بررسی و تحلیل اصل 75 قانون اساسی و محدودیت قانونگذاری مجلس
بررسی و تحلیل اصل 75 قانون اساسی و محدودیت قانونگذاری مجلس
نویسندگان: ولی رستمی، الهه مرندی
چکیده
اصل 75 ق.ا.ج.ا.ا، از جمله اصول کاربردی قانون اساسی است که صلاحیت تقنینی مجلس را تحدید میکند و به نمایندگان مجلس شورای اسلامی اجازه مطرح کردن طرحها و پیشنهادهایی را که موجب کاهش درآمد عمومی یا افزایش هزینه عمومی میشود، بدون اینکه منبع مشخصی را برای تأمین آن مشخص کند، نمیدهد. اگرچه این اصل در ظاهر روشن و گویا به نظر میرسد، در عرصه اجرا ابهامهای فراوانی دارد و در طول سالهای اجرای آن، سؤالات فراوانی در خصوص حوزه عملکرد مجلس در اجرای این اصل مطرح شده و همواره محل مناقشه و اختلاف میان مجلس و شورای نگهبان از یک سو و مجلس و قوه مجریه از سوی دیگر بوده است. از این رو در پاسخ به پرسش بنیادین نوشتار حاضر که حدود صلاحیت مجلس شورای اسلامی در اجرای اصل 75 قانون اساسی چیست؟
تلاش شده است با تکیه بر اسناد و متون قانونی و با ابزار تحلیل محتوا، حدود و ثغور اصل 75 و عملکرد مجلس در اجرای آن بررسی شود. چنانکه یافتههای تحقیق نشان میدهد، مجلس حق پیشنهاد و تصویب طرحهای خلاف اصل 75 را ندارد، ولی با توجه به خلأ قانونی موجود در صورت تصویب چنین طرحی و ایراد شورای نگهبان بدان، به موجب نظر تفسیری شورای نگهبان قابلیت ارجاع آن به مجمع تشخیص مصلحت وجود ندارد.
کلیدواژگان: اصل 75 قانون اساسی، صلاحیت قانونگذاری مجلس، طرح، قانون اساسی، لایحهی بودجه
منبع: فصلنامه دانش حقوق عمومی، سال پنجم، شماره 14، تابستان 1395