برد ناپلئونی «اردوغان» در همهپرسی تغییر قانون اساسی
برد ناپلئونی «اردوغان» در همهپرسی تغییر قانون اساسی
برد ناپلئونی «اردوغان» در همهپرسی تغییر قانون اساسی
تلویزیون دولتی ترکیه رسماً از پیروزی جنبش آری در همهپرسی تغییر قانون اساسی خبر داد.
همهپرسی اصلاحات قانون اساسی ترکیه در قالب رأی «آری» یعنی رأی موافق به تغییرات ۱۸ ماده قانون اساسی ترکیه و رأی «نه» یعنی رأی مخالف به این تغییرات به پایان رسید. مردم ترکیه با 51.2 رأی موافق در مقابل 48.7 رأی مخالف، با تغییرات قانون اساسی این کشور موافقت کردند. البته حزب حاکم عدالت و توسعه اعلام کرده که به آن چیزی که انتظار داشته دست نیافته است و احزاب مخالف دولت نیز خواستار بازشماری 60 درصد صندوقها شدهاند. طرفداران حزب حاکم عدالت و توسعه در پی پیروزی در این همهپرسی، در شهرهای ترکیه به جشن و پایکوبی پرداختهاند. بیش از ۵۵ میلیون نفر از جمعیت ۸۰ میلیون نفری ترکیه برای شرکت در این انتخابات ثبتنام کرده بودند. برخی از آثار تغییر قانون اساسی ترکیه که از سال ۲۰۱۹ اجرایی میشوند، عبارتاند از:
1- نظام سیاسی ترکیه از پارلمانی به ریاستی تبدیل میشود.
2- با تعریف دو دوره پنجساله برای حضور رئیسجمهور در قدرت، راه برای ریاستجمهوری اردوغان تا سال ۲۰۲۹ باز میشود.
3- سمت نخستوزیری حذفشده و رئیسجمهور اعضای کابینه را معرفی میکند.
4- رئیسجمهور میتواند بدون اخذ مجوز از پارلمان، سمتها یا وزارتخانههای جدیدی ایجاد یا آنها را اصلاح کند.
5- رئیسجمهور میتواند عضویت خود در حزبش را حفظ کند.
6- رئیسجمهور میتواند بدون دریافت تأییدیه از کابینه، وضعیت اضطراری اعلام کند.
7- اختیار تدوین بودجه از پارلمان به ریاستجمهوری منتقل میشود.
8- هیأت نظارت دولتی که تحت نظر رئیسجمهور است، میتواند مستقل از قوه قضاییه، در مورد افراد پرونده باز کند.
9- تعداد اعضای هیأت عالی قضات و دادستانها از ۲۲ به ۱۳ کاهش مییابد. رئیسجمهور ۴ نفر از قضات را تعیین میکند، ۷ نفر را هم پارلمان. وزیر دادگستری و معاون او هم که منصوبان دولت هستند، دو عضو دیگر این هیأت خواهند بود.
10- پارلمان میتواند با اکثریت ساده، از قوه قضاییه بخواهد در مورد اتهامات احتمالی در مورد رئیسجمهور تحقیق کند.
11- دیوان قانون اساسی، اختیار محاکمه رئیسجمهور را خواهد داشت. ۱۲ نفر از اعضای این دیوان را رئیسجمهور و سه نفر را هم پارلمان تعیین میکند.
12- شمار اعضای پارلمان از ۵۵۰ به ۶۰۰ افزایش مییابد و سن رأیدهی هم از ۲۵ به ۱۸ سال کاهش مییابد.
13- انتخابات پارلمانی به جای هر چهار سال، هر پنج سال یکبار و همزمان با انتخابات ریاستجمهوری برگزار میشود.
14- رئیسجمهور اختیار انحلال پارلمان را دارد، اما انحلال پارلمان به برگزاری انتخابات زودهنگام ریاستجمهوری منجر میشود.
15- هرچند حداکثر حضور یک فرد در سمت ریاستجمهوری دو دوره پنجساله تعیینشده، اما بر اساس یک تبصره، اگر پارلمان در دوره دوم یک رئیسجمهور تصمیم به برگزاری انتخابات زودهنگام بگیرد، رئیسجمهور مستقر میتواند در انتخابات شرکت کند. این تبصره راه را برای ادامه ریاستجمهوری اردوغان حتی فراتر از سال ۲۰۲۹ باز میکند.
با تصویب این همهپرسی اساسیترین تغییرات در ساختار قدرت در ترکیه از زمان تأسیس نظام مدرن جمهوری در این کشور اعمال میشود؛ نظامی که حدود یک قرن پیش بنیانگذاری شده است.
به گزارش بیبیسی تغییرات مورد نظر اردوغان به او اجازه خواهد داد در صورت پیروزی در انتخابات آتی تا سال ۲۰۲۹ در قدرت باقی بماند.
حامیان اردوغان میگویند اختیارات بیشتر رئیسجمهور به حرکت به سوی “مدرنیسم” میانجامد.
اما مخالفان این همهپرسی، تغییرات ۱۸ ماده قانون اساسی را در واقع اعطای قدرت بیشتر به رجب طیب اردوغان رئیسجمهوری فعلی این کشور عنوان کرده و معتقدند که با اعمال این تغییرات، حکومت ترکیه به نظامی فرد محور و حکومت تکنفره تبدیل میشود. منبع: فارس