آزادی بیان یعنی حق ابراز اطلاعات و نظرها با هر ابزار و در هر گستره

حق آزادی بیان  یعنی حق ابراز اطلاعات و نظرها با هر ابزار و در هر گستره

عنوان: اجزاء حق آزادی بیان در نظام بین‌المللی حقوق بشر

نویسنده: عبدالمجید سودمندی

چکیده

حق آزادی بیان که می‌توان گفت زمینه‌ساز سایر حقوق بشر است در اولین اسناد حقوق بشری داخلی و بین‌المللی منعکس‌شده است. باوجوداین، تعریف این حق و اهمیت اجزاء و مؤلفه‌های آن درگذر زمان تغییر کرده است. البته می‌توان مدعی شد اکثر اسناد جهانی و منطقه‌ای حقوق بشر تعاریف بسیار مشابهی از حق آزادی بیان ارائه داده‌اند. به‌موجب این تعاریف، حق آزادی بیان، حق «هر انسان» است به اینکه «اطلاعات» و «نظرهای» خود را با «هر ابزاری» و حتی «در ورای مرزهای ملی» ابراز کند.

البته بعضی از اسناد همچون «اعلامیه قاهره درباره حقوق بشر در اسلام» به تمام اجزاء حق آزادی بیان تصریح نکرده و تعریف شفافی از آن ارائه نداده‌اند؛ اما این اسناد نمی‌توانند ناقض تعریف جامع فوق‌الذکر باشند، زیرا این اسناد الزام‌آور نیستند و کشورهای امضاکننده آنها نیز به اسناد بین‌المللی متضمن حق آزادی بیان و به‌ویژه میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی پیوسته‌اند.

کلیدواژگان: آزادی بیان؛ دریافت و اشاعه؛ اطلاعات؛ نظرها؛ وسیله ارتباطی

فصلنامه مطالعات حقوقی؛ دوره 8، شماره 2، تابستان 1395