعات و از طریق پرسشنامه با استفاده از نرم افزار spss اطلاعات پردازش شده و به منظور مقایسه دو گروه از آزمون (کای دو) استفاده شده است. در ابتدا دو زیر جامعه (بزهکاران و غیربزهکاران) براساس ویژگی های فردی توصیف و سپس به منظور شناخت متغیرهای مؤثر بر بزهکاری به مقایسه دو گروه می پردازیم. ویژگی های فردی دو گروه: ۱. از نظر ترکیب سنی بیشترین تعداد بزهکاران با فراوانی ۷/۴۶ درصد در رده سنی ۱۷ سال قرار داشته اند. همچنین بیشترین فراوانی سنی در بین نوجوانان سالم با ۳/۳۱ درصد مربوط به سن ۱۷ سال بوده است. ۲. در بین نوجوانان بزهکار بالاترین درصد تحصیلات با ۸/۲۵ درصد مربوط به مقطع ابتدایی و نظر به انتخاب جامعه نوجوانان سالم از بین نوجوانان شاغل به تحصیل در سطح دبیرستانها، بالاترین میزان تحصیلات با ۳/۳۷ درصد مربوط به مقطع سوم دبیرستان می باشد. ۳. فراوانی جرایم ارتکابی نوجوانان بزهکار به ترتیب عبارتند از: جرایم علیه اموال با ۳/۴۳ درصد،، جرایم علیه اشخاص با ۳۰ درصد جرایم مواد مخدر با ۳ا۱۳ درصد، ، جرایم علیه اخلاق با ۷/۶ درصد، جرایم علیه امنیت ۷/۶ درصد می باشد. ۴. ۷/۶۶ درصد نوجوانان بزهکار برای اولین بار و ۳/۱۳درصد برای دومین۱۰درصد برای سومین بار و ۱۰ درصد برای چهارمین بار محکوم شده اند. در بین کسانی که برای دومین بار مرتکب تکرار جرم شده اند ۲۰ درصد در رده سنی ۱۸ سال و ۵۵درصد در رده سنی ۱۷ سال و۲۵ درصد ۱۶ سال داشته اند.برای سومین بار ۳/۳۳درصد ۱۷ سال،۷/۶۶ درصد ۱۸ سال برای چهارمین بار ۳/۳۳ درصد۱۶ سال،۷/۶۶ درصد ۱۸ سال داشته اند. بیشترین فراوانی بر اساس تکرار جرم وسن ،۱۷ سال با ۷/۴۶ درصد می باشد ۵. ۷/۳۶ درصد بزهکاران اظهار داشته اند که در هنگام ارتکاب جرم تنها بوده اند و ۳/۶۳ درصد اظهار کرده اند که دارای همدست و شریک بوده اند. نتایج حاصل از بررسی متغیر خانواده: جدول شماره ۱: متغیرهای تأثیر گذار عامل خانواده، اولیاء مدرسه و گروه دوستان بر بزهکاری نوجوانان شهر همدان خانواده گسیختگی کانون خانواده نابسامانی های موجود در کانون خانواده عدم نظارت و رسیدگی والدین نحوه رفتار والدین با یکدیگر داشتن نامادری جدایی والدین نوع رابطه والدین با فرزندان درک فرزندان توسط والدین تقلید از والدین بزهکاری والدین توجه و رسیدگی به مشکلات نوع برخورد والدین در صورت انجام عمل خلاف نوع برخورد در صورت انجام عمل خلاف میزان اطلاع والدین از روابط فرزندان با دوستان رابطه پدر با فرزند رابطه مادر با فرزند اعتیاد پدر حبس پدر مالی عاطفی ضریب همبستگی (V کرامر) ۳۳۳/۰ ۳۱۷/۰ ۵۱۳/۰ ۳۹۶/۰ ۲۶۰/۰ ۲۷۱/۰ ۲۸۲/۰ ۳۷۳/۰ ۴۷۰/۰ ۲۷۰/۰ ۲۹۳/۰ ۲۲۲/۰ ۲۲۲/۰ ۳۱۱/۰ ۱. از نظر وضعیت اشغال پدر بین دو گروه تفاوت وجود دارد بطوریکه ۴/۱۹ درصد پدر افراد بزهکار بیکار بوده اند در صورتی که ۸ درصد پدر نوجوانان غیربزهکار بیکار بوده اند. ۲. از نظر سطح تحصیلات پدر افراد بزهکار در مقایسه با پدر افراد غیربزهکار، از سطح تحصیلات پایین تری