ارزیابی سازوکارهای سنتی اجرای عدالت در جوامع انتقالی

ارزیابی سازوکارهای سنتی اجرای عدالت در جوامع انتقالی

نویسنده: مهین سبحانی

چکیده

سازوکارهای سنتی اجرای عدالت، اخیراً، در کنار سایر سازوکارهای کیفری و غیر کیفری در جوامع انتقالی ازجمله موزامبیک، روآندا، اوگاندا و سیرالئون، جهت اجرای عدالت نسبت به تخلفات ارتکابی در دوران رژیمهای پیشین و یا جنگهای داخلی استفاده‌شده است. بااین‌وجود، در خصوص شیوه بهره‌برداری از این سازوکارها در راستای تحقق عدالت، اختلاف‌نظر وجود دارد: برخی بر این عقیده هستند که اجرای عدالت نسبت به آن دسته از تخلفاتی که جرمی بین‌المللی محسوب می‌شوند، مستلزم اجرای عدالت کیفری است و لذا لازم است سازوکارهای سنتی با موازین عدالت کیفری منطبق گردند. در این راستا سازوکار سنتی روآندا با تغییرات بنیادینی مواجه شده است. در مقابل، برخی جوامع انتقالی ازجمله موزامبیک و اوگاندا بدون اعمال تغییرات بنیادین، سعی در حفظ چارچوب سازوکارهای سنتی و استفاده از آنها داشته‌اند. در این مقاله، ضمن بررسی نظریات رقیب، با استناد به شواهد، بیان خواهیم داشت که سازوکارهای سنتی، بدون اعمال تغییرات بنیادین در تحقق عدالت در جوامع انتقالی موفق عمل کرده‌اند.

کلیدواژگان: «عدالت انتقالی»؛ «عدالت ترمیمی»؛ «عدالت کیفری»؛ «سازوکارهای سنتی اجرای عدالت»

فصلنامه پژوهش حقوق کیفری؛ دوره 4، شماره 15، تابستان 1395