اسقاط خیار غبن ولوبه هر درجه، شامل غبن افحش نیست

شعبه اول دیوان عالی کشور:

اسقاط خیار غبن ولوبه هر درجه، شامل غبن افحش نیست

در این شماره از روزنامه نیز چکیده تعداد 16 رأی بدوی، تجدیدنظر و دیوان‌عالی‌کشور در خصوص نکاتی پیرامون مسائل مرتبط با خیارات تقدیم می‌شود.

نسبت میان غبن فاحش و افحش

مرجع صدور: شعبه 1 دیوان عالی کشور

چکیده:

ذکر عنوان سقوط خیار غبن ولو به هر درجه که باشد صرفاً شامل درجات خیار غبن فاحش بوده و غبن افحش را در برنمی‌گیرد زیرا خیار غبن افحش در عداد دیگر خیارات در عقد ذکر می‌شود و آمدن آن کنار غبن فاحش مبین ترادف و یکی بودن آنها نیست.

تاریخ رأی نهایی: 20/11/1392

شماره رأی نهایی: 9209970906100962

اسقاط ضمنی خیار شرط در بیع

مرجع صدور: شعبه 51 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

چکیده:

بعد از تحقق حق فسخ برای فروشنده، اقدام وی در طرح دعوی مطالبه وجه چک ناشی از معامله و مطالبه وجه التزام قراردادی مبین آن است که خیار خود را اسقاط نموده و التزام خود به بیع را ابراز نموده است.

تاریخ رأی نهایی: 26/12/1392

شماره رأی نهایی: 9209970269401736

اسقاط فعلی شرط فاسخ

مرجع صدور: شعبه 12 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

چکیده:

اصرار و تقاضای مشروط‌لهِ شرطِ فاسخ بر اجرای مفاد قرارداد توسط مشروط علیه پس از تحقق موضوع شرط، به‌منزله اسقاط فعلی شرط محسوب می‌شود.

تاریخ رأی نهایی: 28/02/1393

شماره رأی نهایی: 9309970221200161

مطالبه ارش با وصف اسقاط کلیه خیارات

مرجع صدور: شعبه 12 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

چکیده:

در صورت مؤثر بودن عیب در تعیین بهای مورد معامله، فروشنده باید ارش بدهد ولو آن‌که کلیه خیارات ساقط ‌شده باشد.

تاریخ رأی نهایی: 11/04/1393

شماره رأی نهایی: 9309970221200378

فوریت خیار فسخ

مرجع صدور: شعبه 12 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

چکیده:

حق فسخ ناشی از تخلّف طرف قرارداد از اجرای تکالیف قراردادی، باید در مهلتی که عرفاً معقول باشد اعمال گردد و اِلّا فسخ مؤثر نخواهد بود.

تاریخ رأی نهایی: 26/06/1393

شماره رأی نهایی: 9309970221200754

اعمال خیار تأخیر ثمن در صورت پرداخت ثمن با چک

مرجع صدور: شعبه 18 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

چکیده:

خیار تأخیر ثمن، صرفاً ناظر به مواردی بوده که برای تأدیه ثمن یا تسلیم مبیع بین متعاملین، اجلی معین نشده باشد و با پرداخت ثمن به‌واسطه چک از ناحیه خریدار و تقبل آن از سوی فروشنده، برای تأدیه ثمن اجل مشخص شده است و بایع با مراجعه به بانک و اخذ گواهینامه عدم پرداخت، به نحوی از خریدار مطالبه ثمن نموده است.

تاریخ رأی نهایی: 08/09/1393

شماره رأی نهایی: 9309970221801137

اسقاط عملی حق فسخ قرارداد

مرجع صدور: شعبه 13 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

چکیده:

سپری شدن مدت مدید و طولانی از زمان ایجاد حق خیار فسخ و عدم اعمال این حق در آن مدت، مترادف است با اسقاط فعلی و عملی خیار فسخ.

تاریخ رأی نهایی: 14/07/1392

شماره رأی نهایی: 9209970221300969

اعمال حق فسخ در صورت اسقاط خیارات

مرجع صدور: شعبه 18 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

چکیده:

صرف اسقاط خیارات آن‌هم در مبایعه‌نامه چاپی مسقط حق خریدار در جهت اعمال حق فسخ که یک واقعه حقوقی در عالم خارج از دادگاه است، نمی‌شود.