برخوردار هستند . همچنین ۳/۳۳ درصد مادران نوجوانان بزهکار بیسواد بوده اند در صورتی که ۲۲ درصد مادران افراد غیربزهکار بیسواد بوده اند. بنابراین بطور کلی والدین افراد بزهکار از سطح تحصیلات بالایی برخوردار نبوده اند. ۳. بین دو گروه از نظر زندگی نکردن والدین با یکدیگر بر اثر طلاق یا جدایی تفاوت وجود دارد بطوریکه ۲/۴۵ درصد والدین بزهکاران باهم زندگی نمی کنند. ۴. از نظر نحوه برخورد والدین با یکدیگر بین دو گروه تفاوت وجود دارد. بطوریکه والدین نوجوانان سالم در مقایسه با والدین نوجوانان بزهکار رابطه بهتر و مطلوبی با یکدیگر داشته اند. به نحوی که ۷۱ درصد والدین نوجوانان بزهکار رابطه شان با هم خوب بوده در صورتی که ۲/۸۶ درصد والدین نوجوانان غیربزهکار رابطه شان با هم خوب بوده است. همچنین ۴/۱۹ درصد والدین افراد بزهکارمشاجره و کتک کاری داشته اند در صورتی که تنها ۶/۱ درصد والدین نوجوانان سالم چنین رفتاری را با هم داشته اند. ۵. پدران نوجوانان سالم در مقایسه با پدران نوجوانان بزهکار رابطه صمیمانه تری با فرزندان خود داشته اند. در نوع رابطه بین پدر و فرزند در حالت غیرصمیمانه نیز بین دو گروه تفاوت وجود دارد. بطوریکه پدر بزهکاران اغلب اوقات آنها را کتک می زده اند در صورتی که تنها ۶/۵ درصد پدر نوجوانان سالم چنین رفتاری را با فرزند خود داشته اند. ۶. مادر نوجوانان بزهکار در مقایسه با غیربزهکاران روابط غیرصمیمانه با آنها داشته اند بطوریکه ۳/۱۰درصد بزهکاران رفتار مادر خود را غیرصمیمانه عنوان کرده اند در صورتی که تنها ۷/۴ درصد نوجوانان سالم اظهار کرده اند که مادرشان چنین رفتاری را با آنها داشته است. بین دو گروه از نظر نوع رابطه مادر با فرزند در حالت رابطه غیرصمیمانه تفاوت چندانی وجود ندارد. اما نکته قابل توجه اینکه ۲/۱۸ درصد مادر بزهکاران در حالت غیرصمیمانه دائماً غر می زده و در بعضی مواقع فرزند خود را کتک می زده اند در صورتی که ۶/۵ از مادران نوجوانان سالم چنین رفتاری را با فرزند خود داشته اند. ۷. بین دو گروه از نظر رفتار مطابق با انتظار والدین تفاوتی وجود دارد.بطوریکه ۹/۱۲ درصد بزهکاران مطابق انتظار والدین رفتار کرده اند درصورتی که این میزان در بین نوجوانان سالم اغلب ۴/۵۳ درصد می باشد ۸. بین دو گروه از نظر درک توسط والدین تفاوت وجود دارد بطوریکه نوجوانان سالم در مقایسه با نوجوانان بزهکار بیشتر توسط والدین خود درک می شده اند. ۹. از نظر تمایل به تقلید از رفتار والدین بین دو گروه تفاوت وجود دارد بطوریکه بزهکاران تمایل بیشتری به تقلید از رفتار والدین خود داشته اند. به نحوی که ۸/۵۴ درصد بزهکاران اظهار کرده اند که به میزان زیادی تمایل به الگوبرداری از رفتار والدین داشته اند، در صورتی که ۶/۳۶ درصد نوجوانان سالم چنین تمایلی را داشته اند. ۱۰. بین دو گروه از نظر اعتیاد پدر تفاوت وجود دارد بطوریکه ۵/۳۷ درصد پدر نوجوانان بزهکار اعتیاد داشته اند در صورتی که ۴/۵ درصد پدرنوجوانان