بررسی فقهی حقوقی تداخل جنایات در قانون مجازات 92

بررسی فقهی حقوقی تداخل جنایات در قانون مجازات 92

نویسنده: دکتر محمد مصدق
چکیده
تداخل جنایات از مهم‌ترین و در عین حال مشکل‌ترین قواعد باب قصاص است که در فقه با عنوان کلی تداخل اسباب در جنایات و ذیل دو قاعده فقهی «تداخل قصاص» و «تداخل دیات» مورد بررسی قرارگرفته است. پرداختن به احکام این دو قاعده نیازمند تفکیک و تبیین صور گوناگونی است که به طور پراکنده در عبارات فقها آمده است. عمد یا غیر عمد بودن ایراد جنایات که از جمله معیارهای فقهی در تفکیک صورت مسأله در نظر برخی از فقهاست، در واقع صرفاً در تعیین نوع مجازات جانی مؤثر است. به نظر می‌رسد بهترین ملاک تقسیم‌بندی، وحدت یا تعدد ضربات وارده است که هر یک به نوبه خود ممکن است جنایات واحد یا متعدد بر نفس یا مادون نفس ایجاد نماید. مسأله تداخل در جنایات در قانون مجازات اسلامی مصوب 92 در مواد ۲۹6 الی ۳۰۰ بدان اشاراتی شده است. لذا در این تحقیق قصد آن وجود دارد که با استفاده از روش مروری کتابخانه‌ای و نرم‌افزارهای فقهی پس از بیان اقوال و ادلّه فقهی مسأله تداخل جنایات و بالأخص تداخل قصاص و تحلیل و بررسی این اقوال و نظرات، به تبیین موادی از قانون مجازات اسلامی 1392 و نقد و بررسی موادی از این قانون که مرتبط با این موضوع است بپردازد.
کلیدواژگان: تداخل جنایات، تداخل قصاص، تداخل دیات، قصاص نفس، قصاص عضو
ماهنامه حقوقی، فرهنگی و اجتماعی دادرسی، شماره 120، بهمن و اسفند 1395