بررسی تطبیقی قلمرو کیفری در تخلفات رانندگی در نظام حقوقی ایران و رویه دیوان اروپایی حقوق بشر

نویسندگان: محمدرضا یوسفی، محمدعلی مهدوی ثابت

چکیده

قلمرو کیفری به عنوان یکی از دستاوردهای مهم حقوق بشر نوین و ابتکار دیوان اروپایی حقوق بشر است و از عناصر مهم اعمال ماده 6 کنوانسیون اروپایی حقوق بشر به‌شمار می‌رود. نتیجه مهم شناخت قلمرو کیفری و معیارهای شناسایی آن این است که تخلفات انضباطی و اداری الزاماً غیرکیفری و خارج از حمایت ماده 6 کنوانسیون یاد شده نیستند، بلکه برخی از این ضمانت اجراها با اینکه به‌ظاهر فاقد صبغه جزایی به ‌نظر می‌رسند، از نظر دیوان دارای وصف کیفری هستند.

از جمله این ضمانت اجراها که در آرای دیوان اروپایی حقوق بشر به آن پرداخته شده، ضمانت اجرای ضبط و ابطال گواهینامه رانندگی است. در نظام حقوقی ایران، این ضمانت اجرا در قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 1389ش در قبال ارتکاب تخلفات رانندگی پرخطر، پس از انباشت نمرات منفی پیش‌بینی شده است. موضوع اصلی این پژوهش، مقایسه قلمرو کیفری تخلفات رانندگی در نظام حقوقی ایران و رویه دیوان اروپایی حقوق بشر می‌باشد. برای بررسی این موضوع، نخست به توصیف و تحلیل مفهوم قلمرو کیفری و معیارهای آن، سپس ضمانت اجرای این‌گونه تخلفات و در نهایت به تشریفات رسیدگی به تخلفات خواهیم پرداخت.

کلیدواژگان: تخلفات رانندگی، دادرسی عادلانه، رویه دیوان اروپایی حقوق بشر، قلمرو کیفری

مطالعات حقوق تطبیقی، دوره 7،‌ شماره 2، پاییز و زمستان 1395