سالم اعتیاد داشته اند. ۱۱. بین دو گروه از نظر حبس و زندانی شدن پدر نوجوانان تفاوت وجود دارد بطوریکه بیشتر پدر نوجوانان بزهکار سابقه حبس داشته اند به نحوی که ۷/۴۱ درصد پدر نوجوانان بزهکار سابقه حبس داشته اند در صورتی که ۴/۳ درصد پدر نوجوانان سالم سابقه حبس داشته اند. ۱۲. بین دو گروه از نظر عدم حضور شبانه پدر در منزل تفاوت وجود ندارد. اما نکته قابل توجه اینکه ۸/۲۵ درصد بزهکاران اظهار کرده اند که بارها اتفاق افتاده که پدرشان شب به منزل نیاید در صورتی که ۵/۱۳ درصد پدر نوجوانان سالم از چنین وضعیتی برخوردار بوده اند. ۱۳. بین دو گروه از نظر میزان توجه و رسیدگی والدین به حل مشکلات جسمی و بیماری نوجوانان تفاوت وجود ندارد. ۱۴. بین دو گروه از نظر میزان توجه و رسیدگی والدین در جهت حل مشکلات مالی فرزندان تفاوت وجود دارد، بطوریکه والدین غیربزهکاران توجه و عنایت کمتری به منظور حل مشکلات فرزندان خود داشته اند به نحوی که میزان توجه و رسیدگی والدین نوجوانان بزهکار به مشکلات مالی آنها کم بوده است. ۱۵. بین دو گروه از نظر میزان توجه و رسیدگی والدین در جهت حل مشکلات عاطفی فرزندان تفاوت وجود دارد، بطوریکه والدین نوجوانان سالم توجه و رسیدگی بیشتری در حل مشکلات عاطفی فرزندان خود داشته اند بطوریکه ۳/۱۳ درصد بزهکاران اظهار کرده اند که والدین شان در سطح زیاد به مسائل عاطفی آنها رسیدگی و توجه داشته اند در حالی که این میزان در بین نوجوانان سالم ۷/۲۲ درصد بوده است. ۱۶. بین دو گروه از نظر میزان اطلاع والدین از روابط فرزندان با دوستانشان تفاوت وجوددارد بطوری که ۹/۱۲ درصد بزهکاران اظهار داشته اند که والدین انها هیچ اطلاعی از روابط فرزندان با دوستانشان نداشته اند.درصورتی که نوجوانان سالم این میزان را ۳/۱ درصد عنوان کرده اند. ۱۷. بین دو گروه از نظر نحوه برخورد والدین با فرزندان در صورت انجام عمل خلاف تفاوت وجود دارد بطوریکه والدین بزهکاران در مقایسه با والدین نوجوانان سالم، فرزند خود را بیشتر سرزنش می کرده اند. در صورتی که والدین نوجوانان سالم بیشتر به راهنمایی و نصیحت فرزندان خود اقدام می کرده اند. جدول شماره ۱ ضریب همبستگی متغیرهای تاثیرگذار عامل خانواده بر بزهکاری نوجوانان شهر همدان را نشان می دهد .همانطور که از جدول فوق مشاهده می شود بالا ترین ضریب همبستگی با ضریب ۵۱۳/۰= &#۹۷۷;مربوط به متغیر گسیختگی کانون خانواده می باشد.بنا براین می توان گفت گسیختگی کانون خانواده بیشترین تاثیر را بر بزهکاری نوجوانان شهر همدان داشته است نتایج حاصل از تأثیر متغیر اولیاء مدرسه: اولیاء مدرسه نظارت و رسیدگی اولیاء مدرسه تشویق وتنبیه تحقیر در مدرسه صحبت با اولیاء مدرسه تمایل به الگو برداری از اولیاء مدرسه انجام تکالیف درسی تنبیه سرزنش توسط اولیاء مدرسه مشورت با اولیای مدرسه اطلاع از مشکلات خانوادگی لگو برداری از رفتار ناشایست ۳۲۱ /۰ ۳۹۶ /۰ ۳۰۰ /۰ ۲۳۳ /۰ ۳۳۵ /۰ ۲۵۸/۰ جدول شماره ۲:متغیرهای