بررسی مسؤولیت قراردادی و ضمان قهری فروشنده

بررسی مسؤولیت قراردادی و ضمان قهری فروشنده

نویسندگان:  دکتر رسول پروین، شیما مرادی، سیامک لطفیانی

چکیده

بااینکه تعیین مبنای تکلیف فروشنده در جبران خسارت مصرف‌کننده، اهمیت فراوان دارد، می‌توان نظریه‌ی تضمین قراردادی و مسئولیت ناشی از تقصیر را چنان تعدیل کرد که نتایج عملی این نظریه‌ها نزدیک شود و اجرای هردو نظر با داوری عرف و عدالت سازگار باشد: مبتنی ساختن مسئولیت فروشنده بر تضمین صریح یا ضمنی سلامت کالا، دراین گونه دعاوی به سود مصرف‌کننده تمام می‌شود، زیرا او را از اثبات تقصیر فروشنده بی‌نیاز می‌کند. به همین جهت است که در حقوق امریکا، پس از تحولات گوناگون و طولانی که کامن‌لا پیمود، سرانجام در قانون یکنواخت بیع و پس‌ازآن در قانون متحدالشکل و مشترک تجارت، پیش‌بینی شد که هرگونه توصیفی که فروشنده از کالای خود بکند و خریدار به اعتماد آن و برمبنای اوصاف یادشده معامله را انجام دهد، تضمین صریح به شمار می‌رود. در فرضی که رابطه‌ی خریدار و فروشنده، تابع قواعد ضمان قهری است و این رابطه برمبنای تسبیب مطالعه می‌شود، می‌توان از نتایج نامطلوب آن پرهیز کرد و اثبات تقصیر سازنده‌ی کالا را در بسیاری از موارد آسان ساخت؛ می‌دانیم که اگر ثابت شود فروشنده از عیب پنهانی کالا و خطر احتمالی ورود ضرر آگاه بوده است، این مبالاتی تقصیری است که مسئولیت زیانهای ناشی از آن عیب را به دنبال دارد (ملاک ماده‌ی 333 ق.م)

فصلنامه اندیشمندان حقوق، سال چهارم، شماره 9، تابستان 95