بررسی جرم قاچاق دارو در ایران

بررسی جرم قاچاق دارو در ایران

پدیدآور: نیما بخشی پور

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد

استاد راهنما: حسین آقابابایی

دانشگاه: دانشگاه گیلان

تاریخ دفاع: 1395

چکیده

با گسترش تجارت از یک‌سو و ایجاد حکومت‌ها و درنتیجه وضع و اعمال مقرراتی که امروزه به مقررات گمرکی مرسوم است در جهت کسب درآمد، نظارت و کنترل بر روابط تجاری، اعمال حاکمیت و تأمین منابع مالی حکومت، محدودیتهایی در امر تجارت ایجاد شد. قاچاق از زمانی آغاز گشت که عده‌ای با اهداف عمدتاً اقتصادی که نتیجه آن محرومیت دولت و ملت از منابع مالی گسترده بود دست‌به‌کار شدند و بدون توجه به مقررات گمرکی به تجارت پرداختند. این تجارت غیرقانونی همان قاچاق است. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، تجارت داروی تقلبی و قاچاق بعد از قاچاق مواد مخدر و اسلحه پرسودترین تجارت غیرقانونی می‌باشد، هم‌چنین مطابق اعلام همین سازمان یک‌چهارم داروهای موجود در جهان تقلبی هستند. تولید حدود یک‌سوم این داروها در کل جهان توسط سه کشور هند، چین و پاکستان که جمهوری اسلامی ایران به دلایل مختلف یا دارای روابط حسنه تجاری و یا دارای مرزهای زمینی گسترده با این کشورها است از یک‌سو و توجه به این مطلب که جمهوری اسلامی ایران جزء بیست کشور اول جهان در مصرف دارو و دومین مصرف‌کننده دارو در آسیا بعد از چین می‌باشد از سوی دیگر بیش‌ازپیش کشور را مستعد قاچاق دارو قرار می‌دهد. در تحقیق پیش رو سعی نمودیم که علاوه بر بررسی ابعاد مختلف جرم قاچاق دارو از منظر جزای اختصاصی در مقام کشف پاسخ سؤالات پیرامون این جرم یعنی اهم علل قاچاق دارو و پیامدهایی آن باشیم و در آخر تلاش گردید که اهم راهکارهای مبارزه با این پدیده تشریح گردد. قاچاق دارو اصولاً در جریان یک دور باطل قرار دارد، تهدیدات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایران، ارزانی دارو، عدم امکان خرید منصفانه دانش فنی از کمپانی‌های بزرگ به دلیل وضعیت سیاسی و اقتصادی خاص ایران در کنار وابستگی 60 درصدی تأمین مواد اولیه منجر به کمبودهای دارویی و ایضاء معضلات فرهنگی در کشور می‌شود که نهایتاً شاهد شکل‌گیری شبکه‌های قاچاق دارو در کشور هستیم. با توجه به این‌که قانون مجازات اسلامی 1392، قاچاق کالا را از جرایم اقتصادی دانسته و با نگاهی به مبنای جرم‌انگاری و علت‌شناسی آن به‌ویژه از منظر اقتصادی، جایگاه قاچاق به‌عنوان یک پدیده حقوقی در حوزه نظری و تجربی اقتصاد نمایان می‌شود که برای مقابله با آن در زمینه دارو نیازمند اعمال راهکارهایی از جمله آزادسازی فوری قیمت دارو و رفع مشکلات فرهنگی می‌باشیم چه این‌که مادامی‌که قیمت دارو در کشور بین 5 تا 20 برابر ارزان‌تر از قیمت دارو نسبت به بازارهای بین‌المللی دارو و علی‌الخصوص کشورهای همسایه باشد و هم‌چنین شاهد تزریق فرهنگ اباحی‌گری در جامعه باشیم در بر همان پاشنه توسعه روزافزون قاچاق دارو خواهد چرخید. تصویب قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال 92 و گنجاندن مجازات قاچاق دارو در زمره کالاهای ممنوعه و اعمال سخت‌گیری در این زمینه در کنار مقررات مربوطه در قانون امور گمرکی مصوب 1390 و قانون مواد خوردنی و آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی مصوب 1346 ارکان قانونی لازمه را برای برخورد با قاچاق دارو میسر نموده است.

کلیدواژگان: قاچاق، دارو، جرم دارویی، قاچاق بهداشتی

منبع: سایت ایران داک