تاثیر گذار عامل اولیای مدرسه بر بزهکاری نوجوانان شهر همدان ۱. ۲/۷۴ درصد نوجوانان بزهکار اظهار کرده اند که قبل از دستگیری ترک تحصیل کرده اند. ۲. علت ترک تحصیل نوجوانان بزهکار به ترتیب: فقر مالی خانواده (۷/۴۱درصد)، دوستان ناباب (۵/۳۷ درصد)، عدم علاقه به تحصیل (۷/۱۶ درصد)، و برخورد نامناسب معلمان (۲/۴ درصد) بوده است. ۳. نوجوانان بزهکار در مقایسه با نوجوانان سالم در طول دوران تحصیل خود بصورت زیادی از مدرسه غیبت می کرده اند. ۴. بین دو گروه از نظر انجام تکالیف درسی تفاوت وجود دارد.بطوریکه۷/۱۶ درصد بزهکاران هیچگاه تکالیف درسی خود را انجام نمی دادند در صورتیکه این میزان در بین نوجوانان سالم ۲ درصد می باشد. ۵. در خصوص نوع برخورد اولیاء مدرسه در صورت عدم انجام تکالیف درسی، تفاوت وجوددارد نکته قابل توجه این است که نوع واکنش معلمان در صورت عدم انجام تکالیف درسی در قبال نوجوانان سالم بیشتر بصورت سرزنش و فرستادن به دفتر مدرسه بوده است، ولی در مورد نوجوانان بزهکار بیشتر بصورت کتک زدن بوده است. ۶. از نظر تنبیه نوجوانان توسط اولیاء مدرسه بین دو گروه تفاوت وجود دارد بطوریکه ۲۹ درصد بزهکاران بصورت همیشه توسط اولیای مدرسه تنبیه شده اند .در صورتی که این میزان در بین غیر بزهکاران ۴/۳ درصد بوده است.- از نظر علت تنبییه بین دو گروه تفاوت وجود دارد بطوریکه علت اصلی تنبیه نوجوانان بزهکار توسط اولیاء مدرسه در مقایسه با سایر علل عدم انجام تکالیف درسی بوده است، در صورتی که علت اصلی تنبیه نوجوانان سالم بی انظباطی در کلاس درس بوده است. ۷. بین دو گروه از نظر سرزنش توسط اولیاء مدرسه تفاوت وجود دارد بطوریکه نوجوانان بزهکار در طول دوران تحصیل خود بیشتر سرزنش شده اند. بدین ترتیب که ۱/۱۶ درصد بزهکاران بصورت خیلی زیاد توسط اولیاء مدرسه سرزنش شده اند در صورتی که این میزان در بین بزهکاران برابر با ۷/۲ درصد می باشد. ۸. بین دو گروه از نظر مشورت با اولیاء مدرسه در مورد مشکلات شخصی تفاوت وجود دارد بطوریکه نوجوانان بزهکار بیشتر از نوجوانان سالم درباره مشکلات شخصی خود با اولیاء مدرسه مشورت می کرده اند، بصورتی که ۵/۳۵ درصد بزهکاران اظهار داشته اند که گاهی مشکلات خود را با اولیاء مدرسه مطرح می کرده اند. در صورتی که این میزان بین نوجوانان سالم برابر ۱۶ درصد بوده است. ۹. بین دو گروه از نظر اطلاع اولیاء مدرسه از مشکلات خانوادگی نوجوانان تفاوت وجود دارد بطوریکه اولیاء مدرسه از مشکلات خانوادگی نوجوانان بزهکار اطلاع کمی داشته اند به صورتی که ۹ درصد بزهکاران اظهار کرده اند اولیاء مدرسه به میزان کم از مشکلات خانوادگی آنها اطلاع داشته اند در صورتی که این میزان اطلاع از مشکلات نوجوانان سالم برابر با ۴۰ درصد بوده است که این نتیجه با توجه به نتایج حاصل از میزان مشورت با اولیاء مدرسه در خصوص مشکلات شخصی معقول و منطقی می باشد. ۱۰. بین دو گروه از نظر تمایل به الگوبرداری از رفتار ناشایست اولیاء