بررسی دایره تأثیرگذاری شروط بنائی بر عقود در فقه امامیه

بررسی دایره تأثیرگذاری شروط بنائی بر عقود در فقه امامیه

نویسندگان: بختیار نصیری اوانکی، کریم عبداللهی نژاد، حسین صابری
چکیده
در میان فقهای امامیه، در میزان تأثیرگذاری شروط بنائی بر عقود، اختلاف‌نظر وجود دارد. مشهور فقهای متقدم تا زمان شیخ انصاری براین باور بودند: به‌طور مطلق، شروط بنائی – همان شروط موردتوافق طرفین عقد، قبل از عقد که عقد لاحق بر مبنای آن منعقد می‌گردد- تأثیری بر عقد ندارد. نظریه آنها به استناد نصوص موثقی از معصومین (ع) و تبادر ناشی از معنای لغوی مستند گشته است. دراین مقاله که دیدگاه فقهای امامیه، به روش تطبیقی، بررسی‌شده است، ضمن مردود دانستن ادعای وجود تبادر، در معنی یادشده، براین موضوع تأکید شده که نصوص مؤثق استنادی مشهور، به لحاظ اتحاد در موضوع، فقط بر مورد خود – عقد متعه – دلالت دارند. ازاین‌روی– چنانچه مشهور فقهای متأخر نیز گفته‌اند – به‌حکم عمومیت حدیث شریف «المُسلمونَ عندَ شروطِهم» و ادله دیگر، به این نتیجه رسیده‌ایم که شروط بنائی، اعتباری به‌اندازه اعتبار همه شروط صریح دارد.
کلیدواژه‌ها: شرط؛ شرط بنائی؛ عقد؛ لازم؛ فقه امامیه؛ ازدواج موقت
مطالعات حقوقی؛ دوره 8، شماره 1، بهار 1395