بازجستی در ماهیت خیار شرکت و خیار تبعض صفقه

بازجستی در ماهیت خیار شرکت و خیار تبعض صفقه

نویسندگان: علی باقری و سعید ابراهیمی و محمد خلیلی

چکیده

مبحث خیارات در فقه امامیه و حقوق مدنی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به‌عنوان یکی از عوامل ارادی انحلال قرارداد به رسمیت شناخته شده است. از جمله خیارات مختص عقود معاوضی خیار تبعض صفقه و خیار شرکت است. به‌رغم اهمیت هر دو خیار یاد شده، نزد فقهای امامیه و حقوقدانان وجوه تمایز این دو خیار چندان مورد توجه قرار نگرفته است و در این زمینه رویه واحدی وجود ندارد، به‌گونه‌ای که برخی هر دو خیار را مستقل از همدیگر و عده‌ای خیار شرکت را مصداقی از خیار تبعض صفقه دانسته‌اند. هم‌چنین برخی معتقدند این دو خیار از جمله مصادیق خیار عیب است. نویسندگان در این مجال به‌منظور تحکیم استقلال خیار شرکت، تحلیلی در خصوص ماده 441 قانون مدنی ارائه می‌دهند که به‌موجب آن در جایی‌که شراکت شخص ثالثی در مال مورد معامله کشف شود یا آن مال به طریقی با مال دیگر امتزاج یابد به‌گونه‌ای که از هم قابل تفکیک نباشند، برای شخص زیان‌دیده حقی به استناد خیار شرکت ایجاد می‌شود. پژوهش حاضر در راستای بررسی و واکاوی ماهیت هر دو خیار و تبیین وجوه افتراق آنها از همدیگر ساماندهی یافته است تا بدین‌وسیله نسبت خیار شرکت و خیار تبعض صفقه در بوته نقد و بررسی مورد ارزیابی واقع شود.

کلیدواژگان: خیار، خیار تبعض صفقه، خیار شرکت، عقد معاوضی

دوفصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق سال نهم شماره 33 بهار و تابستان 1395