مدرسه در نحوه برخورد با سایر معلمان و دانش آموزان تفاوت وجود دارد بطوریکه بزهکاران در مقایسه با غیربزهکاران تمایل بیشتری به الگوبرداری از رفتار ناشایست اولیاء مدرسه دارند به نحوی که ۱/۱۶ درصد بزهکاران اظهار کرده اند تمایل زیادی به الگوبرداری از رفتار ناشایست اولیاء مدرسه داشته اند در صورتی که این میزان در بین نوجوانان سالم برابر با ۱/۸ درصد بوده است. جدول شماره ۲ضریب همبستگی متغیرهای تاثیر گذار عامل مدرسه بر بزهکاری نوجوانان شهر همدان را نشان می دهد .همانطور که از جدول فوق مشاهده می شود بالا ترین ضریب همبستگی با ضریب ۳۹۶/۰= &#۹۷۷;مربوط به متغیر تنبیه می باشد.بنا براین می توان گفت تنبیه نوجوانان در مدرسه بیشترین تاثیر را بر بزهکاری نوجوانان شهر همدان داشته است نتایج حاصل از تأثیر متغیر گروه دوستان: جدول شماره ۳:متغیرهای تاثیر گذار عامل گروه دوستان بر بزهکاری نوجوانان شهر همدان گروه دوستان ویژگی گروه دوستان صمیمیت با دوستان معاشرت با دوستان تمایل به الگو برداری از دوستان تعهد دوستان داشتن دوستان کجرو تعداد دوستان کجرو دوستان دستگیر شده طرح مشکلات با دوستان گذراندن اوقات مشاهدهانجام کار خلاف دوستان مسائل مورد مباحثه با دوستان الگو برداری از رفتار خلاف قانون دوستان بزهکار الگو برداری از رفتار نیک و خوب دوستان احترام دوستان به ارزشها و قوانین بزهکار بزهکار ۱. بین دو گروه از نظر داشتن دوستان خلاف کار (کجرو) تفاوت وجود دارد بطوریکه نوجوانان بزهکار در مقایسه با نوجوانان سالم دارای دوستان خلاف کار بیشتری بوده اند. به نحوی که ۷/۷۶ درصد بزهکاران اظهار داشته اند که دارای دوستان کجرو بوده اند در حالیکه این میزان در بین نوجوانان سالم ۹/۴۰درصد بوده است. ۲. بین دو گروه از نظر تعداد دوستان کجرو تفاوت وجود دارد بطوریکه نوجوانان بزهکار نسبت به نوجوانان سالم تعداد دوستان بزهکار بیشتری داشته اند . ۳. بین دو گروه از نظر تعداد دوستان دستگیر شده توسط کلانتری تفاوت وجود دارد بطوریکه تعداد دوستان دستگیر شده نوجوانان بزهکار توسط کلانتری بیشتر است، به نحوی که ۴/۴۱ درصد بزهکاران اظهار داشته اند که بین کمتر از ۲نفر از دوستانشان توسط کلانتری دستگیر شده بودند در صورتی که این میزان در بین نوجوانان سالم۶/۱۹ درصد بوده است. ۴. بین دو گروه از نظر طرح مشکلات شخصی با دوستان بزهکار تفاوت وجود دارد بطوریکه نوجوانان بزهکار بیشتر از نوجوانان سالم مشکلات شخصی خود را با دوستان بزهکار خود مطرح می کرده اند، به نحوی که ۹/۱۲ درصد نوجوانان بزهکار همیشه مشکلات خود را با دوستان بزهکار خود مطرح می کرده اند در صورتی که ۷/۲درصد نوجوانان سالم چنین رویکردی را داشته اند. ۵. با توجه به نتایج حاصل از بررسی متغیر مطرح کردن مشکلات با دوستان، می توان گفت نوجوانان سالم بیشتر از اینکه مشکلات خود را با دوستان بزهکار خود مطرح نمایند، با دوستان سالم خود مطرح می کرده اند و نوجوانان بزهکار در هر دو مورد