تاریخ رأی نهایی: 29/07/1393

شماره رأی نهایی: 9309970221800977

فوریت خیار فسخ نکاح

مرجع صدور: شعبه 26 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

چکیده:

با توجه به فوری بودنِ خیارِ فسخ نکاح به علت تدلیس، گذشت مدت‌زمان قابل‌توجه از لحظه اطلاع از آن، به‌طوری‌که در نظر عرف موجب از بین رفتن قید فوریت شود، از موجبات رد دعوای فسخ نکاح خواهد بود.

تاریخ رأی نهایی: 16/04/1392

شماره رأی نهایی: 9209970222600609

خیار عیب در صورت تصرف مشتری در مبیع

مرجع صدور: شعبه 16 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

چکیده:

در صورت تصرف مشتری در مبیع معیوب و تغییر و تبدیل آن، فسخ بیع با استناد به خیار عیب ممتنع می‌گردد؛ زیرا نتیجه فسخ، استرداد ثمن و مثمن است و در این فرض، امکان استرداد مثمن فراهم نیست.

تاریخ رأی نهایی: 13/10/1393

شماره رأی نهایی: 9309970221601280

تفسیر عرف از خیار شرط بدون مدت

مرجع صدور: شعبه 59 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

چکیده:

اگر طرفین در قرارداد خود خیار شرط را بدون مدت پیش‌بینی نمایند، با توجه به اینکه قصد متعاقدین قید شرط نامحدود برای فسخ معامله نبوده بلکه هدف و قصد متعاملین استحکام و اجرای تعهدات مندرج در قرارداد بوده است؛ خیار را محدود به 3 روز یا فوری می‌داند و آن را بدون مدت تلقی نمی‌کند.

تاریخ رأی نهایی: 01/11/1393

شماره رأی نهایی: 9309970270401489

شرایط تحقق خیار تدلیس

مرجع صدور: شعبه 17 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

چکیده:

در تحقق خیار تدلیس، عملیات فریب‌دهنده، باید مؤثر در ایجاد رغبت به انجام معامله باشد و در نتیجه پیش از معامله صورت گیرد و شرایطی که پس ‌از انعقاد عقد حاصل می‌گردد نمی‌تواند موجب تدلیس باشد.

تاریخ رأی نهایی: 22/06/1393

شماره رأی نهایی: 9309970221700743

نحوه تأثیرگذاری شرط فاسخ

مرجع صدور: شعبه 12 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

چکیده:

تأثیر شرط فاسخ، مستلزم اعمال اراده و اعلام آن از سوی مشروط‌له نیست بلکه به‌محض حصول جزء شرط، جزای آن‌هم قهراً محقق می‌شود.

تاریخ رأی نهایی: 29/06/1393

شماره رأی نهایی: 9309970221200763

نحوه اعمال حق فسخ

مرجع صدور: شعبه 35 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

چکیده:

فسخ یک عمل قضایی نیست تا مدعی حق فسخ از دادگاه درخواست اعمال آن را بنماید؛ بلکه صاحب حق باید به‌شرط تحقق سبب آن، نسبت به اعمال خیار و حق ادعایی اقدام و مراتب را به‌طرف دیگر قرارداد به طریق مقتضی (ترجیحاً با ارسال اظهارنامه) اعلان و سپس تأیید آن را از دادگاه درخواست نماید.

تاریخ رأی نهایی: 29/09/1393

شماره رأی نهایی: 9309970223500838

شرط استفاده از خیار تأخیر ثمن

مرجع صدور: شعبه 18 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

چکیده:

شرط استفاده از خیار تأخیر ثمن این است که برای تأدیه ثمن اجل معین نشده باشد و چنان‌چه برای پرداخت ثمن قرارداد اجل مشخص شود دیگر فروشنده دارای خیار نیست.

تاریخ رأی نهایی: 27/12/1393

شماره رأی نهایی: 9309970221801715

مفهوم شرط بنایی و شرط تبانی

مرجع صدور: شعبه 21 دیوان عالی کشور

چکیده:

شرط بنایی ناظر بر عدم نقصان است (به‌طوری‌که عقد بدون تصریح هم منصرف به آن باشد به‌منزله ذکر در عقد است) و شرط تبانی ناظر بر شرط کمال است (صفت خاصی شرط شده) که در زمره شروط قبل از عقد است که اغلب فقهای امامیه آن را ذیل و یا جزء شروط ضمن عقد مقرر داشته‌اند.

تاریخ رأی نهایی: 18/12/1393

شماره رأی نهایی: 9309970908100181