نسبت به نوجوانان سالم با فراوانی بالاتری مشکلات خود را با دوستان بزهکار مطرح می کرده اند که این امر نشان می دهد نوجوانان بزهکار در مقایسه با نوجوانان سالم مشکلات شخصی بیشتری داشته اند و این مراجعه به دلیل تلاش در جهت برون رفت از مشکلات بوده است. ۶. بین دو گروه از نظر دلیل طرح مشکلات با دوستان تفاوت وجود دارد بطوریکه دلیل اصلی نوجوانان بزهکار برای طرح مشکلات با دوستان به ترتیب: هم مشکل بودن با دوستان (۲/۴۶ درصد)،عدم آگاهی والدین از نیازها و مشکلات فرزندان (۱/۲۳ درصد) بوده است در صورتی که نوجوانان سالم دلیل اصلی طرح مشکلات با دوستان خود را هم مشکل بودن با دوستان (۸/۵۴درصد) و عدم توجه والدین به خواسته ها عنوان کرده اند. ۷. بین دو گروه از نظر گذراندن اوقات فراغت با دوستان بزهکار تفاوت وجود دارد بطوریکه نوجوانان بزهکار در مقایسه با نوجوانان سالم اوقات بیشتری را با دوستان بزهکار خود سپری می کرده اند به نحوی که ۲۰درصد بزهکاران در سطح زیادی اوقات خود را با دوستان بزهکار خود سپری می کرده اند در صورتی که تنها ۲ درصد نوجوانان سالم چنین رویکردی را داشته اند. ۸. بین دو گروه از نظر پیشنهاد مشارکت در بزهکاری توسط دوستان تفاوت وجود دارد بطوریکه نوجوانان بزهکار در مقایسه با نوجوانان سالم دارای دوستانی بوده اند که بیشتر به آنها پیشنهاد مشارکت در بزهکاری داده اند، به نحوی که ۷/۳۶ درصد بزهکاران اظهار کرده اند گاهگاهی توسط دوستانشان به آنها پیشنهاد مشارکت در بزهکاری داده می شده است در صورتی که ۷/۱۳ درصد نوجوانان سالم با چنین پیشنهاداتی مواجه بوده اند. ۹. بین دو گروه از نظر تمایل به مشابهت با دوستان کجرو (الگوبرداری) تفاوت وجود دارد بطوریکه نوجوانان بزهکار در مقایسه با نوجوانان سالم تمایل بیشتری به الگوبرداری از رفتار خلاف قانون دوستان بزهکار خود داشته اند به نحوی که ۶/۲۲ درصد بزهکاران در سطح زیادی تمایل به انجام کارهای مجرمانه ای که دوستان آنها انجام می داده اند داشته اند در صورتی که ۳/۳ درصد نوجوانان سالم چنین تمایلی را داشته اند. ۱۰. بین دو گروه از نظر تمایل به مشابهت و الگوبرداری از رفتار نیک و خوب دوستان تفاوت وجود دارد بطوریکه نوجوانان سالم در مقایسه با نوجوانان بزهکار تمایل بیشتری به الگوبرداری از رفتار نیک و خوب دوستان خود داشته اند به نحوی که ۸/۲۵ درصد بزهکاران به صورت خیلی زیاد تمایل به الگوبرداری از رفتار نیک و خوب دوستان خود داشته اند در صورتی که ۷/۴۶ درصد نوجوانان سالم چنین تمایلی را داشته اند که این امر نشان می دهد نوجوانان سالم در سطح بالایی تمایل به انجام کارهای نیک و خوب دوستان سالم خود داشته اند ۱۱. بین دو گروه از نظر احترام دوستانشان به ارزش ها و قوانین تفاوت وجود دارد بطوریکه دوستان نوجوانان سالم احترام و ارزش زیادی برای قوانین قائل بوده اند به نحوی که ۴/۴۸درصد دوستان نوجوانان بزهکار در سطح خیلی زیاد و زیاد به ارزش ها و قوانین احترام می گذاشته اند در صورتی که این میزان در بین دوستان نوجوانان سالم ۷/۶۰ درصد بوده است. همانطور که روشن است دوستان نوجوانان بزهکار چندان تعهدی به رعایت ارزشها و قوانین نداشته اند، که این امر نشانگر آن است که ارزشها و هنجارها به نحو صحیحی در آنها درونی نشده است و فرایند اجتماعی شدن آنها با نقص مواجه گردیده است. ۱۲. بین دو گروه از نظر مراجعه نوجوانان به خانواده، مدرسه، دوستان سالم و دوستان بزهکار به عنوان گروه های مرجع در حل مشکلات از نظر اولویت مراجعه تفاوت وجود دارد بطوریکه در بین نوجوانان بزهکار از نظر اولویت مراجعه به منظور حل مشکلات ترتیب مراجعه به ترتیب: خانواده(۷/۶۷ درصد)دوستان سالم (۶/۲۲درصد)دوستان بزهکار(۷/۹ درصد) بوده است. در صورتی که این اولویت مراجعه در بین نوجوانان سالم به ترتیب: خانواده (۳/۵۷ درصد)، دوستان سالم (۷/۳۶ درصد)، اولیاء مدرسه (۶ درصد) و دوستان بزهکار (۳درصد) بوده است. ۱۳. بین دو گروه از نظر گروه مرجع در الگوبرداری تفاوت وجود دارد. گروه مرجع نوجوانان بزهکار در الگوبرداری به ترتیب اولویت عبارت است از: خانواده (۷/۶۶ درصد)، دوستان سالم (۲۰ درصد)،دوستان بزهکار(۱۰درصد)و مدرسه (۳/۳ درصد) می باشد. در صورتی که گروه مرجع نوجوانان سالم در الگوبرداری به ترتیب اولویت عبارت است از: خانواده (۷/۵۰ درصد)، دوستان سالم (۹/۴۱ درصد)، اولیاء مدرسه (۱/۶درصد) و دوستان بزهکار (۴/۱ درصد) می باشد. جدول شماره۳ ضریب همبستگی متغیرهای تاثیرگذار عامل گروه دوستان بر بزهکاری نوجوانان شهر همدان را نشان می دهد.همانطورکه از جدول فوق مشاهده می شودبالاترین ضریب همبستگی با ضریب ۵۷۸/۰= &#۹۷۷;مربوط به متغیر گذراندن اوقات با دوستان بزهکار می باشد.بنا براین می توان گفت گذراندن اوقات با دوستان بزهکار بیشترین تاثیر را بر بزهکاری نوجوانان شهر همدان داشته است .. – پیشنهادها *ایجاد محیط سالم در محیط خانواده وبرقراری دوستی و تفاهم بین والدین، دوری از رقابت در جلب محبت فرزندان و مشورت با انها *دور نگهداشتن فرد از فعالیتهایی که خطر برچسب بزه را در فرد تقویت می کند مانند کنترل خشم وخشونت و دوری از دوستان بزهکار از طریق یاد دادن مهارتهای اجتماعی از یک طرف و ارتباطات فردی از طرف دیگر *کنترل موقعیت خطر یعنی پیشگیری از تکرار فعالیتهایی که جرم شناخته می شود. *افزایش برنامه های علمی،تفریحی ،ورزشی،آموزشی،فضای سبز و کتابخانه در محیط مدرسه *وجود رابطه نزدیک و مستمر بین اولیای خانه و مدرسه *پرهیز از تنبیه های بدنی و توهین وتحقیر نوجوانان در بین همسالان *استفاده از مربیان ،معلمان و مشاوران مجرب و کاردان در بین نوجوانان *گسترش مراکز مشاوره خانواده *رواج و گسترش اخلاق اسلامی دربین نوجوانان وجوانان *شناسایی افراد بزهکار و بررسی علل بزهکاری انها همراه با هدایت و کنترل مستمر و مداوم. * اختصاص شبکه ای از شبکات تلویزیونی به مسائل کودکان و نوجوانان واستفاده از نظرات متخصصین تعلیم وتربیت .

 

منبع:

الف- کتابها *احمدوند،محمد علی،1386،روانشناسی کودک ونوجوان،انتشارات دانشگاه پیام نور *بیکر،ترزال،1385،روش تحقیق در علوم اجتماعی،ترجمه هوشنگ نایبی، انتشارات دانشگاه پیام نور *بازرگان،زهرا،1386تغییر ونو آوری در مدرسه،انتشارات انجمن اولیا ومربیان *جرج ولدودیگران،1380،جرم شناسی نظری،ترجمه علی شجاعی،انتشارات سمت *جولیوس گولد،ویلیام کولب،1380،فرهنگ علوم اجتماعی،ترجمه باقر پرهام،نشر مازیار *چمپیون،دین جان،1387،روش تحقیق در عدالت کیفری،ترجمه علی شایان،نشر داد گستر *حسن زاده،رمضان،1388،روشهای آماری در علوم رفتاری،نشر ویرایش *حسینی،سید اکبر،1385،نوجوان امروز،موسسه فرهنگی منادی تربیت *خرم آبادی،یداله،1388،آمار توصیفی،نشر چنار *دادستان،پریرخ،1382،روانشناسی جنایی،انتشارات وزارت امور خارجه *دانش،تاج زمان،1374،اطفال وجوانان بزهکار،موسسه خدمات فرهنگی رسا *دانش،تاج زمان،1379،مجرم کیست جرم شناسی چیست،انتشارات کیهان *دلاور،علی،1387،مبانی روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، انتشارات دانشگاه پیام نور *دورژه،موریس،1366،روشهای علوم اجتماعی،ترجمه خسرو اسدی،انتشارات امیر کبیر *ستوده،هدایت اله،1382،آسیب شناسی اجتماعی،نشر آوای نور *شامبیاتی،هوشنگ،1388،بزهکاری اطفال ونوجوانان،انتشارات مجد *شرفی،محمد رضا،1386،دنیای نوجوان، موسسه فرهنگی منادی تربیت *صلاحی، جاوید،1386،بزهکاری اطفال ونوجوانان،نشر میزان *غفوری غروی،سید حسن،1359،انگیزه شناسی جنایی،انتشارات دانشگاه شهید بهشتی *فرقانی رﺋیسی،شهلا،1380،مشکلات رفتاری در کودکان ونوجوانان،انتشارات نوبهار *قاﺋمی،علی،1365،خانواده ومساﺋل جنسی کودکان، انتشارات انجمن اولیا ومربیان *کی نیا ،مهدی،1386،مبانی جرم شناسی،انتشارات دانشگاه تهران،جلد 1 * کی نیا ،مهدی،1386،مبانی جرم شناسی،انتشارات دانشگاه تهران،جلد 2 *گیدنز،آنتونی،1375،جامعه شناسی،ترجمه منوچهر صبوری،نشر نی *محمودیان،حسین،1387،دانش خانواده،انتشارات سمت *مظلومان،رضا،1355،جامعه شناسی کیفری،انتشارات اقبال *معظمی ،شهلا،1388،بزهکاری کودکان و نوجوانان،نشر دادگستر * معظمی ،شهلا،1382،آموزش حقوق برای نوجوانان،چاپ و نشر کتب درسی *وکیلیان،منوچهر،1388،مساﺋل نوجوانان و جوانان، انتشارات دانشگاه پیام نور ب – پایان نامه ها *اکبری ،لیلا،1376،بزهکاری اطفال ونوجوانان،پایان نامه کارشناسی ارشدحقوق جزاو جرم شناسی،دانشکده حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه تهران *قره بگلو،محمد رضا،1385،علل گرایش نوجوانان وجوانان شهر محلات به بزهکاری،پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اجتماعی گرایش پژوهش اجتماعی،دانشگاه ازاد رودهن *شهبازی ،رحمان، ،1388،بررسی علل بزهکاری نوجوانان شهر تبریز، پایان نامه کارشناسی ارشدحقوق جزاو جرم شناسی،دانشکده حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه تهران ج- منابع خارجی *Akers.Rounaidl. (1968).problems in the socioloay of deviance:social definition and be havior.social forces,46 Durkheim,emil, (1965)Delinguncy of labor in society, free press,New YORK *

نویسنده : یوسف زارعی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی تیر ماه سال1389


نوشته شده توسط:صادق کاخکی - 11476 مطلب
پرینت اشتراک گذاری در فیسبوک اشتراک گذاری در توییتر اشتراک گذاری در گوگل پلاس
بازدید: ۴۸۴
برچسب ها:
دیدگاه ها

تصویر امنیتی را وارد کنید *